Als de wereld niets onderneemt tegen de klimaatverandering, riskeert de mensheid een klimaatopwarming tot 4 en zelfs 6 graden Celsius, met ongekende catastrofale consequenties. Om zo’n scenario te vermijden, proberen wereldleiders het op klimaattop na klimaattop eens te worden over manieren om die opwarming te beperken tot 2 graden. Zo zouden de ergste gevolgen vermeden kunnen worden, stelt het internationaal klimaatpanel van de VN (IPCC).

Maar in een nieuwe studie waarschuwt een team van eminente wetenschappers dat die drempel van 2 graden op zich al gevaarlijk is. De meest gevaarlijke effecten van de opwarming, zoals een stijgende zeespiegel en extreem weer, zouden immers al opduiken boven een drempel van 1 graad. De wetenschappers publiceerden hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift PLoS ONe.

Hoofdauteur van de studie is James Hansen, die meer dan twintig jaar het gezaghebbende NASA Goddard Institute for Space Studies leidde. Hansen verliet de NASA om meer vrijuit onderzoek te kunnen publiceren over het klimaatprobleem. Voor deze studie deed hij beroep op de expertise van zeventien klimaat- en beleidsdeskundigen uit onder meer Groot-Brittannië, Frankrijk en de VS.

1000 gigaton

In het laatste grote klimaatrapport uit oktober waarschuwde het internationaal klimaatpanel dat de wereld over dertig jaar jaar 1000 gigaton CO2 zou uitstoten die tot een opwarming van 2 graden zou leiden. Hansen en zijn collega’s waarschuwen dat, zelfs als dat lukt, rampzalige gevolgen niet te voorkomen zijn.

De wetenschappers verwijzen naar het snelle afsmelten van de poolkappen en gletsjers, de uitbreiding van hete, subtropische zones, frequentere droogte en bosbranden, en het afsterven van koralen door de verzuring van de oceanen.

“Het belangrijkste punt is dat het doel van 2 graden – dat nu buiten bereik is of dat binnenkort zal zijn – op zichzelf een gevaarlijk doel is, omdat het naar een wereld leidt die in grote mate gedestabiliseerd is door de stijgende zeespiegel en grote veranderingen in klimaatpatronen in verschillende delen van de wereld”, zegt hoogleraar Jeff Sachs, directeur van het Earth Institute aan de Columbia University en een van de medeauteurs.

Dringende actie

De kans dat de doelstelling van 2 graden gehaald wordt, is zeer klein. “Momenteel zijn we helemaal ontspoord”, zegt Sachs. “We zitten helemaal niet op koers voor een wereld met 1 graad opwarming. Zelfs niet op koers voor een wereld waar het 2 graden warmer is.”

Om het tij te keren, moet dringend op wereldschaal worden ingegrepen, zeggen de auteurs. Er moet een onmiddellijk een vermindering van de uitstoot komen met 6 procent per jaar, gecombineerd met ambitieuze inspanningen op het vlak van herbebossing. Hoe langer daarmee gewacht wordt, hoe moeilijker en pijnlijker het wordt, klinkt het.