JAAROVERZICHT LEUVEN 2021 EEN JAAR VAN UITERSTEN
2021 zal in de historische annalen over Leuven geboekstaafd staan als een jaar van uitersten. Enerzijds was er het spannende WK Wielrennen dat op zondag 26 september 300.000 enthousiaste toeschouwers naar Leuven lokte. Enkele weken later werd Leuven uitgeroepen tot Europese sportstad van het jaar (in de klasse van steden met 25.000 tot 500.000 inwoners). Leuven kon zich tijdens deze WK-dagen urenlang van zijn mooiste kant tonen op tv-schermen wereldwijd en de ontsnapping van wereldkampioen Alaphilippe op de Sint-Antoniusberg staat gebeiteld in de wielergeschiedenis. In de aanloop naar het WK werden bovendien heel wat toffe initiatieven genomen zoals de Velodroom aan de Brusselsestraat. Het is echter de vraag of de naar schatting 3 à 4 miljoen euro die het stadsbestuur investeerde in het gebeuren een rendement zal opleveren voor de inwoners en anderen die hier activiteiten ontplooien.
Daarnaast was er de coronapandemie die ondanks de massale vaccinatie toch nog welig tierde. De horeca bleef maandenlang dicht wat de cafébazen van de Oude Markt op 9 februari inspireerden om met 200 lege biervaten op dit plein aan te geven dat ‘hun vat af was’. De horecazaken waren die dag precies 200 dagen toe. Leuven huurde maandenlang de Brabanthal af voor vaccinaties en maakte in april liefst 16,2 miljoen euro vrij voor een zeer breed relanceplan. Samen met de 19,5 miljoen aan initiatieven van het jaar voordien, die bleven doorlopen, gaat het om een totaal bedrag van 36 miljoen dat Leuven investeert. Een tweede horrorscenario, dat weliswaar op het nippertje vermeden werd, had betrekking op de zware overstromingen die ons land midden juli teisterden. Ook de Leuvense binnenstad kroop toen door het oog van de naald. In de omgeving van het Vuntcomplex in Kessel-Lo, de Kwade hoek in Wilsele en de Molenbeek in Heverlee had men minder geluk en kwamen wel heel huizen onder water te staan. Het is nog onduidelijk hoe Leuven het risico op dergelijke overstromingen in de toekomst zal willen voorkomen.
Op ecologisch vlak werden enkele interessante initiatieven genomen zoals de oprichting in januari van de Materialenbank waar iedereen herbruikbare bouwmaterialen kan leveren en aankopen. Leuven biedt er zelf al het materiaal aan dat men kan recupereren van gerenoveerde of afgebroken stadsgebouwen. In maart werden de tien ‘tuinrangers’ voorgesteld die gratis advies verlenen om tuinen van inwoners biodiverser en klimaatrobuuster te maken. Tijdens die maand engageerde de stad zich met 8 andere Vlaamse steden om het volledig grondgebied tegen 2050 zonder aardgas of stookolie te verwarmen. Het is onduidelijk hoe Leuven deze enorme doelstelling wil bereiken. Met het huidig beleid kan men zich ook niet inbeelden hoe Leuven haar doelstelling kan waarmaken om de CO2-uitstoot tegen 2030 met 40 procent te verminderen. Eind maart rondde de stad de operatie af om zonnepanelen te leggen op tien publieke gebouwen. Met steun van de Europese Investeringsbank wordt momenteel samen met 24 partners (waarin café Libertad) werk gemaakt van de renovatie van een 100-tal gebouwen. Het innovatieve riothermieproject om warmte te recupereren uit rioolwater voor een sociaal appartementencomplex in de Vanwaeyenberghlaan, werd daarentegen geruisloos stopgezet.
Samen met heel wat organisaties lanceerde de stad in februari een actieplan om dak- en thuisloosheid aan te pakken. In april bleek voorts uit een onderzoek dat ook in Leuven etnische minderheden, rolstoelgebruikers en blinden met een assistentiehond structureel worden gediscrimineerd op de huurmarkt. Het is nog onduidelijk hoe het stadsbestuur dit probleem zal aanpakken. Leuven kreeg een serieuze klap om de oren toen de provincie in het voorjaar buurtbewoners gelijk gaf in hun protest tegen ’t Wisselspoor op de Centrale Werkplaatsen in Kessel-Lo. Het AGSL kondigde hierop aan het project on hold te zetten en in overleg met de buurt een nieuw masterplan voor de site op te stellen. Het is nog onduidelijk wat het falen van dit project de stad gekost heeft maar het loopt ongetwijfeld in de miljoenen. Op sociaal vlak verloren bij CommScope in Kessel-Lo zo’n 300 mensen hun job, wat de zwaarste herstructurering is sinds de sluiting van de Philipssite rond 1990. In de studentenrestaurants van Alma verdwenen 42 jobs. Om meer betaalbaar wonen te creëren krijgt de Community Land Trust stilaan vorm en worden met mondjesmaat ook werk gemaakt van het sociaal beheersrecht waarbij Leuven verkrotte woningen terug laat opknappen. Om op termijn echt een verschil te maken is er echter veel meer geld nodig. In mijn boek ‘Betaalbaar wonen???!!!’ pleit ik er daarom voor om de winsten bij verkoop en verhuur meer te belasten.
Andere highlights in 2021 waren de discussie voor de podiumkunstensite die Leuven wil bouwen in de Brusselsestraat. Volgens de jongste raming zal dit project 84 miljoen kosten (met inbegrip van de omgevingsaanleg, erelonen en grondaankoop) wat tot felle kritiek leidde bij de oppositie. Het Contiusorgel in de Sint-Michielskerk, dat gesponsord werd met privé-gelden, kon eindelijk worden ingespeeld. In de Parkabdij werden restauratiewerken van de 17e eeuwse hoeve afgerond. Het pand kreeg met de activiteiten van BoerEnCompagnie en De Wikke zijn vroegere landbouwfunctie terug. Tijdens een gemeenteraad eind juni kwam een woordvoersters van een comité protesteren tegen de plannen voor een zwemvijver in de Vaartkom. De Maakleerplek in de Molens van Orshoven waar liefst 44 partners bij betrokken zijn is eveneens een heel mooi project. Het Agentschap Wegen en Verkeer richtte de Naamsepoort opnieuw in om deze veiliger te maken voor zwakke weggebruikers, maar er dook heel wat kritiek op van voetgangers die sindsdien nog nauwelijks de tijd hebben om het kruispunt over te steken. Tegen de plaag van de fietsendiefstallen besliste de politie in augustus eindelijk lokfietsen in te zetten. Wat men in de praktijk precies doet en wat het resultaat ervan is nog onduidelijk. Na een nieuwe vernietiging van de vergunning onderhandelt het stadsbestuur opnieuw met Extensa over het groot woonproject dat deze wil realiseren op een deel van Parkveld. Last but not least willen we nog het prachtig standbeeld van de Onbekende Oorlogsvrouw vermelden dat Liliane Versluys op initiatief van de Leuvense vredesbeweging in november creëerde op het Benedenplein.
LUC VANHEERENTALS
Zelfstandig journalist
Auteur van ‘Betaalbaar wonen in Leuven???!!!’ (160 blz., 12,50 euro)
