Aanleiding van de uitspraak van Turtelboom zijn de rellen die maandagnacht uitbraken in de Brusselse deelgemeente Sint-Gillis. Jongeren kwamen in opstand tegen de politie na een schietincident, waarbij een jonge, gezochte misdadiger door de politie werd doodgeschoten. De jongeren namen het op voor de misdadiger en keerden zich tegen de aanwezige politiemacht.

Kalasjnikov

Conclusie van Turtelboom: “Jongeren identificeren zich met criminelen en dichten hen een heldenstatus toe. Slechte omgeving of niet, het is niet omdat je weinig kansen krijgt op onderwijs of werk, dat je maar met een kalasjnikov over straat moet gaan lopen.”

Kris Blervacq is straathoekwerker bij de Brusselse jongerenorganisatie JES en ziet heel andere dingen gebeuren. “Jongeren in onze wijken dragen T-shirts van Scarface en hebben een zekere bewondering voor criminelen, maar daarom kiezen ze er nog niet voor. Enerzijds voelen jongeren zich vaak geviseerd door de politie, omdat ze vaker worden aangesproken op straat en sneller gecontroleerd worden. Dat ze dan gaan dwepen met mensen die tegen de politie in opstand komen, is een logisch gevolg.”

“Anderzijds kun je de verklaring ook zoeken in experimenteergedrag. Als je een zekere leeftijd hebt, is het nu eenmaal ‘cool’ om regels te overtreden. Het probleem helemaal wijten aan de destructieve omgeving waarin de jongeren opgroeien, is dus ook fout. Maar we moeten wel alternatieven bieden.”

Vertrouwensrelatie

“Het gaat hier eigenlijk om een gedeeld probleem van de samenleving”, stelt Blervacq. De drempel om zich aan te sluiten bij de maatschappij, is voor jongeren in probleemwijken sowieso hoog. Ze hangen rond op straat, de schoolresultaten blijven uit en ze belanden in een beroepsrichting of worden zelfs van school gestuurd. Dan is het makkelijk om je terug te plooien in de illegaliteit.

Straathoekwerkers proberen dit tegen te gaan. Ze bouwen een vertrouwensrelatie op en willen de jongeren een duwtje in de rug geven om toch een toekomst op te bouwen. In veel gevallen lukt dit, omdat de vicieuze cirkel van buitenaf doorbroken wordt. De straathoek- en jongerenwerking wordt gesubsidieerd door de overheid, het is dus niet zo dat die de verantwoordelijkheid compleet van zich afschuift.

Efficiëntie

“Al laat de overheidsaanpak soms wel wat te wensen over”, zegt criminologe van het JeugdOnderzoeksPlatform Hanne Op de Beeck. “De politiemacht verhogen en nultolerantie invoeren is olie op het vuur. De politie krijgt de situatie in die bewuste wijk wel onder controle, maar je creëert een verplaatsingseffect. Weinig efficiënt dus.”

Woordvoerster van Annemie Trutelboom, Margaux Donckier, is zich hiervan bewust, maar belooft dat er aan gewerkt wordt. Een samenwerking tussen de Brusselse en federale regering heeft geleid tot acht werkgroepen die zich ieder focussen op één gebied zoals bijvoorbeeld onderwijs, arbeid en rekrutering. “De resultaten zijn nog niet bekend, maar het ziet er goed uit voor de toekomst.”

© 2010 – StampMedia – Elise Meekers