Jonge klimaatstrijders!

Met veel enthousiasme kijk ik naar de hartverwarmende beelden van jullie actie in Brussel. Inspirerend! Het herinnert mij aan een van mijn eerste acties als zestienjarige. Toen de oorlog in Irak uitbrak, lieten we de schoolbanken voor wat ze waren en trokken de straat op. Met honderden scholieren trokken we de schoolpoort achter ons toe en lieten luidkeels van ons horen. Hoewel de politie ons aanmaande om voort te maken, hielden we een tijd lang een kruispunt bezet. Hoezo? We mogen geen hinder veroorzaken? Weet men dan niet dat er een oorlog woedt? Is die oorlog bestrijden niet zoveel belangrijker dan eventjes verkeershinder?

Jullie toekomst, jullie strijd

En weet men vandaag dan niet dat er een klimaatoorlog bezig is? De strijd voor het klimaat is inderdaad een oorlog van alle krachten die het leven zelf verdedigen tegenover die groepen in een samenleving die enkel bezig zijn met hebzucht en eigenbelang op de allerkortste termijn. Die laatste categorie is de minderheid, maar ze zitten wel op posities van macht. Laat dat jullie nooit afschrikken: door ons van onderop te organiseren, bouwen we meer macht op dan we zelf vaak vermoeden. Alle grote sociale veranderingen van de voorbije eeuwen zijn bereikt door gewone mensen die zich gingen organiseren voor iets waar ze heel hard in geloofden.

Voelden jullie de adrenaline tijdens de actie vandaag? Het hart dat sneller gaat kloppen? Die enorme boost als je met vele honderden dezelfde slogans gaat zingen? Inderdaad, jullie waren vandaag “plus chaud que le climat!”, zoals ik hoorde scanderen. En dat zal nodig zijn om de kracht van dit moment om te zetten in een beweging die doorzet en uiteindelijk wint. Houd die energie van dat moment vast in de levende herinnering van jullie hoofden, harten en handen. Zorg ervoor dat je eruit kan putten als je minder ‘sexy’ werk moet doen in het bouwen aan een beweging voor verandering: nieuwe stappen plannen, even stil staan, nieuwe technieken leren of de hand reiken aan iemand die er even niet meer in gelooft. Het hoort er allemaal bij en kan de volgende actie alleen maar sterker maken.

Durven “nee” zeggen

We zijn met zijn allen te braaf geworden. Sommige van jullie ouders en grootouders hebben zich er wellicht bij neergelegd dat het einde van de wereld soms meer realistisch lijkt dan het einde van het kapitalisme. Maar jullie niet. Dat zie en voel ik. En ik bewonder het in een tijd waar er zoveel is dat ons kan ontmoedigen. Misschien kunnen jullie met jullie vuur en inzet oudere generaties inspireren om opnieuw (of voor het eerst?) te strijden voor een wereld waar het goed leven is?

Jullie zijn deel van een breder verhaal. Vorig jaar waren er de acties tegen fijn stof en voor “schone lucht” aan de schoolpoorten. Sommigen onder jullie hebben vast deelgenomen. En in de VS was er die andere scholierenbeweging, March For Our Lives, die daar de machtige wapenindustrie het hoofd bood. Nu is het aan jullie om zowel de fossiele energie-industrie als de politiek te confronteren. Maar jullie staan niet alleen. Het is aan ons allemaal. Alleen samen kunnen we verandering afdwingen. Een van de voorvechters van de strijd tegen slavernij zei ooit: er is geen vooruitgang zonder strijd. En hoe bizar het vandaag ook mag klinken: ooit leek het alsof die strijd tegen slavernij of de strijd voor betaalde vakantie of die voor vrouwenstemrecht nooit gewonnen zou worden. Maar het is enkel wie doorzet als ze “nee” zeggen, die ooit een stap verder komt. Burgerlijke ongehoorzaamheid is in tijden van morele crisis of van politiek falen soms de krachtigste daad van burgerschap. En dat hebben jullie goed begrepen door vandaag te “spijbelen”, al noem ik het liever “staken”. Want daarom is het minstens de meerderheid onder jullie te doen: een duidelijk maatschappelijk signaal geven door het werk – in dit geval op school – neer te leggen.

De Indische activist Gandhi leerde ons een belangrijke les: “Eerst zullen ze jou negeren, dan lachen ze jou uit, dan bestrijden ze je en dan pas win je.” Draag dus zorg voor jezelf en elkaar, zodat jullie niet ontmoedigd worden door de eerste fase, de tweede met trots dragen, de derde overleven en de vierde mogen zien.

Samen strijden is sterker dan alleen

Doorheen deze brief schrijf ik consequent over “jullie” in plaats van me te richten tot “jou”, als individuele stakende scholier. Dat is een bewuste keuze. Jullie groeien op in een samenleving waar veel individualisme is. Tegelijk hebben jullie elkaar wel gevonden. En er zijn meer communicatiekanalen dan ooit om samen te delen, te werken en elkaar te inspireren. Maar blijf vooral elkaar ontmoeten in de offline wereld.

Want laat jullie niets wijs maken: het is in de samenwerking, het samen groeien en het gemeenschappelijke verzet dat jullie de kracht gaan vinden om echt dingen te veranderen. En dat zal tijd vergen. Laat je niet ontmoedigen door een actie die niet het gewenste resultaat heeft of waar minder vrienden komen opdagen. De weg is lang. Maar houd je ogen op de prijs gericht: een rechtvaardige wereld, waar mens en planeet voor winst komen. Het is belangrijk genoeg om het even te herhalen: enkel wie doorzet maakt kans om die droom te bereiken.

Vandaag ben ik 31 jaar. De schoolbanken liggen al even achter de rug en de laatste oude cursussen uit mijn schooljaren liggen in het ouderlijk huis wellicht onder een dikke laag stof. Ik voel me nog jong van hart, maar ik moet toegeven dat ik nog tot de generatie behoor die actiever is op Facebook dan Instagram. Auw! 😉 Maar laat dat ons vooral niet tegenhouden om elkaar te vinden. Veel van de mensen met wie ik samen actief geworden ben, hebben nog niets aan jeugdig enthousiasme ingeboet. Hun ogen lichten nog steeds op als ze de vonk van verandering zien opspringen en ze verwelkomen jullie graag als bondgenoten. We hopen dat jullie ons ook verwelkomen in die gemeenschappelijke strijd die voor ons ligt en ons over generaties en andere verschillen heen verbindt. Laat ons leren van elkaar en samen nieuwe barricades opwerpen: tegen haat, tegen hebzucht en tegen machtsmisbruik. Maar vooral barricades vóór het leven, vóór onze medemensen die uitgesloten worden omwille van huidskleur, klasse, gender of seksualiteit, vóór het andere niet-menselijke leven dat uitgebuit wordt en uiteraard … Vóór het klimaat!

Vooruit, jullie hebben een wereld te winnen!

Ik zie mezelf soms nog steeds door de straten lopen als zestienjarige. Die oorlog hebben we toen niet kunnen tegenhouden, maar voor sommigen was het wel het begin van een blijvend engagement als kritisch burger en activist. Dat was ook voor mij het geval. Als ik toen in de schoolbanken was blijven zitten, dan stond ik nu misschien niet waar ik vandaag sta. Dan wist ik niet wat ik nu weet. En dan had ik niet al die mooie mensen ontmoet. Mijn medestrijders, die elke dag opnieuw een andere wereld een beetje meer mogelijk maken. En in afwachting, terwijl we met veel vallen en soms moeizaam opstaan nog volop bouwen aan die wereld van morgen, dragen we intussen bij aan het menselijker maken van deze wereld vandaag, die nooit helemaal de onze zal zijn. Vaak tegen beter weten in, maar steeds gedreven door een actieve hoop die ons telkens weer mobiliseert.

Als ik toen, als jonge scholier, niet leerde tegen de stroom in te roeien, dan had ik vandaag niet de woorden om jullie te schrijven. Ik ben nog elke dag dankbaar dat ik die dag de schoolboeken dichtklapte om een belangrijkere les te leren. Wees trots op jullie engagement en dankbaar voor deze kans. Koester het moment en kijk vooruit: want de strijd is nog maar net begonnen. Houd het vuur dus brandende, jonge klimaatstrijders! Want jullie enthousiasme en vastberadenheid zullen nog heel hard nodig zijn.

In Solidariteit,

Jeroen Robbe

P.S.: Jullie generatie bezit de creativiteit en moed om met nieuwe actievormen de temperatuur stevig op te drijven. Hier vinden jullie een verzameling actiehandleidingen die ik bij elkaar bracht om bewegingen als die van jullie een duwtje in de rug te geven. Ze kunnen wellicht helpen op de weg die volgt! Organisaties als LABO vzw, Tractie en anderen staan zeker klaar om jullie als bondgenoot bij te staan in volgende stappen op weg naar meer sociale actie. Maar blijf vooral trouw aan je eigen idealen en op een kritische manier voort werken aan een eigen weg vooruit.