“Ik kon niets zaaien in mei, omdat de regen vroeger kwam. Ik ben alles kwijtgeraakt.” Maya-Marcos Canté, een inheemse inwoner van Felipe Carrillo Puerto, op het schiereiland Yucatán, vertelt over de verwoesting die de klimaatverandering al heeft veroorzaakt aan de Caraïbische kust van Mexico.

Om droogte en regen te voorspellen voor de milpa, de gezamenlijke teelt van maïs, pompoen, bonen en chili, die je van het centrum van Mexico tot het noorden van Nicaragua vindt, doen inheemse inwoners een beroep op voorouderlijke kennis. De klimaatverandering heeft dat allemaal veranderd.

Landbouw brengt niet op

“De klimaatverandering heeft een grote impact, het klimaat verandert te snel. De landbouw brengt niet langer op”, zegt Canté, die voor de ecotoeristische coöperatie Xyaat werkt. Ondertussen bereidt men zich voor op het nieuwe plantseizoen, in de hoop dat het zal regenen.

Canté woont in Señor, een van de 84 ejidos in de gemeente (die 81.000 inwoners telt), een traditioneel Azteeks systeem van gronden die collectief worden geëxploiteerd door ejidatarios. Señor telt ongeveer 450 ejidatarios.

Zeer kwetsbaar

Yucatán, waar 4,5 miljoen van de 129 miljoen Mexicanen wonen, is zeer kwetsbaar voor de gevolgen van de klimaatverandering, net zoals de andere regio’s aan de Golf van Mexico, de Caraïbische Zee en de Atlantische Oceaan.

De temperaturen stijgen, droogteperiodes komen vaker voor, orkanen en stormen worden frequenter en intenser, de zeespiegel stijgt, de biodiversiteit daalt. De lengte van de regenperiode wordt steeds wisselvalliger.

Bovendien gaat de ontbossing nergens in Mexico zo hard als hier, zoals blijkt uit een rapport dat vorige maand is gepresenteerd door de Mexicaanse Burgerraad voor Duurzame Landbouw.

Sleutelrol

Op het schiereiland bevindt zich het op een na belangrijkste bosgebied van Latijns-Amerika – na het Amazonegebied. Voor het natuurbehoud in Mexico, dat op de twaalfde plaats staat in de rangschikking van meest biodiverse landen ter wereld, speelt dit gebied een sleutelrol.

Een studie van de Wereldbank waarschuwde in 2012 al dat de stijging van de zeespiegel een bedreiging vormt voor 440.000 mensen in Campeche, een van de drie deelstaten waaruit Yucatán bestaat. De studie voorspelt kusterosie, extreme stormen en overstromingen.

Adaptatie

De Strategie voor Klimaatverandering van het schiereiland Yucatán, dat door de drie deelstaatregeringen werd opgesteld, tekent een regionale adaptatiestrategie uit en wil de ontbossing en bosdegradatie terugdringen. Maar de impact is onduidelijk.

Het INECC onderzocht in november klimaatmaatregelen in drie gemeenten van het schiereiland. Regionale en lokale autoriteiten rapporteerden verschillende adaptatiemaatregelen maar gaven niet aan hoe die de kwetsbaarheid van de regio verkleinden, concludeerde de INECC. De regio moet daarom dringend haar capaciteiten versterken om de klimaatverandering het hoofd te bieden, stelt het instituut.