Het effect is al langer bekend: steden zijn warmer dan een landelijke omgeving omdat beton en asfalt veel meer warmte absorberen dan het bladerdek van planten en bomen. In combinatie met de warmte die in steden wordt gegenereerd, onder meer door auto’s en airconditioning, worden de steden “hitte-eilanden” in het omliggende landschap.

Een team van Britse, Nederlandse en Mexicaanse economen onderzocht wat dit effect betekent voor de economieën van de steden naarmate het klimaat verder opwarmt. Uit hun analyse van 1.692 steden over de hele wereld blijkt dat de economische kosten hoog kunnen oplopen tegen het einde van deze eeuw.

2,6 keer meer effect

Hogere temperaturen schaden de economie op verschillende manieren. Zo wordt er meer energie verbruikt voor afkoeling, is er meer luchtvervuiling, vermindert de waterkwaliteit en worden werknemers minder productief.

Gemiddeld lijdt de economie van de steden 2,6 keer meer onder de klimaatverandering als het hitte-eilandeffect wordt meegerekend. De onderzochte steden zullen hun economie met gemiddeld 5,6 procent zien krimpen, de ergst getroffen steden zelfs met meer dan 10 procent.

Lokaal beleid

De economen van de Universiteit van Sussex, de Nationale Autonome Universiteit van Mexico en de Vrije Universiteit Amsterdam wijzen er op dat de aandacht nog te veel wordt gelegd op enkel de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering, terwijl ook lokale ingrepen erg belangrijk zijn.

“Elke hard bevochten overwinning op de klimaatverandering op wereldschaal kan uitgewist worden door de effecten van deze hitte-eilanden”, zegt Richard Tol, hoogleraar Economie aan de Universiteit van Sussex. “We tonen aan dat strategieën op stedelijk niveau belangrijke economische voordelen opleveren voor bijna alle steden in de wereld.”

Hoewel de steden amper 1 procent van het aardoppervlak innemen, zijn ze goed voor bijna 80 procent van het wereldeconomie, gebruiken ze 78 procent van alle energie en huizen ze meer dan de helft van de wereldbevolking.

Ingrepen

De wetenschappers evalueerden ook enkele lokale ingrepen die het effect kunnen tegengaan, zoals speciale voetpaden die zonlicht weerkaatsen, groendaken en meer groen in de stad. Daaruit blijkt dat, als een vijfde van de daken wordt aangepast, de gemiddelde temperatuur al met 0,8 graden kan dalen. De investering wordt zo tot twaalf keer terugverdiend.

Vanzelfsprekend moeten de lokale ingrepen hand in hand gaan met de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering, zeggen de onderzoekers. “Het is duidelijk dat we tot nog toe de dramatische impact van het lokale beleid hebben onderschat”, zegt Tol. “Maar dit hoeft geen keuze te zijn: de grootste vooruitgang wordt geboekt als er zowel op wereldschaal als op stedelijk niveau maatregelen worden genomen.”