Op 23 juni kondigden de Colombiaanse regering en rebellenbeweging FARC een staakt-het-vuren af. Een grote stap richting vrede die met het volledige akkoord, gepland op 20 juli, een einde moet brengen aan het aanslepende geweld. Toch zijn er kritische bedenkingen bij de weg naar langdurige vrede.
Al drie jaar onderhandelen Colombia en de FARC-rebellen om een wapenstilstand te bereiken. Het staakt-het-vuren legt niet alleen de wapens het zwijgen op, maar biedt ook perspectief op hoe men de 7.000 rebellen zal ontwapen eens het vredesakkoord in gang zal treden. Dat uiteindelijk vredesakkoord verwacht men op 20 juli, de Colombiaanse Onafhankelijkheidsdag, en zou het einde moeten betekenen van een bloedig conflict dat al meer dan 50 jaar aan de gang is en honderdduizenden mensenlevens eiste.
In 2012 startten de vredesgesprekken, na jaren van geheime onderhandelingen, in de Cubaanse hoofdstad Havanna. De laatste jaren ging het met de gesprekken de goede richting uit, mede door internationale druk. Dat het staakt-het-vuren een mijlpaal is, was duidelijk tijdens de ondertekening in de Cubaanse hoofdstad. Niet alleen Colombiaans president Juan Manuel Santos en FARC-leider Rodrigo Londoño waren aanwezig, maar ook Secretaris-Generaal van de VN Ban Ki-Moon, tal van Latijns-Amerikaanse presidenten en een Amerikaanse delegatie.
Kritische kanttekeningen
Toch zijn er kanttekeningen te maken bij het staakt-het-vuren. De nakende vredesakkoorden gaan vreemd genoeg gepaard met een opflakkering van paramilitair* geweld. Ook na de ondertekening van het vredesakkoord zal men niet op de lauweren mogen rusten. “Na de ondertekening moet gewerkt worden aan structurele hervormingen ten voordele van de arbeidersklasse, met een hervorming van het sociale zekerheidssysteem, een herverdeling van de rijkdom, een arbeidshervorming en een landhervorming”, zei Jo Vervecken, die actief is voor FOS in Colombia, in het magazine FOSFOR .
Ook ABVV Algemene Centrale Antwerpen-Waasland liet in een persbericht enkele kritische bemerkingen optekenen. Hierin eist de Antwerpse vakbondscentrale de onmiddellijke vrijlating van politieke gevangenen en een sterk optreden tegen paramilitarisme. “Zal president Santos ook de wapens van de paramilitairen en criminele bendes die haat en terreur zaaien onder de bevolking en die mensenrechtenactivisten, sociale en linkse politieke bewegingen aanvallen, doen zwijgen?”, vraagt de Algemene Centrale Antwerpen-Waasland zich af. “Maart, april en mei waren bijzonder bloedige maanden. De Colombiaanse regering ondernam niets om de opflakkering van geweld de kop in te drukken.” Men benadrukt dat de eerste voorzichtige stapjes naar een vrede minder ongelijkheid, en meer sociale rechtvaardigheid zijn. De opsluiting van activisten zoals syndicale en boerenleider Huber Ballesteros staat dus haaks op een proces naar langdurige vrede. Recent werden nog vier jongeren veroordeeld tot 22 jaar gevangenisstraf omdat ze de straat op durfden komen. “De recente boerenstaking werd bijzonder hardhandig aangepakt door de speciale politiemachten en liet verschillende doden, vele gewonden en politieke gevangenen na”, sluit het persbericht af.
*Paramilitarisme verwijst naar een cultuur waarbij gewapende groeperingen toegang tot de macht hebben. In de context van Colombia gaat het om groeperingen die ooit zijn ontstaan om de machtsverdeling in de maatschappij te behouden en die als verlengde arm van het leger dienden.
Intussen zijn die groeperingen uitgegroeid tot professionele gewelddadige organisaties die veel controle hebben op het dagdagelijkse leven.
Persbericht vredesakkoord Colombia 23062016.pdf
Bron: Algemene Centrale Antwerpen-Waasland
30 juni 2016
Auteur: Dries Merre
Contact: ¹
