De coronapandemie slaat wereldwijd toe, maar niet overal zal de impact even groot zijn. Heeft Zuid-Afrika de middelen, structuren en politieke wil om covid-19 de baas te kunnen?
Hoe stop je een besmettelijk virus? Door een goed gezondheidszorgsysteem, stevige sociale bescherming en goede politieke beslissingen.
Wereldwijd zijn landen anders gewapend, maar ook regeringsmaatregelen zijn enorm verschillend. Een Q&A over het coronavirus in de regenboognatie.
Q: Is het gezondheidszorgsysteem hier klaar voor?
A: In Zuid-Afrika is er een publiek zorgsysteem en een privaat. Hoe groot het verschil is tussen het kwaliteitsvolle private systeem en het zwakkere gesubsidieerde publieke systeem, hangt af van ziekenhuis tot ziekenhuis.
De publieke ziekenhuizen, dreigen als eerste het slachtoffer te worden van de pandemie. Dat komt omdat er minder capaciteit is voor het grotere aantal mensen die op de ziekenhuizen beroep kan doen.
Q: Hoe kan Zuid-Afrika bouwen aan een rechtvaardig gezondheidszorgsysteem?
A: Sociale bescherming is essentieel om een pandemie het hoofd te bieden. Niet alleen het zorgsysteem moet voor alle Zuid-Afrikanen toereikend zijn, wie ziek of werkloos is wordt moet ook kunnen thuisblijven.
FOS werkt daarom samen met arbeidersorganisaties die het opnemen kwetsbare werknemers in de landbouw en huishoudelijke sector. We steunen ook organisaties die pleiten voor ziekteverlof en werkeloosheidsuitkering voor alle Zuid-Afrikanen. Een voorbeeld hiervan is de huishoudvakbond SADSAWU, die de overheid aanmaant om ook huishoudwerkers te laten terugvallen op de publieke schadevergoeding voor arbeidsongevallen (COIDA).
Q: Wat is het grootste risico voor de gezondheid van de Zuid-Afrikanen?
A: Heel wat Zuid-Afrikanen leven in slechte gezondheid. Hun immuunsysteem is verzwakt door slechte voeding, diabetes, hoge bloeddruk of immuniteitsziektes zoals hiv/aids. Veel mensen wonen dicht op elkaar, zijn overgeleverd op publiek transport en overvolle taxi’s voor verplaatsing.
Dat, in combinatie met een publiek gezondheidssysteem met beperkte capaciteit, is gevaarlijk. De verspreiding zal heel snel gaan en de publieke ziekenhuizen zullen snel hun maximumcapaciteit bereiken. Zoals vaak zullen de sociaal zwakkeren het eerst getroffen worden.
Officieel is Zuid-Afrika echter ‘klaar’ voor het virus. “De gezondheidswerkers, zowel in de publieke als in de particuliere sector, zijn vrij bekwaam om het virus te beheren”, zei de minister van Volksgezondheid. “Het enige wat we nodig hebben is dat de mensen altijd meewerken.”
— Casual Workers Advice Office (@CWAO_ZA) March 18, 2020
Q: Welke stappen onderneemt de overheid
A: Sinds enkele weken zien we een gigantische toename in bevestigde gevallen. Men vreest dat de gezondheidsdiensten overbelast zullen worden. Daarom is op 23 maart beslist om over te gaan tot een ‘nationale shutdown’ en bijhorende maatregelen.
Mensen mogen zicht niet verplaatsen, tenzij ze voedsel en medische benodigdheden kopen. Winkels en kledingwinkels worden gesloten, buiten supermarkten en apotheken. Degenen die op afstand kunnen werken, moeten dat doen. Gezondheidswerkers, beveiligingsdiensten, productie en distributie, essentiële bankdiensten, energie, laboratoriumdiensten en hygiënediensten zijn de enigen die vrijgesteld zijn van de shutdown.
Een nieuw gezondheidsprogramma moet screenings uitvoeren in hoge risico-gebieden en zo de reikwijdte van het virus inschatten. Niemand mag het land nog in, behalve Zuid-Afrikanen die uit het buitenland komen. Wanneer ze een hoog risico hebben, moeten ze verplicht in quarantaine.
Q: Wat is de rol van het Zuid-Afrikaanse middenveld?
A: Het dagelijkse leven wordt stopgezet door de lockdown. Toch blijft er nood aan sensibilisering.
De organisaties waar FOS mee samenwerkt in Zuid-Afrika zetten daarom in op informatiecampagnes. Duizenden pamfletten en adviezen worden verspreid. Gaande van hoe je zelf ontsmettingsmiddel kan maken, tot informatie hoe je als arbeider onveilige werksituaties kan aanklagen.
