Foto: Karen Arno, PublicDomainPicutres.net / CCO

Klimaatopwarming: zin en onzin van een e-brandstof

Om een klimaatontaarding te voorkomen is een zeer ingrijpende energietransitie nodig. De automobielindustrie schuift e-brandstof naar voor als alternatief. Maar dat is een halfslachtige oplossing en er zal veel meer nodig zijn dan dat. Klimaatexpert Wiebe Eekman geeft tekst en uitleg.

dinsdag 14 maart 2023 11:17
Spread the love

 

De keuze van het kapitaal

De olie-multinationals en de grote banken die hen dienen, maakten vorig jaar super winsten. Wereldwijd werd 1560 miljard dollar winstdeelname privaat uitgekeerd. Bij de energieproducenten verhoogde de winstuitkeringen met twee derden. Ook de grote banken meldden abnormale winsten.

Vergelijk dat met de stijgende prijzen die zovele werkende mensen in moeilijkheden brengen. Vergelijk dat met de 100 miljard klimaatsteun die sinds 2015 aan de armere landen jaarlijks beloofd werd in de internationale onderhandelingen. En sindsdien nog steeds niet uitbetaald werd. Voor het hoofd stotend.

1560 miljard winst voor olie-multinationals en banken. 100 miljard beloofde klimaatsteun aan armere landen…

De grote kapitalistische bedrijven doen weinig moeite voor de omschakeling naar klimaatvriendelijke technologie. Toch zou om klimaatredenen en andere milieuredenen het gebruik van fossiele brandstoffen drastisch teruggeschroefd moeten worden met een 60 à 70 procent tegen 2030. Dat is over 7 jaar…

Het Nederlandse studiebureel TNO schreef een rapport ‘Uitfasering fossiele technieken’. Daar waarschuwt ze op te passen voor ‘lock-in’. Op dit moment moet je niet meer investeren in installaties op fossiele brandstof die nog tientallen jaren in bedrijf zullen zijn. Zelfs niet als ze goedkoper zijn dan de groene technieken. Want uiteindelijk zullen ze voortijdig, vóór hun afschrijving, gesloten moeten worden omwille van klimaatredenen.

De waarschuwing is meer dan terecht. De IPCC klimaatexperten zegden dat de emissie van broeikasgassen sinds 2015 omlaag moest gaan. (IPCC is de wetenschappelijke instelling van de VN over klimaatopwarming, nvdr). In werkelijkheid stijgen de wereldwijde emissies nog steeds.

Sabotage van auto-industrie

Er werd lang over onderhandeld tussen de 27 lidstaten en het Europees parlement. De Europese Unie wil klimaatneutraal zijn tegen 2050. Daartoe wil ze de CO2 uitstoot van auto’s tot nul herleiden. Er zou een Europese wet komen die vanaf 2035 zou verbieden dat er nog nieuwe auto’s op de markt zouden komen, die CO2 uitstoten.

Dus geen diesel- of benzinewagens meer, enkel nog wagens met een elektrische motor, hetzij op batterijen, hetzij op waterstof.

Door Duitse en Italiaanse oppositie zal er geen voldoende meerderheid meer zijn om die wet goed te keuren

Op 14 februari keurde het Europees parlement dit verbod goed. Maar op 3 maart kwam het bericht dat de Duitse regeringspartij FDP stokken in de wielen steekt, ten voordele van de grote autoproducenten BMW en Porsche en ook van het technologisch bedrijf Bosch dat automobieltechnologie produceert.

Zij willen dat er auto’s met een verbrandingsmotor kunnen blijven rijden als ze zogenaamde e-brandstoffen gebruiken. Ook de Italiaanse minister van Energie sloot zich daar bij aan: “Auto’s die op hernieuwbare brandstof rijden moeten als een even schone oplossing worden beschouwd”.

Door die Duitse en Italiaanse oppositie zal er geen voldoende meerderheid meer zijn om die wet goed te keuren. Een wet die hoe dan ook vanuit klimaatstandpunt al mager was.

Zin en onzin van ‘hernieuwbare’ e-brandstoffen

E-brandstoffen, dat zijn brandstoffen die niet van aardolie-distillaten gemaakt worden maar uit een chemische reactie tussen waterstof en CO2, die uit de lucht of uit verbrandingsrook gehaald wordt. Je kan zeggen dat de verbrandingsreactie omgekeerd wordt.

Meestal wordt er eerst methaan of methanol geproduceerd. Soms wordt er verder gesynthetiseerd naar meer complexe moleculen. Dit lijkt goed op eerste het zicht, maar het venijn zit in de staart.

Als je die e-brandstoffen gebruikt in een verbrandingsmotor, dan stoot je opnieuw evenveel CO2 uit. Er is geen enkel voordeel voor de klimaatopwarming.

Je zou een deel e-brandstoffen kunnen benutten als ultieme back-up als er geen wind en geen zon zou zijn om hernieuwbare stroom te produceren. Maar dan wel op een vaste centrale plaats waar je de CO2 weer kan afvangen en recupereren. Een circulair proces dus. Dat kan niet met rijdende wagens.

Als je die e-brandstoffen gebruikt in een verbrandingsmotor, dan stoot je opnieuw evenveel CO2 uit

Verder verliest men vaak uit het oog dat aardolie-derivaten zoals benzine of bitumen (voor de aanmaak van asfalt), niet enkel brandstof zijn, maar ook grondstof in de petrochemische industrie, bijvoorbeeld voor de productie van plastics, kunststoffen en meststoffen. En ook in die hoedanigheid zijn ze vervangbaar.

Recuperatie van CO2 uit de atmosfeer, uit zeewater of uit vergiste biomassa kan, door synthese met waterstofgas, omgezet worden tot methanol als basisgrondstof voor de petrochemie. Dat ter vervanging van aardolie. De technologie is gekend, maar dient opgeschaald te worden.

Hoe CO2 wordt omgezet in brandstoffen en grondstoffen. Diagram: Oeko-Institut e.V.; Flickr / CC BY-SA 2.0

Klimaatneutraal is niet voldoende

Vele woordvoerders van kapitalistische bedrijven en ook de Europese overheid zeggen dat ze ‘klimaatneutraal’ willen worden. Daarmee bedoelen ze dat ze evenveel CO2 zullen afvangen of ‘compenseren’ (bijvoorbeeld door het planten van bomen) als er uitgestoten wordt.

Dat kon men nog in 1980 als ‘positief’ beschouwen. Nu is dat achterhaald. Omdat sinds 2015 de emissies niet gedaald zijn, stellen de IPCC rapporten dat we vanaf nu en de komende jaren massaal CO2 uit de atmosfeer en uit de oceaan zullen moeten halen.

Dat noemen we dan ‘klimaatpositief’ zijn. Alle technische toepassingen moeten met hun uitstoot naar beneden en bovenop zijn er technieken nodig om reeds aanwezige CO2 te verwijderen uit zeewater en lucht.

Bovenop de nul-uitstoot zijn er technieken nodig om reeds aanwezige CO2 te verwijderen uit zeewater en lucht

Hoe dan? CO2-afvang gaat het snelst op biologische wijze: plantengroei in al zijn vormen. Omzetting naar levende dierlijke biomassa is een vorm van tijdelijke opslag. Herstel van het normale oorspronkelijke visbestand in zeeën en oceanen in als zijn diversiteit en massa is een belangrijke piste. Vissen zetten met hun spijsvertering CO2 uit zeewater om in carbonaten die naar de bodem zinkt.

co2 opvang capture

CO2-opslag. Diagram: LeJean Hardin and Jamie Payne, Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0

Op het land gaat het om herstel van het kleine bodemleven, het zogenaamde bodemvoedselweb. Dat vergt andere landbouwmethodes, andere sociaaleconomische organisatie van de landbouw. Biomassa kan geoogst worden als grondstof, voor zoverre het niet in concurrentie is met voedselproductie. Dat vergt inzicht en planning.

Vele afvalstromen van dierlijke of plantaardige organische oorsprong, kunnen vergist worden en verder verwerkt. De methaan en de CO2 die vrijkomen bij vergisting zijn dan weer grondstof voor de industrie. Het vloeibare distillaat dat overblijft bevat vele voedingsstoffen en kan gebruikt worden als bemesting in de landbouw.

 

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!