“Hoewel 2009 economisch een moeilijk jaar was voor individuen en organisaties, was 2009 voor de stichting een goed jaar. Gelukkig, omdat het ons de kans heeft gegeven om verder verenigingen en individuen te blijven ondersteunen”, vertelt afgevaardigd bestuurder van KBS Luc Tayart de Borms.
KBS haalt het grootste deel van zijn inkomen uit drie bronnen. Een eerste bron is het eigen kapitaal. Daarnaast zijn er kapitalen van fondsen die worden overgemaakt door mensen tijdens of na hun leven. Daarvan zijn erfenissen het belangrijkste deel dat blijft groeien. Tot slot is er de Nationale Loterij.
In 2009 herverdeelde KBS meer dan 18 miljoen euro aan 1.278 verenigingen en 174 individuen. Tayart de Borms noemt dat indrukwekkend voor een land als België. Even indrukwekkend vindt hij het cijfers van mensen dat betrokken is bij de stichting.
Geen vrijwilligers
“Wij zeggen vaak dat wij niet werken met vrijwilligers. Dat is zo op de operationele posten. Onze raad van beheer houdt zich vooral bezig met de strategie van de stichting. Een onafhankelijk en pluralistisch selectiecomité en onafhankelijke jury beslissen wie geld van onze stichting ontvangt. Dat zijn maar liefst 1.600 experts en specialisten uit allerlei sectoren die vrijwillig hun tijd en energie besteden aan de stichting.”
En dat doen ze over heel België. “De KBS is actief met minstens een project in twee derde van ons land. De plaatsen waar we niet actief zijn, zijn voornamelijk landelijke gebieden”, gaat Tayart de Borms hier dieper op in. “Dat hoeft niet te verwonderen omdat de concrete problemen zoals armoede voornamelijk stedelijke problemen zijn.”
Gunstige demografie
Een trend die zich in 2009 verder zet, is de stijging van het aantal giften en legaten. Die stegen in 2009 met 18 procent tot een bedrag van 47 miljoen euro. In 2008 was dat nog 40 miljoen euro.
Tayart de Borms dicht dat toe aan een gunstige demografie. “In 2009 kwamen er 56 nieuwe fondsen bij, een groot deel via erfenissen. Die groei gaat blijven bestaan waardoor de opbrengst uit de fondsen in 2010 voor het eerst groter zal zijn dan die uit het eigen kapitaal.”
Europees voorzitterschap
Naast de voorstelling van de resultaten van 2009 kwam KBS ook naar buiten met haar plannen in het kader van het Belgisch voorzitterschap van Europa. Tayart de Borms wil daarbij vermijden dat de stichting in een institutioneel hokje gestopt wordt. “Wij zijn een instelling die werkt op het lokale niveau, op het regionale niveau, op het federale niveau en op het Europese niveau. En dat is ook een van onze sterktes.”
Gerrit Rauws, directeur van KBS en verantwoordelijk voor de contacten met de Europese instellingen, licht het belang van het voorzitterschap toe. “Het biedt ons de kans om een aantal van onze eigen initiatieven op het Europese voorplan te plaatsen. De overheid ziet dat ook en heeft ons gevraagd enkele projecten te organiseren.”
Overheidsinitiatief
Zo komt er op vraag van staatssecretaris Philippe Courard in september een conferentie over kinderarmoede. “Dat thema wint belang”, zegt Rauws, “maar nog niet alle landen hebben al een plan hieromtrent. Dus in het kader van de coördinatie tussen de landen en met het oog op het Plan 2020 kan dat een belangrijk agendapunt zijn.”
Op vraag van minister van Gezondheid Laurette Onkelinx zal KBS in november een ontmoeting organiseren rond de ziekte van Alzheimer. “Het zal niet zo zeer gaan over de zoektocht naar oplossingen, maar eerder over hoe met de ziekte te leven”, geeft Rauws kort wat uitleg.
Tot slot komt er een initiatief op vraag van het Federaal wetenschapsbeleid over de rol van filantropie in de financiering van wetenschappelijk onderzoek.
Eigen initiatief
Naast de projecten op vraag van de overheid heeft de KBS ook enkele eigen projecten op de agenda staan. Gedurende het hele voorzitterschap, zes maanden lang, zal er een tentoonstelling lopen in de Europese wijk over de transformatie van die wijk over de laatst tien jaar.
Er komt ook een conferentie over serious games. Daarin wil de stichting toelichten hoe videospelletjes kunnen helpen om complexe sociale thema’s in het maatschappelijk debat te brengen.
En tot slot zal KBS ook een conferentie houden over de uitwisseling van studenten in de EU naar de Balkan. “Daar is de stichting al enkele jaren actief en we willen studentenuitwisseling promoten in samenwerking met de universiteiten van Gent, Graz, Ljubljana en Spark”, aldus Rauws.
Foundation Week
De timing van de voorstelling van de jaarresultaten en de Europese agenda van de KBS is niet toevallig. Van 31 mei tot 4 juni loopt namelijk de Foundation Week in Brussel. Stichtingen uit heel Europa zakken af naar de hoofdstad voor workshops en conferenties. De KBS, naar grootte ongeveer de 50ste stichting in Europa, stond mee aan de oprichting daarvan.
Tayart de Borms maakt van de gelegenheid ook even gebruik om het belang van stichtingen in Europa te belichten. “De sector groeit naar een Europees niveau en meer samenwerking op dat niveau valt alleen maar toe te juichen omdat je alleen simpelweg veel minder kan doen.”
“Dit is ook een vraag aan de Europese Commissie om een algemeen statuut voor stichtingen van algemeen belang. Nu zijn er nog te veel administratieve obstakels.”
“Er zijn twee opmerkelijke zaken betreffende stichtingen in Europa”, merkt Tayart de Borms verder op. “Een eerste is dat het woord stichting een zeker vertrouwen inboezemt bij de mensen. Vraag mij niet hoe dat komt, maar het is wel zo.”
VS onterecht voorbeeld
“Maar opmerkelijker, vind ik, is dat de VS als grote voorbeeld telt voor de stichtingen in Europa. Dat is bizar omdat de Europese stichtingen veel ouder en de Europese traditie daaromtrent veel verder gaat dan de VS. Maar uit onderzoek blijkt dat we ook veel groter zijn dan de VS en creatiever met meer verschillende methodes.”
De verklaring voor dat misverstand ziet Tayart de Borms in een mentaliteitsverschil. “In Europa organiseren we onze solidariteit met de belastingen, in de VS doen ze dat met liefdadigheid, om het met een boutade te stellen. Het maakt in de VS deel uit van uw status om geld terug te geven aan de samenleving. In Europa blijft men liever in de schaduw dan daarmee uit te pakken.”
