Met titels als ‘Europese Hoofdstad van Innovatie’ en ‘Europese Sportstad’ was 2020 voor de uitstraling van de stad Leuven een absoluut boerenjaar. Ook enkele inwoners haalden mooie titels binnen. Zo werd mobiliteitsambtenaar Tim Asperges uitgeroepen tot de Mobiliteitspersoonlijkheid van het jaar. Gejuich ook op vele banken over de promotie (eindelijk) van OHL naar 1A, een gevolg weliswaar van een door de coronapandemie onbesliste eindstand in de competitie. Het aantal ergerlijke incidenten bleef beperkt.
Rond nieuwjaar 2020 werden racistische slogans gespoten op de moskee aan de Penitentienenstraat en in augustus was er een geval van zinloos geweld op de Centrale Werkplaatsen waarna de gemeenteraad een motie goedkeurde tegen discriminatie en geweld. De schokkende onthullingen over de dood van de Leuvense student Sanda Dia tijdens een doop van studentenclub Reuzegom sneden bij elke weldenkend mens als een mes. 2020 zal echter de geschiedenisboeken ingaan als het jaar waarin de hele wereld vocht tegen het coronavirus.
In dit gevecht tegen corona deed Leuven het bijzonder goed en slaagde Mohamed Ridouani er met glans in zich te profileren als dé burgemeester waaraan de stad behoefte heeft. Het goede, proactieve coronabeleid waaraan het stadsbestuur intens werkte, ligt ongetwijfeld mede aan de basis van het feit dat de besmettingscijfers hier steevast ver onder het nationaal gemiddelde bleven. Al in maart lanceerde Leuven het platform ‘Leuven Helpt’ via dewelke meer dan 2000 mensen aanboden om anderen te helpen. Dit platform werd ondertussen door talloze lokale besturen in binnen- en buitenland overgenomen.
Midden juni raakte bekend dat Leuven in totaal circa 10 miljoen euro uittrekt voor meer dan 100 maatregelen om de nefaste gevolgen van de pandemie in de verschillende maatschappelijke sectoren op te vangen, een bedrag dat inmiddels nog is opgelopen. Ook de coronaproof georganiseerde ‘anderhalvemetersessies’ in augustus werden door de getergde Leuvenaars bijzonder goed gesmaakt.
Minpunt waren de circa 35 doden die in april vielen in de woonzorgcentra Booghuys en Eduard Remy van het zorgbedrijf Zorg Leuven. Vreemd genoeg was deze catastrofe nadien geen item voor een debat in de gemeenteraad over wat er was misgelopen. De vaccinatie van de bewoners van de wzc – op 30 december komt de Remy als eerste aan de beurt – maakt er hopelijk definitief een einde aan deze miserie.
2020 was ook het jaar waarin de Groene aanwezigheid in de Leuvense meerderheid meer dan voorheen uit de verf kwam. Zo werden zowel een nieuw klimaatactie- als droogteplan goedgekeurd. Met haar klimaatactieplan wil Leuven de CO2-uitstoot tegen 2030 met 40 procent verminderen. Dat er echter nog een bijzondere lange weg af te leggen is om dit doel te bereiken blijkt uit gegevens voor de periode 2010-2019 waarin de CO2-uitstoot slechts met 11,7 procent verminderde. De uitstoot door mobiliteit en landbouw nam in deze periode zelfs nog toe. De N-VA had kritiek op het feit dat er geen doelstelling werd geponeerd voor deze legislatuur.
Kon Leuven op vlak van hernieuwbare energie in 2020 mooie cijfers voorleggen op vlak zonne-energie – in de eerste 9 maanden werden 580 installaties geplaatst, tegenover 500 in heel 2019 – dan blijft het wachten op de eerste windturbine. Het droogteplan bevat 23 actiepunten met ontharding en het opbreken van grote stenen oppervlakten als speerpunten.
Het plan betekent een ommekeer in het stedelijk beleid, maar komt te laat voor bijvoorbeeld het Blauwputplein op de Centrale Werkplaatsen dat enkele jaren terug als een grote stenen vlakte werd aangelegd. Er werd ook aanvang gemaakt met de installatie van 50 mobipunten, Leuven kreeg elektrische bussen en elektrische deelbakfietsen, 60 procent van de straten in het stadscentrum werd fietszone en door een nieuwe knip aan de Vaartkom werd een veel gebruikte sluiproute doorheen de stad afgesneden.
Vanaf 2022 breidt De Lijn de uren van de stadslijnen uit en krijgen locaties zoals Maartensdal een betere bediening. Opmerkelijk ook het plan voor een klimaatneutrale wijk aan de Sint-Jansbergsesteenweg met 400 tot 500 woningen waarvan 200 voor sociale huurders. Ook daar wordt echter opnieuw een grote open ruimte volgebouwd. Ook de aankoop van de Vijvers Bellefroid in Wilsele verdient een mooie vermelding.
Is er in Leuven nog veel werk aan de winkel als het gaat om CO2-uitstoot, dan is dat zeker het geval als het gaat om het dure wonen en de armoedebestrijding. Leuven blijft de duurste centrumstad in Vlaanderen. Een woonhuis kostte in 2019 gemiddeld 389.695 euro (+1,8 procent) (cijfer voor het stadscentrum) en een appartement 266.935 euro (+5,2 procent).
Uit de kansarmoede-index van Kind en Gezin bleek dat in 2019 in Leuven nog steeds 16 procent van de kinderen opgroeit in kansarme gezinnen, een daling weliswaar in vergelijking met de 17,2 procent het jaar voordien. Uit een studie bleek medio 2020 dat Leuven 466 dak- en thuislozen telt waarvan er 73 in een acute situatie verkeren en buiten of bijvoorbeeld in een garagebox moeten slapen.
Klachten over de slechte staat van verhuurde woningen doken ook in 2020 op in de media. Vader en zoon Appeltans, die in het Leuvense meer dan 1000 koten verhuren, werden eind 2019 door het Leuvens parket in verdenking gesteld wegens huisjesmelkerij en inbreuken op de Vlaamse Wooncode en een maand in voorarrest opgesloten.
Onder de nieuwe initiatieven om de dure woonproblematiek te verhelpen vermelden we de aankondiging van Dijledal dat het tegen 2025 618 nieuwe sociale woningen bouwt. Het stadsbestuur zal voortaan ook gebruik maken van het sociaal beheersrecht om een 20-tal leegstaande en verkrotte woningen op te knappen indien de eigenaars niet bereid blijken om dit te doen. De inmiddels opgerichte Community Land Trust plant een eerste project aan Klein Rijsel met woningen die verkocht worden zonder de grond die eigendom blijft van de CLT. De N-VA bleef kritiek uiten op de verhoging van de onroerende voorheffing in 2019 omdat die het wonen nog duurder maakt.
Volgens gemeenteraadslid Line De Witte (PVDA) geeft Leuven de projectontwikkelaars teveel speelruimte bij de bouw van hun peperdure woningen. Op de reeds in 2019 aangekondigde praktijktesten inzake discriminatie op de woningmarkt blijft het wachten. Dat deze ook in Leuven meer dan ooit nodig zijn bleek uit testen die het studentenblad Veto in het najaar uitvoerde bij een 20-tal kotbazen. Hieruit bleek dat een aantal onder hen zeer verschillend reageerden naargelang de naam van de kandidaat-huurder. Pluspunten op vlak van de strijd tegen discriminatie waren de aanleg van regenboogzebrapaden en de verwijdering – in de nasleep van Black Lives Matter – van het standbeeld van Leopold II uit de stadhuisgevel.
Met de komst van Groen in het stadsbestuur hadden vele actiecomités gehoopt op meer invloed in de besluitvorming van het stadsbestuur. In een aantal gevallen kwamen ze echter van een kale reis thuis. In de Celestijnenlaan bijvoorbeeld is het verzet nog steeds erg groot tegen de plannen om de straat heraan te leggen teneinde de ringbus via deze weg te laten omrijden. Ook het protest tegen de plannen om op de site van Interleuven in de Brouwerstraat een ondergrondse parking voor 319 wagens aan te leggen blijft aanhouden. In Kessel-Lo ageert een actiecomité tegen de actuele plannen van het autonoom gemeentebedrijf (AGSL) voor een circa 50 meter hoog appartementsgebouw – ‘t Wisselspoor – op de Centrale Werkplaatsen.
Het actiecomité Parkveld Blijft uit Heverlee hoopt dan weer dat de overheid de nodige maatregelen neemt om te verhinderen dat projectontwikkelaar Extensa hier een nieuwe woonwijk bouwt. De bouw van de nieuwe podiumkunstenzaal in de Brusselsestraat baart een aantal buurtcomités in de omgeving grote zorgen over de gevolgen op vlak van mobiliteit. In de gemeenteraad werden de tussenkomsten van het PVDA-raadslid Line De Witte door bepaalde leden van het schepencollege vaak met sarcastische, minimaliserende commentaren onthaald tot burgemeester Ridouani zich hiervoor tijdens een zitting begin 2020 openlijk excuseerde, wat door vriend en vijand zeer positief onthaald werd. Pluspunt voor de relatie tussen stadsbestuur en burger was ook de invoering van het nieuwe systeem van klachtenbehandeling waarbij burgers voortaan tegen beslissingen van ambtenaren beroep kunnen aantekenen bij de Vlaamse ombudsdienst.
Tot slot nog vermelden dat een burgerinitiatief de nodige handtekeningen verzamelde om een item op de komende gemeenteraad te verdedigen. Hun vragen om onder meer informatie te verspreiden over Julian Assange (WikiLeaks) en hem een ereburgerschap toe te kennen werden echter afgewezen.
