Lammerant was op de publieke hoorzitting in de Senaat als vertegenwoordiger van Abolition 2000, een netwerk van NGO’s dat ijvert voor een kernwapenvrije wereld.

Donderdag 8 april 2010 ondertekenden de Amerikaanse president Barack Obama en zijn Russische collega Dmitri Medvedev het nieuwe START-verdrag tijdens een plechtige zitting in Praag.

Het ‘Strategic Arms Reduction Treaty’ (START) bepaalt dat het aantal operationele kernkoppen dat beide grootmachten bezitten, moet worden gereduceerd. Het nieuwe verdrag is de opvolger van het START-verdrag dat in 1991 werd opgesteld en dit jaar vervalt.

Kleine stap in goede richting

“Dit is een eerste stap in de goede richting”, zegt Hans Lammerant. “Maar echte verandering betekent het lang niet. Na meer dan tien jaar pikken we enkel de draad op. De verdragstaten hebben het in 1991 opgestelde START-verdrag verwaarloosd en ondertussen is er enkel wat vet weggesneden van de kernwapenarsenalen.”

“Dat tast de geloofwaardigheid van het Non-Proliferatieverdrag aan en dat vergroot alleen maar de kans dat andere staten kernwapens ontwikkelen. Daarom moeten we nu effectief werk maken van een nucleaire ontwapening.”

Controle op naleving verdrag

Van 3 tot en met 28 mei organiseert de VN de vijfjaarlijkse toetsingsconferentie over het Non-Proliferatieverdrag (NPV) in New York.

Volgens Lammerant kunnen we de geloofwaardigheid van het NPV garanderen door de naleving ervan strenger te controleren. “De VN zou bijvoorbeeld een internationaal controleorgaan kunnen opzetten. Iets soortgelijks bestaat al voor chemische wapens. Maar daarvoor hebben we nood aan meer politieke wil. De kernwapenstaten moeten hier zelf concrete stappen zetten.”

“En ook België kan zijn steentje bijdragen. In ons land zijn een deel van de tactische kernwapens van Europa gestationeerd. De Belgische wetgever kan zelf een wet ontwerpen die kernwapens verbiedt. Op deze manier kunnen we de aanzet geven voor de verwijdering van kernwapens uit Europa.”

No First Use

“Tijdens de toetsingsconferentie moeten we een No First Use-verdrag afsluiten”, zegt Lammerant. “Dit is de belofte van een kernwapenstaat om niet als eerste kernwapens in te zetten bij een conflict. Tactische kernwapens worden ingezet binnen de first-uselogica. Dat is het recht om als eerste aan te vallen met kernwapens als een kernwapenstaat zou worden aangevallen met conventionele wapens. Als landen zich aansluiten bij een No First Use-verdrag wordt de kans op een kernwapenvrije wereld groter.”

Koude Oorlogsdenken

“De Noord Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) vindt nog steeds dat kernwapens een basis zijn om te onderhandelen met Rusland”, zegt Lammerant. “Dat is puur Koude Oorlogdenken en het vormt een legitimatie voor de twee- tot driehonderd tactische kernwapens van de VS die nog altijd in enkele Europese NAVO-lidstaten zijn gestationeerd.”

“De NAVO wil met Rusland tot een akkoord komen om haar kernwapenarsenaal te reduceren, als Rusland dat ook doet. Maar daar wil Moskou liever niet mee instemmen. Daarom moeten we afstappen van exclusieve onderhandelingen tussen Rusland en de Verenigde Staten en er ook Europese NAVO-lidstaten bij betrekken”, vindt Lammerant.

“Want uiteindelijk zal Rusland zelf wel inzien dat het kostenplaatje van het behoud van het kernwapenarsenaal te hoog is.”