Evans is een virtuoze trompettist en een belangrijke speler in de New Yorkse improvisatiescène. Met zijn fantastische techniek en exploratiedrang werpt hij zich op als een van de belangrijke vernieuwers in de hedendaagse jazz.

Het concert van Le Pragmatisme du Barman draaide vooral om interactie en verkenning. Het spelen met klankkleuren wisselde af met hoekige grooves, waarbij de groepsklank steeds centraal stond en er gezamenlijk een geweldige spanning werd opgebouwd. De nummers, composities van verschillende groepsleden, werden aan elkaar geweven door middel van vrije improvisatiemomenten, en zodanig werd de energie het hele concert lang opgebouwd tot een bijzonder intense finale.

Peter Evans wierp zich allerminst op als leider op het podium, maar droeg bij tot de sfeer met de bijzondere klanken die hij uit zijn instrument toverde en met enkele opzwepende solo’s. Alle groepsleden voelden zich prima thuis in het spelen met klanken en de collectieve improvisatie, waarbij zelden iemand echt het voortouw nam maar de bal voortdurend werd doorgespeeld, maar ook in de meer gecomponeerde passages met soms uitdagende maatwisselingen. Ook elektronica werd niet geschuwd als aanvulling op de groepsklank. Hoewel de groep in het begin misschien wat trefzekerheid miste en er duidelijk gezocht werd naar een gezamenlijke richting, kwam het op het einde toch tot een zeer meeslepende, knallende finale. Een veelbelovend begin voor een jonge groep.

Le Pragmatisme du Barman: Ruben Machtelinckx – gitaar, Dries Laheye – bas, Teun Verbruggen – drums, Adriaan Vande Velde – piano, Andrew Claes – tenorsax en effecten, Peter Evans - trompet

Aka Moon + Baba Sissoko & Black Machine bouwden een feest op het podium en hadden vanaf de eerste minuut de hele tent op hun hand. Aka Moon, een Belgisch triumviraat bekend om hun avontuurlijke fusionmuziek met invloeden uit diverse wereldculturen, bouwden hun repertoire rond ontmoetingen: onder meer met Pygmeestammen uit Centraal-Afrika, Indische meesterpercussionisten en verschillende Afrikaanse bekendheden studeerden en speelden ze al samen. Baba Sissoko, de wereldster uit Mali, is een meester van de oude traditie der muzikanten-vertellers en een virtuoos op de tamani, de talking drum, waarvan hij onder het spelen de toonhoogte manipuleert door met zijn arm op de spankoorden te duwen. Met een fantastische snelheid vormt hij zo echte melodieën. Hij speelt ook verschillende snaarinstrumenten, waaronder de Kora. Voor dit project bracht hij twee van zijn broers en zijn zoon mee, ook allen zeer behendig met tamani, gitaar, en diverse snaar- en percussie-instrumenten.

In deze samenwerking lag de nadruk veeleer op Afrikaanse grooves, en minder op het meer westerse repertoire van Aka Moon. Maar alle muzikanten amuseerden zich zichtbaar op het podium en Baba Sissoko zweepte het publiek op met poetische woorden over de natuur en de muziek. Iedereen geraakte moeiteloos meegesleept in de stomende grooves en de oerkracht die van de muziek uitging. Het meest geweldige aan dit optreden was het samengaan van de oer-traditie, de ritmes in hun meest oorspronkelijke vorm, en de moderne klanken van het powertrio Aka Moon. De exuberantie en de oervreugde van dit concert zal het publiek nog lang bijblijven.

Aka Moon: Fabrizio Cassol – altsax, Stephane Galland – drums, Michel Hatzigeorgiou – elektrische bas

Het World Saxophone Quartet en percussie-ensemble M’BOOM hadden het wat moeilijk om de zaken vlot te laten lopen op het podium. Door wat leek op problemen met de afstelling van de monitors, konden muzikanten in verschillende uithoeken van het podium elkaar niet goed horen en meer dan eens had het tempo eronder te lijden en onstond er chaos.

Toch was de klasse van de muzikanten, allen bijzonder ervaren en gezaghebbend op hun instrument, onmiskenbaar. Het World Saxophone Quartet bestaat sinds 1977 en speelt nog steeds met drie van de originele leden, met de jongere James Carter als vervanger van het vierde, reeds overleden lid. Vooral Carter blonk uit met enkele virtuoze solo’s op sopraansax, maar ook tenorsaxofonist James Murray eiste de nodige ruimte op met zijn extroverte, agressieve solo’s. M’BOOM werd in 1970 opgericht door jazzlegende Max Roach, met de bedoeling om alle mogelijkheden van de wereldpercussie te verkennen, en bestaat vandaag uit vier oude rotten met allen een indrukwekkend palmares van opnamen en samenwerkingen met de groten van de jazzwereld.

Het opzet was sowieso al niet gemakkelijk: M’BOOM combineert Afro-Cubaanse instrumenten en drums met klassieke percussie, en sommige van die instrumenten zijn zo al zeer moeilijk te versterken, dus zeker met conga’s, drums en vier saxofoons erbij. Onvermijdelijk gingen marimba en vibrafoon wat verloren in het geheel, en de pauken kwamen zeer log en onhandig over. De vier slagwerkers, die elkaar afwisselden op de verschillende instrumenten, verdienen er echter niet minder respect om: een baslijn of zelfs een melodische solo spelen op pauken is veel moeilijker dan het lijkt, mede doordat de trommels voortdurend herstemd moeten worden met een voetpedaal om verschillende toonhoogtes te verkrijgen.

Ook het World Saxophone Quartet leed een beetje onder haar eigen ambitie: als iedereen tegelijk luid en veel noten speelt komt geen enkele speler nog echt tot zijn recht.

De gebrachte composities bestonden veelal uit blues-achtige en Afro-Cubaanse grooves waarover gesoleerd werd, waarbij zowel saxofoons onder elkaar als slagwerkers onder elkaar improviseerden en begeleidden, evenals de twee secties door elkaar. Een zeer ambitieus opzet dus, dat vandaag niet optimaal verwezenlijkt werd. In de soberdere stukken, bijvoorbeeld het bisnummer, kwam de samenklank veel beter tot zijn recht.

WSQ: Hamiet Bluiett – baritonsax, David Murray – tenorsax en basklarinet, Oliver Lake – alt- en sopraansax, James Carter – tenor-, alt- en sopraansax

M’BOOM: Eli Fountain, Ray Mantilla, Steve Barrios, Warren Smith

Een heleboel volk kwam deze dag duidelijk alleen voor Toots Thielemans naar Middelheim. Toots is onmiskenbaar een monument van de jazz, maar voor het grootste deel van het publiek bleek de naam belangrijker dan de muziek. Staande ovatie van bij het opkomen, overenthousiast applaus dat zelfs de laatste noten van ieder nummer deed verdrinken.

Onze nationale trots stelde niet teleur: hij bracht een impeccabele set van jazzstandards en enkele popnummers, waarbij uiteraard zijn eigen klassiekers Bluesette en For My Lady niet ontbraken. In een dappere bui waagde hij zich zelfs aan het moeilijke Giant Steps, “with my apologies to John Coltrane.” Verder demonstreerde Toots dat zelfs nummers als What a Wonderful World niet melig hoeven te zijn, als ze maar oprecht gebracht worden. Weinig muzikanten op aarde beschikken over de klasse en de gave van Toots om emotie in muziek om te zetten, wat in de zeer ontroerende afsluiter Ne Me Quitte Pas meer dan duidelijk werd.

Het Nederlandse kwartet dat Toots sinds vele jaren begeleidt op zijn Europese concerten, speelde vlekkeloos en perfect functioneel, met een afgewerkte klank die de mondharmonica zeer goed tot haar recht liet komen.

Al bij al valt er weinig te zeggen over dit concert. Toots heeft een enorme en zeer terechte reputatie en bevestigt op zijn achtentachtigste nog steeds moeiteloos. Een waar monument.

Toots Thielemans – mondharmonica, Karel Boehlee – piano en keyboard, Hein Van de Geyn – contrabas, Hans Van Oosterhout – drums

(Verslag: Egon Loosveldt)