Na twee weken en 29 extra uur intens en zelfs bitter onderhandelen, raakten de 193 landen het in Zuid-Afrika eens over een hele reeks zaken. De belangrijkste ontwikkeling was de afspraak om tegen 2015 een nieuw wereldwijd en bindend klimaatverdrag te sluiten. Dat verdrag moet tegen 2020 in werking treden.
Het lijkt alsof men alleen maar heeft besloten om nog meer te onderhandelen, maar het is wel de eerste keer dat alle landen het eens zijn geworden over het principe van een bindend klimaatakkoord.
Nog geen nieuwe beloften
“Er liggen nog steeds geen nieuwe beloften op tafel, en of het proces waarover in Durban overeenstemming is bereikt, iets oplevert – het proces om de ambitie en CO2-reducties op te voeren – is niet zeker”, zegt Bill Hare, directeur van Climate Analytics, een Duitse non-profitadviesgroep van klimaatwetenschappers.
Als we wachten tot 2020 om de CO2-uitstoot flink terug te schroeven, zullen die reducties veel zwaarder en veel duurder uitvallen, zeker als we enige hoop willen behouden om de temperatuurstijging onder 2 graden Celsius te houden, zegt Hare.
“De wereld moet snel heel wat meer ambitie aan de dag leggen om de uitstoot te verminderen”, zegt Alden Meyer, directeur strategie en beleid van de Unie van Bezorgde Wetenschappers.
Uitstootpiek tussen 2015 en 2020
Volgens verschillende analyses is er met een uitstootpiek tussen 2015 en 2020 nog een redelijke kans om de stijging onder 2 graden te houden met een dubbele kost. Als de piek en de daaropvolgende daling later komen, dan zal de kost de pan uit swingen, net zoals het risico om meer dan 2 graden te stijgen.
“Krachtige toespraken en behoedzaam geformuleerde beslissingen veranderen niets aan de fysicawetten”, zegt Meyer. “De atmosfeer reageert maar op één ding: de uitstoot.”
Het voorbije weekend had ook het Wereldnatuurfonds (WWF) al zijn bezorgdheid geuit over het late tijdstip waarop het nieuwe akkoord van start gaat. “Hoe later de CO2-uitstoot zijn piek bereikt, hoe steiler de neerwaartse trend van reducties zal moeten zijn”, zei klimaatwetenschapper Regine Günther, verantwoordelijk voor het klimaatbeleid van het Wereldnatuurfonds (WWF). “Dat zal niet alleen zeer duur maar ook extreem moeilijk worden. Er zal een moment komen wanneer niet meer genoeg kan worden gedaan om de stijging van de gemiddelde temperatuur onder de grens van 2 graden Celsius te houden. Als we die grens eenmaal bereikt hebben, en een bepaalde hoeveelheid broeikasgassen in onze atmosfeer zit, dan zal het proces om de temperatuur te verlagen tientallen jaren duren, omdat de atmosfeer traag reageert.”
George W. Bush
Volgens Greenpeace-directeur Kumi Naidoo is het duidelijk dat de regeringen de voorbije twee weken naar de CO2-intensieve bedrijven hebben geluisterd en niet naar de mensen.
Greenpeace betreurt ook dat het akkoord van Durban een achterpoortje bevat. “Het sombere nieuws is dat de blokkerende landen onder aanvoering van de VS erin geslaagd zijn er een vitale ontsnappingsclausule in te krijgen, waardoor ze makkelijk kunnen voorkomen dat het volgende grote klimaatakkoord wettelijk bindend wordt”, zegt Naidoo. Ook al komt er een sterk bindend akkoord in 2015, dan moet dat nog geratificeerd worden door de regeringen. De VS hebben zo het Kyotoprotocol niet geratificeerd na de verkiezing van George W Bush.
