We waren er zelf niet bij, maar vorige vrijdag zou de ontslagnemende federale regering op haar wekelijkse vergadering op vrijdag de Belgische bijdrage voor het Globaal Fonds voor AIDS, tbc en malaria hebben goedgekeurd voor dit jaar. Het ging om een bedrag van 21 miljoen Euro. Het heeft wat voeten in de aarde gehad, maar soit, uiteindelijk komen we dan toch met het geld over de brug. Kudo’s voor Leterme en co dus.
De ministerraad van vorige vrijdag zal echter naar alle waarschijnlijkheid de geschiedenis ingaan als de “Dexia (bis)”-ministerraad. Dexia stond immers op het menu die vrijdag – daar vertellen we geen nieuws mee. Op de meeting werd ongetwijfeld ook duchtig gebrainstormd over de 54 miljard waarborg die de staat nu gaat verschaffen voor ‘slechte’ Dexia papieren. Blijft een hallucinant bedrag, ook al zijn we ondertussen wel wat gewoon van die financiële jongens. Vorige keer ( eind 2008) ging het blijkbaar om een nog veel hoger bedrag. (Zo kennen we er nog wel een paar. )
Als het over transparantie en evaluaties gaat, kun je je niet van de indruk ontdoen dat westerse overheden met twee maten en twee gewichten meten. Een externe evalutie van het Globaal Fonds zette een paar weken geleden een aantal zaken op scherp, en formuleerde bijwijlen zware kritiek op het reilen en zeilen bij het Fonds. De Europese commissie (bij monde van Piebalgs) kondigde prompt aan dat ze voorlopig de implementatie afwacht van de aanbevelingen, voor ze met nieuw geld voor het Globaal Fonds over de brug komen, zeker tot de Board meeting later dit jaar. Tja, audits zijn bijna heilig in deze tijden, en je kunt niet voorzichtig genoeg zijn. Of zoiets.
Frequente lezers van Dewereldmorgen weten ongetwijfeld ook dat de zogenaamde ‘Troijka’ bijzonder gretig Griekenland het mes op de keel zet, en nauwgezet nagaat of Griekenland wel aan alle verplichtingen voldoet, qua privatiseringen en andere ‘structurele’ en ‘noodzakelijke’ hervormingen. Dat daarbij collateral damage valt bij de bevolking, tja, pech.
Als het daarentegen gaat over banken bijspringen, kan het blijkbaar niet op. Blijken die banken plots allemaal ‘systeembanken’ te zijn. En hoe meer lijken er bij grootbanken uit de kast vallen, hoe liever die technocraten het lijken te hebben tegenwoordig. Dààr hebben ze immers een beproefde remedie voor: de belastingbetaler. Wij allen dus.
Nu wil ik niet ontkennen dat een aantal zaken bij het Globaal Fonds beter kunnen en moeten, maar daar staat tegenover dat de ‘return on investment’ de afgelopen jaren bijzonder hoog was, onder meer qua geredde mensenlevens, en dat voor een relatief beperkt bedrag. Zeker in het licht van de triljarden waarmee gegoocheld werd en wordt om het financiële systeem te ‘redden’. Als we nu eens een paar tientallen miljard meer hadden gestoken in globale gezondheidszorg (of in andere zogenaamde ‘public goods’), dan hadden we (1) een veel betere langetermijn-investering gedaan, ook economisch en (2) ongetwijfeld een pak minder geld in rook zien opgaan. (Heb ik echt geen audit voor nodig. )
Overigens valt te vrezen, dat de remedies die nu naar voor geschoven worden (bv. het herkapitaliseren van de banken) allemaal boter aan de galg dreigen te zijn, als ik het stuk van Georges Monbiot van gisteren tenminste goed begrepen heb in de Guardian. Monbiot was behoorlijk van zijn melk na het bijwonen van een lezing door de econoom Steve Keen – mij onbekend, maar blijkbaar een econoom die de vorige crisis zag aankomen. En da’s tegenwoordig een must om als econoom nog enigszins serieus genomen te worden. Of hij het deze keer bij het rechte eind heeft met zijn pessimistische analyse, don’t ask me, maar ik zou toch geen grof geld durven inzetten op het tegendeel.
De financiële hocus pocus waar we dag na dag getuige van (moeten) zijn, vormt een wrang schouwspel. Dat de bomen niet meer in de hemel groeien, tot daar aan toe, niemand gaat dood van een beetje ascese, maar dat er enorme financiële puinhopen gecreëerd werden en worden, terwijl het investeren van een stuk van dat geld in publieke goederen zoveel meer ‘rendement’ had kunnen opleveren, dat is tragisch. En ik verwoord het bewust in economische termen, aangezien dat blijkbaar de enige taal is die veel Europese technocraten nog willen begrijpen. Je vraagt je af of mensen als Van Rompuy en Sarkozy nog wat aandacht overhouden voor een artikel in de Lancet over de pijnlijke gevolgen van de financiële crisis op de gezondheidszorg in Griekenland.
Dat is het cynische aan dit hele verhaal. Terwijl met goedbesteed geld de gezondheidszorg in het Zuiden had kunnen opgekrikt worden, op duurzame wijze zelfs, komt nu zelfs de gezondheidszorg in Europese staten stilaan in het gedrang.
We ain’t seen nothing yet.
