Dominique Matthys

Justitie slaat alarm: “Wij kunnen dit niet langer tolereren”

In de inkomhal van het Brusselse justitiepaleis verzamelden honderden magistraten, griffiers en justitiemedewerkers om hun ongenoegen te uiten over de besparingen bij justitie. Volgens hen komt de rechtsgang in het gedrang, en daarmee een belangrijk aspect van onze democratie. Hieronder leest u de toespraak die Dominique Matthys gaf, voorzitter van de Orde van Nederlandstalige Balies.

vrijdag 20 maart 2015 13:58
Spread the love

Iedere burger heeft
recht op een ongeremde toegang tot de rechter, op een transparante,
professionele,
rechtvaardige en snelle rechtsbedeling. Justitie is een
openbare dienst en moet een efficiënt antwoord bieden op de
aanspraken van de
burger, particulier,
ondernemer of andere.

Justitie is echter
zoveel meer: de rechterlijke macht is één van de drie pijlers van
onze
grondwettelijke
democratie, en het falen van justitie betekent meteen het deficit van
onze
rechtsstaat. Door de
toegang tot de rechter – een verdragsrechtelijk en grondwettelijk
verankerd
grondrecht – te
bemoeilijken, ja zelfs voor velen onmogelijk te maken, loopt onze
individuele
vrijheid gevaar.

En nochtans zouden
we het moeten weten: de geschiedenis leert ons immers dat het niveau
van de
toegang tot justitie
het beschavingsgehalte van de staat reflecteert. De teloorgang van
justitie zet de
deur open voor
onvrijheid, rechteloosheid en discriminatie en verhoogt de verzuring
in de
samenleving.

De Justitiebarometer
2014 gaf duidelijk aan dat het geloof van de burger in justitie zoek
is, en dat is
voor onze democratie
een verontrustende vaststelling. Slechts 61% van de bevolking heeft
nog
vertrouwen in
justitie, en meer dan 90% van de bevraagden vindt dat een rechtszaak
te lang duurt.

De burger heeft
gelijk: onze justitie biedt helemaal geen antwoord meer op de
terechte verzuchting
van de
rechtzoekende: die heeft recht op een modern, efficiënt
functionerend gerechtelijk apparaat,
dat zorgt voor een
betaalbare, transparante, snelle en rechtvaardige oplossing van zijn
geschillen.

Vandaag loopt de
justitiewagen mank en de advocaten ervaren in hun dagelijkse praktijk
tot welke
frustratie en welk
onrecht dat leidt. Zaken slepen veel te lang aan, justitie betaalt
haar leveranciers
niet of veel te
laat, gerechtsgebouwen verkeren in een staat van bijna-verval, de
juridische
tweedelijnsbijstand
snakt naar adem, de informatisering van de rechtsbedeling staat
zo goed als
nergens, griffies
moeten op artisanale wijze hun administratieve taken vervullen en
vacante plaatsen
in de magistratuur
en bij de griffies raken niet ingevuld.

Mede als gevolg van
een jarenlange onverschilligheid van de zijde van de overheid, zijn
de budgetten
voor de rechtsbedeling langzaamaan opgedroogd. Nooit
heeft de overheid prioritair de
werkprocessen
doorgelicht, de uitrusting gemoderniseerd, de omkadering van het
gerechtelijk
apparaat
geprofessionaliseerd en de werklast verdeeld.

De aangekondigde
budgettaire restricties stellen ons niet gerust: in de komende vier
jaar moet het
justitiebudget met
10% omlaag, in achtereenvolgende besparingen van 4% en vervolgens
drie maal
2%. De regering wil kennelijk de begroting van justitie
kortwieken: zij vermindert de omkadering,
stelt benoemingen uit tot
na de nochtans door de wet voorgeschreven termijn, en nog zoveel
meer.

Dat kunnen wij niet
langer tolereren: justitie moet over de middelen beschikken om op
behoorlijke wijze te kunnen
functioneren. De advocaten kunnen zich niet vinden in maatregelen die
de overheid
ondoordacht neemt op
grond van blinde economische wetmatigheden. Op de vooravond van de
begrotingsbesprekingen luiden wij, advocaten, de alarmbel. Wij doen
dat
samen met de actoren van justitie, in het uitsluitende belang
van de rechtzoekende. Omdat een
justitie die behoorlijk functioneert
de enige waarborg vormt voor onze fundamentele waarden:
vrijheid,
gelijkheid, solidariteit, waardigheid en veiligheid.

Wij eisen een
bewustwording en responsabilisering van onze politici om de
prioriteiten van justitie
onder ogen te zien
en daartoe aan onze minister van Justitie alle steun en noodzakelijke
middelen te
geven.

Deze tekst wordt
gedragen door de veertien Vlaamse stafhouders:

Kathleen Vercraeye,
Stafhouder van Brussel-NL

Kati Verstrepen,
Stafhouder van Antwerpen

Hans De Meyer,
Stafhouder van Gent

Bart Staelens,
Stafhouder van Brugge

Luc Truyens,
Stafhouder van Dendermonde

Christian
Vandenbogaerde, Stafhouder van Kortrijk

Eric Halsband,
Stafhouder van Leuven

Dirk Van Coppenolle,
Stafhouder van Hasselt

Eric Schellingen,
Stafhouder van Tongeren

Eddy Van Daele,
Stafhouder van Mechelen

Lieven De Moor,
Stafhouder van Oudenaarde

Egied Wouters,
Stafhouder van Turnhout

Francis Ver Elst,
Stafhouder van Ieper

Joachim Van
Speybrouck, Stafhouder van Veurne

take down
the paywall
steun ons nu!