Aan Vlaamse Regulator voor de Media

Betreft:

Klacht
tegen Sven Pichal en VRTradio2 wegens partijdigheid
in de statiegeld/wegwerptest op 12 februari 2015, in “De Inspecteur”

Beste,

De VRT garandeert ons een onpartijdige en correcte
nieuwsgeving :
“Voor de programma’s van de nieuwsdienst geldt een eigen deontologische
code gebaseerd op de waarden ‘nauwkeurigheid’, ‘onpartijdigheid’
en ‘goede trouw’.
Deze waarden zijn uitgewerkt in het redactiestatuut, dat de onafhankelijkheid
van de nieuwsdienst garandeert.” 
In het geval van deze uitzending  is
duidelijk aantoonbaar dat hier niét nauwkeurig en niét onpartijdig werd
gehandeld.
Integendeel, de journalist (met een gedegen reputatie ter zake) heeft
klakkeloos en ongecontroleerd de ‘feiten’ van een financieel betrokken
industrietak en lobbygroep voor waar doorgegeven aan duizenden luisteraars die
net uitgaan van de gegarandeerde onpartijdigheid.

De klacht heeft betrekking op een uitzending van Sven Pichal op 12 februari, in
het programma ‘De Inspecteur’ waarin ‘de consumentenman’ een vergelijkende test
maakte tussen wegwerp drankverpakkingen enerzijds en glazen statiegeldflessen
anderzijds.

Hierbij kwam men tot de ‘verrassende conclusie’ dat wegwerp ‘vaak te verkiezen’
is boven statiegeld.
http://www.radio2.be/de-inspecteur/weg-met-die-glazen-flessen

In het programma ‘werd ingegaan op voor- en nadelen van de verschillende
verpakkingen’ zoals de VRT-klachtendienst mij antwoordde.
Helaas niet op ALLE nadelen van
plastic en blik…

1. Nergens werd de kost voor het opruimen van blik en plastieken
flesjes in ons zwerfvuil in rekening gebracht.
    Nochtans een niet te verwaarlozen kost die zeer recent op 16
miljoen euro werd geschat

2. Zo mogelijk nog vreemder:
    Nergens werd de milieuschade door plastic in onze
rivieren en oceanen vermeldt;  de
    onschatbare en onherstelbare schade aan ons leefmilieu werd
dus niet in rekening
    gebracht…

3.Nergens werden er vragen gesteld bij de invloed van plastic
op onze
gezondheid, en op      het feit dat plastic nu al in onze
voedselketen is beland. O.a. in mosselen en vis…

Het programma leek een nauwelijks verholen pleidooi voor wegwerp, en tégen
statiegeld. Dat was niet alleen mijn mening, de commentaren op de site na het
programma waren daarin unaniem.

Het argument van Sven Pichal en van de VRT-klachtendienst dat er werd
genuanceerd  -‘áls we goed sorteren’- gaat volledig voorbij aan de realiteit
dat enorme hoeveelheden blik en plastic flessen ( 5600
ton per jaar!) als zwerfvuil langs de Vlaamse wegen belanden.

Op de site van ‘De Inspecteur’ staat zwart op wit –en zonder nuance- “Maar de verrassende winnaar is toch de
plastic fles.”
Van glas worden alle nadelen op diezelfde  site nog eens extra benadrukt, terwijl die
voor plastic net zo goed –of nog meer- gelden. De toevoegingen in het rood zijn van mij:

Glas op zich is oneindig recycleerbaar,
maar een statiegeldfles heeft ook enkele belangrijke nadelen:

• je kan ze niet oneindig hergebruiken –
  omsmelten verbruikt energie
• Plastic moet na elk gebruik worden
  omgesmolten!
• er is veel water en
  schoonmaakmiddel nodig om ze te spoelen
  Voor de productie van een plastic literfles
  zijn 3 tot 5 liter water nodig…
• ze neemt meer plaats in want het glas moet een
  zekere dikte hebben
• Geldt evengoed voor plastic flessen die met
  hun vaak rare vorm meer volume innemen
• ze is zwaar en weegt dus zwaarder door in
  transport.  Bovendien moet je het leeggoed ook nog terugbrengen.
• Terugbrengen doe je als je weer naar de winkel
  gaat. Voor plastic zijn er net extra ophalingen nodig, of ritten naar het
  containerpark. En het plastic wordt vaak verscheept naar India of China
  voor recyclage…
• de doppen en etiketten vormen een extra
  afvalstroom
  Geldt evengoed voor plastic flessen. Erger nog: de
  etiketten van de plastic fles zijn
  meestal van een andere plastic soort, die op glazen flessen meestal van
  papier.
• dranken in glas koelen minder snel af in de
  ijskast
• Maar ze blijven wel langer koel in de fles op
  tafel…

• Deze argumenten tonen duidelijk aan dat er
  gezocht is naar argumenten om statiegeld
  in een slecht daglicht te stellen, terwijl zelfs hier de nadelen van
  plastic werden verzwegen.

De ‘uitslag’ van het onderzoek was alleen maar mogelijk door het verzwijgen van
zowel de economische kostprijs als de ecologische gevolgen.

De VRT-klachtendienst schreef letterlijk:
“Het interview gaat inderdaad niet over de vervuiling van plastic in de
oceanen, 
maar dat was ook niet de insteek van het interview.
In het interview wordt de vraag gesteld: wat zijn nu de voor- en nadelen van
het gebruik van glas, plastic en blik.
Wat kost het meest en wat is het meest belastend voor het milieu?“
En net die twee factoren, de kosten en de milieu-impact  werden ‘vergeten’ in de vergelijking…

Sven Pichal baseerde zich op de gegevens van Fostplus -de verpakkingsindustrie
zeg maar.
Daarbij stelde hij geen enkele kritische vraag; Hij citeerde zijn bron zonder
enige vorm van journalistieke controle.
Hij had bijvoorbeeld kunnen vragen:
Hoeveel blikjes en plastieken flesjes belanden er jaarlijks in Vlaamse bermen?
Hoeveel kost het om dat zwerfvuil -zo goed en zo kwaad het kan- op te ruimen in
heel Vlaanderen?
Hoeveel blikjes en flesjes (heel, gemaaid of kapotgereden) belanden er via onze
rivieren jaarlijks in zee?
Heeft plastic nadelige gevolgen voor het leven in zee?

Sven Pichal heeft plastic
bevoordeeld, en het onderwerp partijdig behandeld door de negatieve parameters voor plastic te verzwijgen.

De impact van die fout bij de milieubewuste luisteraar is niet in te schatten.
Hier volstaan geen excuses, hier hoort een rechtzetting.
We verzuipen in het zwerfvuil, maar de VRT maakt ‘genuanceerd’ en op basis van
verzwegen feiten promotie voor méér wegwerp…
Na het ontwijkende antwoord van Sven Pichal en van de VRT-klachtendienst heb ik
geen enkele reactie op mijn argumenten meer vernomen.
Mijn talloze pogingen om via twitter, facebook en de pers een antwoord of een
een verklaring te verkrijgen werden beantwoord met een oorverdovend
stilzwijgen…
Niet in overeenstemming met de missie en waarden van de VRT lijkt mij…

Hieronder de links die verwijzen naar de gevoerde correspondentie,
open brief, video’s e.d.:
http://www.radio2.be/de-inspecteur/weg-met-die-glazen-flessen
https://www.dewereldmorgen.be/blog/tooneerdekens/2015/02/13/open-brief-aan-sven-pichal-van-radio2-wegwerp-of-statiegeld
http://community.dewereldmorgen.be/blog/tooneerdekens/2015/02/22/wegwerpplastic-vs-statiegeld-antwoord-van-sven-pichal-en-radio2
https://www.facebook.com/video.php?v=936610396362337
http://www.tvl.be/nl/2015-03-13/afvalkunstenaar-toon-eerdekens-ruimt-de-maas-op/#.VQbDldN0yM-

In afwachting van uw antwoord,
met vriendelijke groeten,
Toon Eerdekens