Over de afschuwelijke mensonterende doop die Sanda Dia in 2018 moest ondergaan zijn we het als Leuvense politieke jongeren allemaal eens: dit moet sterk veroordeeld worden. Toen nieuwe feiten uit de reconstructie van de beruchte avond aan het licht kwamen, liet dit ons niet onberoerd, tot op vandaag. Recent neemt ook de kritiek op de disproportionele tuchtsancties toe die destijds de “Reuzegommers” werden opgelegd. Steeds meer stemmen roepen op om hardere straffen te vorderen. Daarom schrijven wij deze brief aan rector Luc Sels en de bevoegde kaders in de KU Leuven.

Als politieke jongerenorganisaties in Leuven voelen we ons historisch en intellectueel met deze universiteit verbonden. Meer dan dat alleen vertegenwoordigen en verenigen we heel wat geëngageerde studenten die zich aan de KU Leuven verrijken met kennis, inzicht en ja, ook levenslessen. “Ontdek jezelf, begin bij de wereld?”

In deze open brief sporen we het rectoraat aan om verantwoordelijkheid te nemen in de zaak-Reuzegom, zich burgerlijke partij te stellen en ook de tuchtprocedures te herzien, om nu en vandaag voor de toekomst te leren uit de fouten van het verleden.

“Nee, de KU Leuven is niet laks geweest”, kondigt Luc Sels in een open brief aan (De Standaard, 30 juli 2020). Jawel, de KU Leuven is laks geweest. Jawel, voor KU Leuven was de kous al af. Deze vaststelling is het enige dat we kunnen besluiten na het lezen en horen van de verschillende aanvallen op en de vele – helaas – krampachtige verdedigingen van onze universiteit.

Het vreselijke overlijden van de twintigjarige Sanda Dia zou voor altijd in het achterhoofd moeten blijven. De reactie van de KU Leuven had er ook één moeten zijn om te herinneren. De KU Leuven had vanaf moment één zonder pardon hard moeten optreden en een voorbeeld moeten stellen. Het overlijden van Sanda Dia is geen alleenstaande zaak, maar het gevolg van een elitaire ideologie waar mensen wordt aangeleerd dat wie erbij wil horen en succes wil hebben, anderen moet neerhalen. Het elitarisme, seksisme en het racisme dat Reuzegom volgens de feiten veruitwendigde, is allerminst een ​cas unique​. Zowel in het verleden heeft de KU Leuven daar te weinig tegen opgetreden, net zoals nu heeft de universiteit nagelaten te doen wat haar morele taak was. We vergeten hopelijk nooit dat de rector Dries Van Langenhove met open armen wilde ontvangen, toch?

Luc Sels heeft het over dat “onschuld totdat het tegendeel is bewezen” geldt, maar hij gaat eraan voorbij dat de KU Leuven wel degelijk al tuchtsancties heeft uitgesproken. Na een verwaarloosbare 30-uren taakstraf en ook een nietswaardig opstel, mochten de betrokken “Reuzegommers” verder studeren. Jawel, de kous was dus al degelijk af. Op dat moment stonden reeds verschillende feiten vast, waarmee bitter weinig werd gedaan. Nu wordt gesproken over “nieuwe elementen” die de universiteit niet had kunnen voorzien. Het strafonderzoek wierp al een schaduw op de tuchtprocedure, volgens Luc Sels. Waarom dan, als men er toen al vanop de hoogte was dat nog nieuwe feiten zouden volgen, werd dan al een ongeïnformeerde beslissing genomen? Men beweert dat de universiteit gevolg zal geven aan de uitkomst van het strafonderzoek in september, maar interne bronnen in de KU Leuven twijfelen of de uitgesproken tuchtsancties herzien kunnen worden (Veto, 28 juni 2020).

De rector blijft schermen met dat de feiten zich buiten de universiteit afspeelden ​− alsof het enkel en alleen de verantwoordelijkheid van de slachtoffers is en de universiteit haar handen in onschuld kan wassen ​− maar in het tuchtreglement staat nochtans heel duidelijk dat “inschrijving afhangt van eerbied voor de menselijke persoon binnen én buiten de universiteit”. De jurisdictie van de KU Leuven reikt niet verder dan de universitaire muren, maar zelfs daarbinnen, waar het alle bevoegdheden heeft om te bepalen wie wel en niet welkom is aan de universiteit, heeft het nagelaten krachtdadige en proportionele actie te ondernemen. In plaats van een tuchtcommissie samen te roepen die een weloverwogen beslissing kon nemen, werd de zaak afgehandeld door slechts één vicerector. Vooral door diploma’s die reeds onomkeerbaar uitgereikt werden, is het voor ons onbegrijpelijk dat de betrokkenen niet tijdelijk werden geschorst, tot na de uitkomst van het strafonderzoek. Met alle ernstige feiten die 16 maanden geleden al voorhanden waren, zijn onze bedenkingen alleen maar redelijk en logisch.

Een volkstribunaal of “​trial by media​” is waar niemand op staat te wachten. Het is juist van de rector om daar in deze tijden voor op te komen. Niemand zegt ook dat de 18 leden van de voormalige studentenclub Reuzegom even veel hebben bijgedragen aan de dood van Sanda. Wat echter niet rechtvaardig overkomt, is de verwarring van het strafonderzoek met de tuchtprocedures. Beide processen staan los van elkaar en hoeven elkaar niet te bevestigen noch te beïnvloeden. Beweren dat dat wel zo is, is een drogreden.

De rector verstopt zich achter ingewikkelde wettelijke procedures, maar dat is op dit moment niet wat studenten en professoren van hem verwachten. Terwijl verschillende basiscursussen recht je leren dat niet alleen het slachtoffer, maar alle partijen die menen schade te hebben opgelopen, zich burgerlijke partij kunnen stellen, weigert de universiteit dat te doen. “We moeten ons niet laten leiden door emotie”, maar de rector had in deze bedroevende zaak wel een beetje emotie mogen tonen. De rector had moreel leiderschap mogen tonen. De rector had mogen laten zien dat onze universiteit meer is dan alleen maar colleges en boeken, maar wel degelijk een hoge zending zou hebben, zoals volgens het tuchtreglement. Door zelf geen moreel oordeel te vellen, verzaakt de KU Leuven aan haar missie. Want onze universiteit heeft als taak meer dan onderwijzen alleen, toch?

In plaats van bij het eigen gelijk te blijven, zou het de rector sieren, vooral als academicus, de gemaakte fouten nu toe te geven. De KU Leuven had anders moeten handelen. De KU Leuven kan de dood van Sanda niet ongedaan maken, maar wel alles in het werk stellen om voor rechtvaardigheid te zorgen, binnen en buiten de universiteitsmuren. Ondertussen stelt dierenrechtenorganisatie Gaia zich burgerlijke partij in de strafzaak, waarom neemt de KU Leuven diezelfde moedige beslissing niet?

We hopen dan ook dat de KU Leuven er alsnog voor opteert om zich burgerlijke partij te stellen in de zaak-Reuzegom. Want dat is ze moreel verplicht aan Sanda, zijn ouders, zijn vrienden, maar ook aan al haar studenten en professoren. Justice for Sanda.

Ondertekend,

Brent Bellefroid en Siebe Jonckheere, Co-voorzitters Jongsocialisten Leuven

Luka Augustijns en Jeffrey Vansuyt, Co-voorzitters Jong Groen Leuven en Jong Groen StuLeuven

Sander Claessens, Voorzitter Comac Leuven