Ik ben Sarah, 24 jaar en sinds juni 2009 afgestudeerd als kleuteronderwijzeres. Ik ben altijd naar de lessen geweest, zorgde ervoor dat mijn taken en opdrachten steeds in orde waren en bereidde in elke schoolvakantie urenlang mijn stages voor. Ik haalde daarom ook goede punten en had daarom nooit herexamens.

Ik had na die drie jaar nog niet direct zicht op werk en heb er nog de bachelor na bachelor opleiding voor buitengewoon onderwijs bij gevolgd, ik had elke woensdagnamiddag les gedurende 2 jaar. Ik was dan uiteindelijk een jaar en 8 maanden in het buitengewoon onderwijs werkzaam. Ik heb nu ook mijn diploma voor het buitengewoon onderwijs.

Nu zit ik samen met nog een heleboel jonge leerkrachten thuis, werkloos. Ik kijk elke dag 3 tot 4 keer op de site van de VDAB, tevergeefs. Ik heb ook een 50 tal scholen gecontacteerd en bezocht, zonder succes. Het valt me bijzonder zwaar omdat ik wil werken, ik ben enthousiast om samen met kinderen ontdekkingen te doen en hen allerlei kennis en vaardigheden bij te brengen. Bij sollicitatiegesprekken ziet de directie natuurlijk niet aan jou hoe je effectief in de klas staat en welke inspanningen je allemaal levert in de klas dus nemen ze vaak de kandidaat die zich het best mondeling kan ‘verkopen’.

Het valt tegen om steeds te horen:”Hoe komt dat nu dat je geen werk hebt? Ze zoeken er toch zoveel?” Ja, antwoord ik, in Brussel en in Antwerpen,…maar niet dichterbij. Het is zeer streekgebonden dat er tekorten zijn in het onderwijs en in de media wordt het veralgemeend.
Door steeds in de media te horen dat kleuteronderwijs een knelpuntberoep is, starten veel studenten aan een lerarenopleiding en zitten ze binnen enkele jaren net als ik (en vele anderen) thuis.

Tijdens mijn bezoeken aan scholen werd me telkens verteld dat ze niemand nodig hebben. Enkele directies vonden het ook niet plezant dat er in de media werd verkondigd dat er veel kleuterleid(st)ers nodig zijn, want ik hun school en hun scholengemeenschap was dit zeker niet het geval.

Vooral in het oosten van West-Vlaanderen en het grootste deel van Oost-Vlaanderen is er een teveel aan kleuteronderwijzeressen en onderwijzeressen (onderwijzers). Ik wil gerust 40 kilometer rijden om te gaan werken, maar zelfs dan zijn er geen vacatures vrij. Ik heb ervoor gekozen om via afstandsonderwijs nog verder te studeren voor lager onderwijs, in de hoop dat ik dan vlugger aan het werk kan, maar ook in het lager onderwijs zijn er niet veel vacatures vrij in een straal van 40 kilometer.

Als ik gebeld word om een korte vervanging te doen, ben ik blij, eindelijk werk. Het is een must om flexibel te zijn tot in het oneindige want het gebeurt dat ik de dag zelf gecontacteerd word om direct te komen voor een korte vervanging. Ik ken kleuteronderwijzeressen die 10 jaar of langer zijn afgestudeerd en die nog steeds vervangingen doen, werkloos zijn of in verschillende scholen uren sprokkelen. Er zijn er ook al veel die ik ken uit het onderwijs gestapt omdat ze het wachten beu zijn, geen lening aan kunnen gaan, geen zekerheid hebben,…

In het onderwijs wordt gewerkt met tijdelijke aanstellingen van doorlopende duur (TADD). Om recht te hebben op TADD dan moet je in één of meer instellingen van de scholengroep per ambt een dienstanciënniteit hebben van tenminste 720 dagen, gespreid over ten minste drie schooljaren. Van deze 720 dagen moeten er 600 effectief gepresteerd zijn. Dus leerkrachten die reeds recht hebben op een TADD, hebben bij een aanstelling voorrang op (gewone) tijdelijken. Nu heb ik vernomen dat ze in de streek een TADD- stop houden. Dat wil concreet zeggen dat leerkrachten niet meer aanvaard worden binnen een bepaalde scholengroep als ze bijna hun 720 uren hebben bereikt. Wat ervoor zorgt dat er nog meer en nog langer werkzekerheid heerst, want je hebt geen voorrang meer op iemand anders.

Het systeem van aanwerven loopt op vele vlakken mank en zit ook oneerlijk in elkaar. Zo solliciteerde ik in een school in mijn eigen gemeente, waar ik zelf school liep en waar in ook meerdere goede stages deed. Echter werd ik opgebeld met de mededeling dat er iemand anders was gekozen voor de job, iemand zonder ervaring die zelfs niet in deze gemeente woont.

Ik vind dat de keerzijde, de waarheid ook wel eens in het nieuws mag komen, als kleuteronderwijzeres kan je heus niet direct aan de slag. Ik zou al blij zijn indien ik gedurende een schooljaar 8 uur in de week in een school zou kunnen werken, dan is er tenminste voor 1 jaar zekerheid. Dit schooljaar heb ik 3 dagen gewerkt waarvan 2 in het eerste leerjaar.

Sarah is kleuteronderwijzeres
(volledige naam en adres bekend bij de redactie)

Getuigenis van Jolien (25 jaar):

Het is inderdaad zo dat we ver gaan voor een job. Ikzelf heb in 3 jaar tijd in Ronse, Roeselare, Wevelgem, Gent, Baarle, Zuienkerke, Assebroek, Blankenberge en Brugge gewerkt. Allemaal verschillende schoolgroepen! Katholiek en niet katholiek. Het grote probleem is dat dit allemaal voor niets is. Want als je iets wil opbouwen moet je bij dezelfde scholengroep uren opbouwen. Gevolg is dat ik veel werkervaring heb maar nog héél ver sta van TADD. Als je dan beslist om bij 1 scholengroep te blijven, ben je een half jaar werkloos. En iedereen die maar blijft zeggen … Er is toch zoveel werk in het kleuteronderwijs? Heel frustrerend!

Ik vind ook dat dit gevolgen heeft voor onder andere gezinsplanning (niet dat ik direct een kind wil) maar zo lang werkloos zijn staat gelijk met financiele onzekerheid, zeker wanneer je een huis moet afbetalen. Ook moeten we als zwangere kleuterjuf direct stoppen met werken waardoor we ook weer kans hebben om onze tijdelijke job in het onderwijs te verliezen.