Het antwoord van Bevrijde Wereld en 200 boerenorganisaties in de Cordillera

“Vroeger was er geen voedseltekort in de Cordillera. De dorpen hadden wat ze noemen een zelfvoorzienende, biologische of traditionele landbouw. Ze produceerden net genoeg eten om elke dag toe te komen. Hun voedsel haalden ze uit hun bossen, grond en rivieren. De ontwikkelingsagressie van de overheid en bedrijven op de natuurlijke rijkdommen maakte hier een eind aan”, vertelt Jane Yap-eo van CDPC.

Eigen zaden eerst
Bevrijde Wereld en CDPC moedigen deze traditionele, biologische en zelfvoorzienende landbouw aan. Want die is duurzaam, goedkoper, moreel en ethisch veilig. Boeren moeten ook opnieuw meer verschillende gewassen kunnen telen voor een gevarieerde en voedzame maaltijd. “De leuze is: gebruik niet meer dan je nodig hebt. En een landbouw waar meer gedeeld wordt in plaats van elk voor zich”, vertelt Ben Solang van CDPC. Belangrijk is dat de productie en reproductie van zaden in handen is van de boeren. En dat boeren voldoende eigen landbouwgrond hebben. De traditionele zaden hebben bovendien geen chemische meststoffen nodig.  

Maar er is ook winst nodig. Daarom moeten er daarnaast extra economische activiteiten zijn opdat boeren de kosten voor school en gezondheid kunnen betalen. Dat kan gaan om kleinschalige duurzame mijnbouw of de verkoop van groenten voor de markt. “Maar”, zegt ook Chito van Masipag, “het kernprincipe is dat boeren eerst zelfvoorzienend zijn in hun eigen voedsel en water, en dan pas de resterende oogst mogen vermarkten. Die stap mag niet overgeslagen worden. Anders krijg je scheve toestanden zoals in Gumhang waar boeren hun groenten verkopen en zelf minderwaardige rijst uit het buitenland moeten importeren.”

Boeren zijn junkies
Maar is een omschakeling naar traditionele landbouw wel zo eenvoudig? Voor vele boeren niet. De chemische meststoffen hebben hun bodem al om zeep geholpen. Om de grond opnieuw vruchtbaar te maken duurt het tussen de drie tot soms twintig jaar. En ondertussen moeten de boeren wel hun leningen afbetalen en een inkomen hebben voor het huishouden. Daarnaast kunnen vele boeren moeilijk geloven dat een landbouw zonder chemische meststoffen ook mogelijk is. “Boeren zijn als junkies”, zegt Chito, “de chemische landbouw is als een verslaving voor hen. Daarom is het zo noodzakelijk om de boeren te overtuigen en ze op te leiden.”  

Is het genoeg?
De opbrengst van de oogst van traditionele landbouw is dezelfde als de commerciële landbouw. De boeren hebben zelfs meer winst want ze moeten geen chemische meststoffen afbetalen. Maar om biologische zelfvoorziende landbouw te laten slagen, zijn er structurele veranderingen nodig vanuit de overheid: de grond mag niet beslag genomen worden door ontginningsprojecten. Er moet meer land beschikbaar gesteld worden voor landbouw. En de overheid moet meer investeren in irrigatie. Bevrijde Wereld en CDPC onderhandelen met grootgrondbezitters  om een betere pachtprijs voor de boeren te bekomen, en ze voeren campagne voor een kleinschalige duurzame landbouw en de promotie van traditionele zaden.

We zijn haast aan het eind van onze trip. Ideaal moment om de balans op te maken. Konden we in de afgelegen dorpen een signaal ontvangen? Worden de boeren gehoord? Is er nog hoop? Je leest het in de volgende blog.