De Katholieke Arbeidersjongeren (KAJ) verzamelden meer dan 1000 getuigenissen van jonge interimmers en bundelden die in ‘Is dit nu de moderne arbeidsmarkt?’. Een aaneenrijging van frustratie, miscommunicaties, respectloze behandeling en onmogelijke eisen. Flexibilisering van de arbeidsmarkt lijkt eerder op robotisering van het werkvolk. KAJ presenteerde het boek vandaag aan het publiek.
Dit verslag focust vooral op het boekje en de getuigenissen. Een overzicht van welke prominente politici aanwezig waren en hun eerste reacties lees je bij Christophe Callewaert, ook op de Wereld Morgen.
Het boekje kaart de wantoestanden aan in de wereld van de interimarbeid en mikt vooral op jongeren. Voor jonge mensen is interimarbeid vaak de enige mogelijkheid om een toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt en een eerste werkervaring op te doen. Ervaring is bovendien zo ongeveer de hoofdvereiste bij de meeste vacatures. Bij het lezen van de getuigenissen van jongeren wordt duidelijk dat er niks te ‘krijgen’ valt op die arbeidsmarkt. De jongeren moeten hun plekje op de werkvloer afdwingen. En dan hebben we het niet eens over een vaste plek, maar een week hier en een week daar. Jongeren die aankloppen bij interimkantoren komen in een mallemolen terecht. Vaak starten ze met veel good will, in de veronderstelling dat de uitzendbureaus het beste met hen voor hebben. Al snel voelen ze zich maar een nummer.
“Ik ben een product. Dat gevoel geven ze mij. Dat ik een product ben dat nuttig is voor hen, maar niet andersom”, zei een van de jongeren vandaag bij de voorstelling.
Om een kans te maken bij interimkantoren kan je maar beter:
-geen vast slaappatroon nodig hebben. Interimkantoors verwachten dat ze je ook ‘s nachts kunnen wakker bellen
-nooit weigeren
-geen kinderen hebben
-een auto hebben (zelfs al vind je verplaatsingen per fiets haalbaar)
-een ‘commercieel’ uiterlijk hebben. Alles wat enigszins afwijkt van de norm achterwege laten
-thuis non-stop in de startblokken zitten. Als ze je bellen, moet je binnen enkele minuten het interimkantoor kunnen bereiken. Houd de auto onder stoom, gesp je gsm vast aan je oor en laat al je vrienden weten dat je geen tijd voor hen hebt
-over een robuuste gezondheid beschikken. Een dag ziek = nooit meer moeten aantreden
-een oliftantenhuid hebben om alle openlijke of impliciete beledigingen te verdragen
Eigenschappen die je kansen op interimwerk direct nekken zijn:
-vertoon van enige assertiviteit en eigenwaarde
-vragen naar een vast contract (heiligschennis!)
-enigerlei praktische bedenkingen
-in discussie durven treden
-herhaaldelijk naar je rechtmatige centen vragen
-een job willen die past bij je profiel
-fysieke beperkingen
-vragen stellen
-de flaters van de interimconsulenten aanklagen
KAJ benadrukt dat de getuigenissen in geen geval om uitzonderingen gaan. “Dit zijn hier niet toevallig de rotte appels van het systeem”, zei voorzitter Bart Holvoet. De getuigenissen zijn veel te gelijklopend.
Het zijn steeds dezelfde klachten die terugkeren:
-de vacatures die de kantoren uithangen aan hun vitrines, blijken niet te bestaan. Steeds als de jongeren interesse tonen in een vacature, blijkt die net weg te zijn. Weken later hangt die vacature er nog steeds.
-de kantoren bellen op de meest onmogelijke momenten en verwachten dat de kandidaten meteen ter plaatse zijn.
-voor één vacature belt het interimkantoor een stuk of vijf geïnteresseerden. Wie zich het eerste ter plaatste spoedt, krijgt de job. De rest kan terug naar huis. Eventuele verplaatsingskosten zijn ze kwijt.
-de communicatie tussen interimkantoor en werkgever loopt mank. Bij misverstanden is de interimmer altijd de zondebok
-interimmers moeten van hun oren maken om correcte betalingen te krijgen
-als de tijd voor een vast contract nadert, vliegt de interimmer op straat. Zonder uitleg
-de kandidaten doen testen, waar verder niks mee gebeurt. Ook niet als de resultaten goed zijn
-de consulenten lezen de CV’s van de kandidaten niet, vragen die voortdurend terug op en raken ze ook voortdurend terug kwijt
-men zet interimmers op reservelijsten die later niet lijken te bestaan
-men belooft de sollicitanten altijd terug te bellen, maar men belt niet terug
Geïnstitutionaliseerde stoelendans
Bepaalde politieke partijen blijven om extra flexibilisering vragen. “Voor hen gaat het nog niet ver genoeg”, merkte Bart Holvoet op. De vraag naar flexibiliteit is nu al ondraaglijk. Bart Holvoet noemde een voorbeeld uit zijn omgeving: “Een vriend van mij was op een festival. En ja hoor, ze belden hem. Of hij morgen kon komen werken. Die heeft zijn tentje dus mogen afbreken.”
Enkele gevolgen:
-de interimmers kunnen hun tijd niet meer indelen, ze kunnen niks op voorhand plannen, echte vrije tijd bestaat niet meer, de telefoon kan altijd rinkelen
-alle vacatures aan de ramen van de kantoren geeft voorbijgangers het idee dat er wel degelijk werk in overvloed is. Ouders beginnen te denken dat hun zoon of dochter gewoon niet genoeg moeite doet.
-het is nagenoeg onmogelijk om elke maand een volwaardig loon bijeen te harken
-je kan geen huis kopen en zeer moeilijk huren. Huurbazen vertrouwen geen interimcontracten
-verknipping van sociale banden. Als je elke week versast naar een andere werkplek, bouw je geen vriendschappen uit met collega’s. Om dezelfde reden kan je je nauwelijks syndicaal engageren.
KAJ hoopt met dit boek het debat rond interimarbeid aan te zwengelen en een andere richting te geven. Om het boek zoveel mogelijk verspreidingskans te geven, hebben ze hun uiterste best gedaan om de prijs zo laag mogelijk te houden. “We verkopen het aan de drukkosten”, zei voorzitter Bart Holvoet.
Het boek is binnenkort te bestellen via de site van KAJ, www.kaj.be. Binnen enkele dagen is het ook in PDF-versie beschikbaar. Het kost 12,5 euro.
Voorproefje uit ‘Is dit nu de moderne arbeidsmarkt?’
Lees hier alvast enkele getuigenissen bij vaak terugkerende ervaringen.
Grof behandeld
J., 23 jaar, Oostende. “Via de VDAB kreeg ik het voorstel om te solliciteren voor het visbedrijf Morubel n.v. Op 8 december zouden daarvoor testen doorgaan bij Manpower. We mochten de volgende dag om de uitslag van die testen gaan. We kregen een lijst mee en ik stond bovenaan met de beste punten én de snelste tijd. Ik liep met dat papier naar de consulente en riep: “Ik heb dus de job?” Toen zei ze: “Nee, de job is voor iemand anders. Jij lijkt wel een wandelende patattenzak.” Op dat moment word je gewoon de grond ingeboord, wat verschrikkelijk is.”
Het moet nu direct
M. 24 jaar, Oostende: “Ik werd gebeld om 13u door Daoust. Met de vraag of ik in tien minuten een dagcontract kon gaan tekenen om dan om 13u30 te beginnen schoonmaken in het Zeepreventorium, want er was een speciale gelegenheid. Ik heb een kindje dat lag te slapen, dus vroeg ik of ik eerst mijn moeder mocht bellen, zodat zij direct kon komen. Ze zei dat ze geen tijd had voor ‘babykwesties’ en hing op.
Ziek vallen mag niet
C., 21 jaar, Antwerpen. “In de zomer van 2010 heb ik één week niet kunnen werken, omdat ik werd geopereerd aan mijn hand. Ik werkte toen bij Holonplastics via AGO en ik belde na die week naar het interimkantoor. Ze hadden al iemand anders gevonden en me niet meer nodig!”
Geen pardon voor arbeidsongevallen
E., 22 jaar, Oostende: “Ik heb via Manpower in de drukkerij gewerkt voor twee weken in juni 2011. Eigenlijk had ik een contract getekend voor drie maanden, maar ik brak mijn duim toen ik op een dag onder zo’n pers was terechtgekomen. Ik kon dus niet meer werken en ik ben toen naar Manpower geweest met de papieren van het ziekenhuis. Daar zeiden ze dat ze me moesten ontslaan, omdat ik toch niet meer kon werken. Ik werd daar woest van. Wij mogen precies geen normale mensen zijn. Sorry, ik bezit geen buitenaardse krachten: Als een pers op mijn duim komt, dan breekt die!”
De vacature is juist ingenomen
O., 24 jaar, Oostende: “In de etalage van Daoust hing “Kassamedewerker gezocht- Geen ervaring nodig, geen diploma nodig, stressbestendig en flexibiliteit vereist”. Ideaal voor mij dus! Ik ging er om vragen, maar ze zeiden dat die net bezet was. Ik geloofde het eerst, maar weet je wat ik raar vind? Het is precies alsof diezelfde vacature terug uithangt, maar met een ander woord: “Kassierster gezocht- Geen ervaring nodig, geen diploma nodig, stressbestendig en flexibiliteit vereist!”
En mijn centen?
H., 30 jaar, Aalst: “Bij Manpower zijn zelfs niet al mijn uren uitbetaald. Ze zeiden tegen mij dat ik van dat uur tot dat uur moest werken. Ik stond erop dat ik eerst mijn contract had voordat ik zou beginnen werken. Ze hadden dat geprint, alle andere contracten heb ik niet gekregen, ofwel héél laattijdig. Het bedrag dat ik per uur kreeg, stond erop maar ze hebben mij minder uitbetaald. Daarvoor heeft de vakbond meer dan een jaar gezwoegd om dat terugbetaald te krijgen en om mijn contracten, loonfiches te krijgen. Ik heb ze zelfs nog niet allemaal.”
Vast contract?
J., 23 jaar, Oostende: “Als je dan uiteindelijk werk vindt, word je toch ontslagen voordat je een vast contract krijgt. Zo heb ik van april tot en met september 2011 met weekcontracten in de Spar gewerkt. Na zes maanden zou ik een vast contract krijgen, maar na vijf maanden en drie weken kreeg ik geen nieuw weekcontract meer. Daar gaat je zekerheid en toekomst.”
Misverstanden
B., 23 jaar, Gent. “Maandag kreeg ik telefoon van Daoust Gent. “Zeg, wat is er daar gebeurd, zaterdag? Iedereen is ontslagen, zelfs de ploegbaas!” “Ik heb die zaterdag niet eens gewerkt”, antwoorde ik aan de consulente. Daarop zei ze: “Maar je bent toch ontslagen en alle vacatures zijn afgesloten.” Dus ik werd ontslagen voor iets dat die zaterdag was gebeurd, zonder dat ik daar was geweest. Dat is toch niet te geloven?”
Zero stabiliteit
S., Binche: “Ik werk al verschillende weken voor een bedrijf dat heel bekend is voor zijn kledij, steeds met weekcontracten via een interimkantoor. Ik heb echter geen keuze, omdat ik geen werk vind met een vast contract. Ik moet wel toegeven dat interimarbeid heel wat nadelen heeft. Ik moet er niet aan denken om een huis te kopen (ik huur momenteel een flat met drie kamers). Ik weet niet hoe lang ik zal kunnen blijven werken. Telkens op het einde van de week heb ik schrik om niet meer opgebeld te worden voor een nieuwe opdracht.
Hakken in je nachtrust
R., 21 jaar, Gent: “Ik heb al via verschillende interimkantoren gewerkt in veel toeleveringsbedrijven van Volvo in Gent-Zeehaven. Dat was bijna allemaal met dagcontracten. Dat werk kon bovendien in alle shifts zijn. Ik heb al gehad dat ik in één week de ene dag in de middagshift moest werken, de volgende dag in de nachtshift en dan een andere dag van de week opnieuw in de middagshift. Ik ging altijd. Ik had geen keuze, werk is werk. Ik heb eens telefoon van AGO gehad om middernacht: “Hallo, wij weten dat je aan het uitslapen bent, maar we hebben toch dringend iemand nodig om te werken. Kan je onmiddellijk opgaan?” Ik was moe, maar ik ben toch onmiddellijk gegaan, anders had ik kans dat ze me niet meer zouden opbellen.”
