Nieuws, Wereld, Economie, Centraal-Amerika -

Kleine ondernemers Centraal-Amerika gaan ten onder aan vrijhandel

Kleine ondernemers in Centraal-Amerika kunnen niet opboksen tegen grote exporteurs die door vrijhandelsakkoorden kansen krijgen. "We willen wel exporteren, maar we krijgen van de overheid geen directe steun, training of kredietfaciliteiten", zegt Efraín Patzán, een meubelmaker uit San Juan Sacatepéquez in het midden van Guatemala.

donderdag 21 april 2011 15:50
Spread the love

“De meeste kleine ondernemingen worden gerund door mensen die niet gestudeerd hebben. Je moet een opleiding hebben gehad om te begrijpen hoe je moet exporteren”, zegt Patzán. “En ze hebben geen geld om te investeren. Dat betekent dat er kredieten beschikbaar gesteld moeten worden.”

In San Juan Sacatepéquez, een arbeidersdorp net buiten Guatemala-Stad waar vooral Cakchiquel Maya-indianen wonen, zijn overal timmerwerkplaatsen te vinden waar meubels van ceder- of mahoniehout worden gemaakt. Hoewel er vraag is naar de meubels, is de lokale industrie er nog niet in geslaagd producten te exporteren. “Dat zou ons meer opleveren”, zegt Patzán.

Meer concurrentie door vrijhandel

In 2006 tekenden Centraal-Amerika en de Dominicaanse Republiek het vrijhandelsakkoord DR-Cafta met de Verenigde Staten. De regio is ook dicht bij een associatieovereenkomst met de Europese Unie.

Centraal-Amerika onderhandelt ook over een vrijhandelsakkoord met Peru en wacht nog op de uitkomst van een studie over de haalbaarheid van soortgelijke onderhandelingen met Zuid-Korea. Verder zijn er de bilaterale onderhandelingen door elk land afzonderlijk.

Duizenden kleine en middelgrote ondernemingen in Centraal-Amerika, zoals de meubelmakerij van Patzán, hebben echter geen inspraak bij die onderhandelingen en kunnen er dus niet voor zorgen dat ook hun gemeenschap voordeel heeft van de overeenkomsten. Veel kleine ondernemers krijgen het juist zwaarder, omdat ze de concurrentie met grote bedrijven niet aankunnen.

In Costa Rica hebben vrijhandelsakkoorden volgens voormalig parlementslid Ronald Solís van de centrumlinkse Burgeractiepartij geleid tot het verdwijnen van veel Costa Ricaanse bedrijven, ook exporteurs.

“In 1998 waren er 2403 exportbedrijven, nu zijn dat er nog 732”, zegt Solís. “Zeven van de tien bedrijven zijn verdwenen, vooral kleine en middelgrote bedrijven.”

Hoewel de export aanzienlijk steeg tussen 1998 en 2010, was dat vooral te danken aan enkele grote bedrijven, zegt hij. “De 82,2 procent Costa Ricaanse bedrijven die voor minder dan een miljoen dollar aan goederen exporteren, waren in 2009 goed voor slechts 3,1 procent van de totale exportinkomsten. De grootste 1,5 procent van de bedrijven was goed voor 70 procent van de totale exportinkomsten.”

Belangen van grote landen

Jeffery López van de Vereniging voor Volksinitiatieven (Ditso) denkt dat kleine en middelgrote ondernemingen niet eenvoudig kunnen groeien. “De concentratie van export zal blijven bestaan.”

“Het probleem vanaf het begin is dat vrijhandelsakkoorden niet tussen gelijken onderhandeld worden”, zegt hij. “Plaatselijke markten moeten versterkt worden en er moeten investeringen worden gedaan in de plaatselijk productieve sectoren, via kredieten en technische steun.”

Elmer Velásquez, coördinator van Congcoop, een netwerk van ngo’s en coöperaties in Guatemala, zegt dat het probleem van de vrijhandelsakkoorden het economische model is, “omdat de belangen van kleine landen met weinig onderhandelingskracht geschaad worden doordat hen een systeem wordt opgelegd dat gebaseerd is op de belangen en ideeën van grote landen.”

Hoewel sommige landen in Centraal-Amerika hun export naar de VS zagen groeien onder DR-Cafta, valt de handelsbalans voor deze regio nog steeds negatief uit. De handel groeide, maar de voordelen daarvan bereikten de armen niet. “De winnaars zijn de grotere bedrijven, zegt Yuri Marín van het Nitlapán-instituut van de Centraal-Amerikaanse Jezuïtische Universiteit van Nicaragua.

“Globalisering leidt niet tot een eerlijker wereld, omdat er mensen zijn die concentratie van macht, informatie en bronnen willen en zo hun geld verdienen vanuit een voordeelpositie. Globalisering moet gedemocratiseerd worden”, zegt hij.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!