De Palestijnen in Israël – dat wil zeggen zij die binnen de grenzen van 1948 na de grootschalige etnische zuiveringen zijn overgebleven – hebben weliswaar stemrecht en verkozenen in de Knesset, de kamer van volksvertegenwoordigers, maar echte politieke macht ontlenen ze daar niet aan. De partijen van de zionistische meerderheid piekeren er niet over coalities te sluiten met één van de Arabische partijen die bovendien steeds het risico lopen van het verkiezingsproces te worden uitgesloten.
Israël is niet het land van al zijn inwoners. De wet die sinds de vorige zomer het land definieert als de “natiestaat van het Joodse volk” heeft dat principe in beton gegoten en premier Netanyahu heeft het voor alle duidelijkheid onlangs nog eens herhaald: “Israël is niet het land van zijn bewoners.” Het is zelfs niet het land van zijn Joodse bewoners maar van alle Joden ter wereld.
Partijen en politici die ervoor pleiten van Israël het land te maken van al wie daar woont, lopen het risico te worden uitgesloten. Het exclusief Joodse karakter van het land ontkennen wordt in Israël gelijkgesteld met terrorisme. Dat was onlangs nog het geval toen twee Arabische partijen (‘Balad’ en de ‘Verenigde Arabische Lijst’ samen met een Joodse professor op de Arabische partij ‘Hadash’) op vraag van Likoed, de partij van premier Netanyahu, van deelname aan de verkiezingen werden uitgesloten.
Netanyahu reageerde tevreden op de beslissing van het verkiezingscomité met de woorden: “Verdedigers van terrorisme hebben geen plaats in de Knesset.” Tegelijk met de uitsluiting van de Palestijnse partijen – die later door de rechtbanken werd teruggedraaid – keurde de kiescommissie de deelname goed van de extreemrechtse partij Otzma Yehudit (Joodse Macht), door de liberale krant Haaretz “Joods fascisme” genoemd. Niet alleen neemt deze partij deel aan de verkiezingen, Netanyahu gaat met hen in coalitie naar de stembus en beloofde hen kabinetsposten als hij de verkiezingen wint. Otzma Yehudit pleit openlijk voor segregatie en gebruik van geweld om de Palestijnse minderheid uit het land te verdrijven.
Voor de Palestijnen in Israël ziet de toekomst er somber uit en hun animo om aan deze pseudo-verkiezingen deel te nemen is dan ook bijzonder klein. Zij beseffen dat ze nooit als volwaardige burgers in de Joodse staat zullen worden erkend. Van Netanyahu en de andere rechtse partijen krijgen ze voortdurend de verdachtmaking te horen dat ze “een vijfde kolonne” zijn. Ooit werden ze door een militaire opperbevelhebber vergeleken met “kakkerlakken” en een hoge ambtenaar noemde ze “een kanker in het lichaam van de staat.”
Van de andere Joodse kandidaat die kans maakt op een verkiezingsoverwinning hebben ze evenmin iets goeds te verwachten: Benny Gantz, een ex-generaal die opkomt met de nieuwe partij “Blauw-Wit.” Gantz, die ooit door Netanyahu tot opperbevelhebber van het leger werd benoemd, gaat er prat op dat hij op zijn minst even flink is als zijn rivaal als het op het onderdrukken van de Palestijnen aankomt.
In een campagnevideo wordt hem militaire lof toegezwaaid omdat onder zijn bevelhebberschap Gaza tot puin werd herleid in een campagne die onder andere 500 kinderen het leven heeft gekost. De video schalde met tevredenheid uit dat “Gaza naar het stenen tijdperk werd gebombardeerd.”
De keuze tussen Netanyahu en Gantz is met andere woorden voor de Palestijnen – en niet te vergeten ook voor een minderheid van progressieve Joden in Israël – een keuze tussen de pest en de cholera. In een laatste verkiezingsstunt kondigde Netanyahu aan dat hij grote delen van de bezette Westelijke Jordaanoever bij Israël zal voegen – een zoveelste blijk van minachting voor het internationaal recht en internationale verdragen.
Benny Gantz heeft zich allesbehalve van dat voornemen gedistantieerd. In een bijdrage aan het VRT-journaal prevelde hij een paar vrome woorden over “vrede” en liet onmiddellijk daarop volgen dat de veiligheid van Israël zijn voornaamste zorg is. Codetaal voor het vaste besluit om de controle over de bezette gebieden op geen moment los te laten. Gantz verschilt van Netanyahu door zijn halfslachtige poging om ten behoeve van de Westerse bondgenoten de schijn van oprechte vredeswil hoog te houden. Voor Netanyahu, die de onvoorwaardelijke steun van de Amerikaanse president Trump geniet, is die hinderlijke schijnvertoning al lang overbodig.
Voor de Palestijnen in de bezette gebieden zijn deze verkiezingen meer nog dan voor hun broeders en zusters binnen de zogenaamde “driehoek” – het Israël vóór de oorlog van 1967 – een bittere farce. De 330.000 Palestijnen die in het geannexeerde Oost-Jeruzalem wonen zijn officieel inwoners van Israël maar hebben helemaal geen stemrecht. De 2,6 miljoen Palestijnen van de bezette Westelijke Jordaanoever zijn eveneens van het kiesproces uitgesloten.
Israël en het militaire bestuur bepalen vrijwel alle aspecten van het leven in dat gebied: wegeninfrastructuur, de plaats waar je wel en niet mag wonen, wat je wel of – meestal – niet mag bouwen, hoe en waar je je mag verplaatsen en wie de wetten schrijft. Over dat alles hebben de Palestijnse inwoners – in tegenstelling tot de meer dan een half miljoen Joodse kolonisten die zich daar illegaal hebben gevestigd – niet de minste zeg.
De bijna twee miljoen Palestijnen in Gaza komen vanzelfsprekend helemaal niet in het verkiezingsverhaal voor, hoewel ook daar Israël vrijwel alle aspecten van hun leven bepaalt: welke goederen in- en uit mogen, wie buiten en binnen mag, waar de vissers hun netten mogen uitlaten, over hoeveel water en elektriciteit ze mogen beschikken en of de ambtenaren al dan niet worden betaald.
Alles samen hebben van de 6,5 miljoen Palestijnen die onder Israëlisch bestuur leven in gebieden die geheel of gedeeltelijk door Israël worden gecontroleerd slechts 1,5 miljoen – dat is 24 procent of minder dan één op vier – stemrecht.
Fraaie democratie.
Dit artikel verscheen op 8 april 2019 op Salon van Sisyphus.
