Anti-migrantenradars

Betogingen, zitstakingen, tentenkampen, parlementaire onderzoeksvragen, volksraadplegingen en rechtszaken: de plaatsing van de beruchte EL/M-2226 ACSR-antimigrantenradars, geproduceerd door het Israëlische bedrijf Elta System, in enkele natuurreservaten in Apulië, op Sardinië en op Sicilië, stuit op groeiend protest.

De krachtige detectoren werden door de Guardia di Finanza (een militaire politiedienst die afhangt van het Italiaanse ministerie van Economie en Financiën, nvdv) gekocht met geld uit het Europees Buitengrenzenfonds, kaderprogramma 2007-2008, om de vluchtelingenstromen tegen te gaan. Ze zullen de infrastructuur vormen van het nieuwe ‘netwerk van bodemradardetectoren voor kustbewaking’, dat deel uitmaakt van het systeem voor ‘Commando, Controle, Communicatie, Computer en Informatie’ (C4I) van de Italiaanse strijdkrachten. Hun functie: bootjes met migranten lokaliseren en verjagen.

Een dure kwestie: het Israëlische militair-industriële complex en het Romeinse bedrijf Almaviva (inmiddels Finsiel), die door de top van de Guardia di Finanza aangesteld werden om de uitgekozen gronden gebruiksklaar te maken en de radarmasten te installeren, hebben er vele tientallen miljoenen euro aan verdiend.

Beschermde gebieden

De lijst van plaatsen die uitgekozen zijn om de installaties te herbergen, wordt elke dag langer. Verschillende ervan bevinden zich in beschermde gebieden, zoals natuurreservaten en archeologische vindplaatsen, aan de Zuid-Italiaanse kust.

Sardinië

Op Sardinië moeten het eiland Sant’Antioco, Capo Pecora in Fluminimaggiore, Punta Foghe in Tresnuraghes, Capo Falcone in Stintino, Punta Scomunica op Asinara en Capo Argentiera in de gemeente Sassari een stuk van hun grondgebied afstaan.

In Sant’Antioco zou de radar bij het voormalige militaire station van Capo Sperone – Su Monti de su Semaforu komen, op de hoogte van Tinnias – een schitterend gebied dat op dit ogenblik in het bezit is van de regio Sardinië. Dit gebied loopt door in het natuurpark van ‘Carbonia ed Isole Sulcitane’, waar bovendien gebouwen staan die vanuit historisch-cultureel en architecturaal standpunt bijzonder interessant zijn.

De installatie in Punta Foghe in Tresnuraghes komt op een terrein dat geklasseerd staat als een “gebied dat speciale bescherming vereist”, en onderworpen is aan strenge milieuwetten, die ervoor moeten zorgen dat er opnieuw meer dieren in het woud kunnen leven. Niettegenstaande deze wetten, heeft de regio Sardinië Almaviva de toestemming gegeven werken uit te voeren die “afwijken” van de milieubeschermingsnormen.

In Capo Pecora (Fluminimaggiore) beschadigden de bulldozers de zandkust van Portixeddu, volgens Europa een “gebied van communautair belang” op ecologisch vlak. De bulldozers schraapten er de top van Murru Biancu weg, de heuvel die er boven de rotskust uittorende.

Apulië

In Apulië hebben Almaviva en de Guardia di Finanza een terrein van 300 vierkante meter in het vizier, gelegen tussen de plaatsen Sciuranti en Salanare. Het terrein ligt in het natuurpark Otranto – Santa Maria di Leuca – Bosco di Tricase.

Hier, echter, willigde de rechtbank van Lecce de eis van het streekcomité van de milieuvereniging Legambiente in, om de installatiewerken van de radar stop te zetten. De goedkeuringen door de officiële instantie voor toezicht op landschap en architectuur van de provincies Lecce, Brindisi en Taranto, en door de gemeente Gagliano del Capo, werden dus nietig verklaard.

Sicilië

Op Sicilië is de radar op Capo Murro di Porco al verschillende maanden geleden gebouwd, in de buurt van het gemaal van de gemeente Siracusa. Dat is een gebied dat om landschappelijke en archeologische redenen een bijzonder statuut heeft, en bovendien uitkijkt over de kustoase van de rivier Plemmirio, die sinds 2005 beschermd wordt.

Na protesten door inwoners van het gebied, pacifisten en de plaatselijke sociaal-culturele vereniging Associazione Plemmyrion, kreeg Stefania Prestigiacomo, de minister van Leefmilieu en zelf afkomstig van Siracusa, het opperbevel van de Guardia di Finanza zover, te beloven om “snel een alternatieve locatie te vinden, om te vermijden dat een mast in een waardevol en beschermd gebied het leefmilieu vernietigt.” Tot op vandaag is er echter nog niets ondernomen om de reeds bestaande infrastructuur van Capo Murro di Porco te verwijderen.

Gevraagd: een debat op nationaal niveau

“Het installeren van radars zou risico’s met zich mee kunnen brengen voor de gezondheid van de burgers, en ons daarnaast ook blijvend en in toenemende mate afhankelijk maken van de militairen. Vooral in Sardinië zou daarmee een kritische grens overschreden worden: daar heeft de macht van de militairen op de plaatselijke bevolking al zware gevolgen gehad,” verklaarde het parlementslid Francesco Ferrante van de Partito Democratico.

“Volkomen ontoereikend blijken in dat verband de ‘geruststellende’ woorden van de algemeen directeur van Almaviva, dr. Antonio Amati. Hij beweert dat ‘de radars geïnstalleerd zullen worden op heuvels op 300 meter van de kust, volgens de geëigende procedures, en zonder militaire binnenwegen te nemen, waarbij de elektromagnetische straling lager zal liggen dan die van GSM-masten,'” zei Ferrante.

“In werkelijkheid is het waarschijnlijker dat we ‘op een ecologische, stedenbouwkundige en landschappelijke ramp afstevenen,’ zoals onder andere naar buiten is gebracht door Legambiente Sardinië, dat over deze onderwerpen een onmiddellijk debat op nationaal niveau vraagt,” aldus nog Ferrante.

De parlementariër vraagt “de openbaarmaking van de toekenningsprocedures van de aanbesteding aan het bedrijf Almaviva, en van de administratieve procedure die geleid heeft tot de toelating van de installatie van radars in onbezoedelde stukken van de Italiaanse kust. Daarnaast wil hij een antwoord op de vraag of dergelijke ‘militaire verdedigingswerken’ erkend zijn, en zo ja, met welk decreet, of de betrokken gebieden niet onmiddellijk moeten gevrijwaard worden; en of het niet zinvol zou zijn een onderzoek te beginnen, dat uitsluitsel kan geven over de afwezigheid van elektromagnetische vervuiling.”

Nog vóór de Guardia di Finanza haar oorlog tegen de migranten begonnen is, hebben de radars dus al hun eerste slachtoffers gemaakt: het milieu, het landschap en de gezondheid van de plaatselijke bevolking.
 

Antonio Mazzeo

(Inkorting en vertaling uit het Italiaans: Steven Haerens)