De hypothese dat de moderne mens is ontstaan op het Afrikaanse continent, is nog niet weerlegd. Vervolgens trok het geslacht van de homo sapiens erop uit en begon hij zich over de wereld te verspreiden. Tegenwoordig leven de Afrikanen zelf ook verspreid over de wereld.

En dus ook in Israël, het beloofde land, met Jeruzalem als de heilige stad van de Joden, christenen en moslims. Alpha Blondy zingt daarom ook: ‘Barouh ata Adonaï, Barouh aba Yeroushalaïm, From the Bible to the Coran, Revelation in Jerusalem, Shalom, salamalekoum …’

Zoals we uit een beeldopname op YouTube uit Israël kunnen opmaken, zegt een Afrikaan in het Engels tegen een Jood: “dit is niet jouw land, maar het land van God en ik ben een mens”. Het is alsof hij een syllogisme vertolkt: mensen zijn geschapen door God, een Afrikaan is een mens, dus: ik ben een Afrikaan, een schepsel van God.

Maar Blondy’s reggae over religieuze eenheid is maar een melodie. De sacrale logica van de Afrikaan in Israël zijn slechts woorden. In de geest van de Joodse filosoof Martin Buber lijkt het er heel sterk op dat God Israël echt wel heeft verlaten.

Hoewel het schijnt verboden te zijn het te zeggen, kunnen we ons niet van de indruk ontdoen dat de herinneringen en de verbanden uit een pijnlijk verleden zich in deze kwestie over het beklagenswaardige leven van Afrikanen in Israël stuk voor stuk opdringen. Het is de eeuwige herhaling van hetzelfde, van de kringloop van het racisme. Het gaat hier om niets anders dan de keten van vernedering, onderdrukking, dehumanisering en geweld.

Criminelen, verkrachters, Al Qaeda en ziektes

Zoals de wereld al weet, denken sommige Israëlische Joden dat Israël alleen en slechts alleen voor de Joden is. Tegenwoordig betekent dat ook dat Afrikanen niet welkom zijn. Het samenleven met Afrikanen wordt in Israël sinds enkele jaren almaar meer als een last beschouwd vanwege de toestroom van Afrikaanse vluchtelingen. Hoe sommige Israëlische Joden er echt over denken, komt heel duidelijk naar voren tijdens een betoging op 6 april 2011 in Tel Aviv.

Een man zegt bijvoorbeeld: “dat de cultuur van de Derde Wereld niet in de westerse wereld past. Kijk maar naar landen als Duitsland en Frankrijk. Ze hebben hun gezondheid daar kapot gemaakt” omdat, volgens hem, “Afrikanen mensen met ziektes zijn”. Iemand anders zegt merkwaardig genoeg dat hij een Black Panter is en dat hij het niet kan toelaten dat “Tel-Aviv in vuur wordt gezet door Afrikanen”. Hij voegt er aan toe dat hij geen racist is.

Alleen Joden uit de onderklasse zijn volgens hem racisten en hij voelt zich gerechtvaardigd dit te zeggen omdat hij aan de universiteit heeft gestudeerd. Net daarom heeft hij naar eigen zeggen ook niets tegen kleurlingen. Te midden van de betoging roept iemand ook dat de “negers een tijdbom zijn die in onze gezichten zal ontploffen” en “illegalen en infiltranten zijn criminelen”.

Maar zo vervolgt hij: “de Israëlische regering is de grootste crimineel omdat die niets aan het probleem doet”. Achteraf blijkt deze man een straatverkoper te zijn in een wijk waar ook Afrikaanse straatverkopers hun brood proberen te verdienen. Tevens roept hij dat “ze even makkelijk bommen zullen laten ontploffen als dat ze hier in ons land zijn binnengekomen”.

Afrikanen zijn volgens een betogende vrouw dan ook allemaal lid van Al Qaeda. Een andere vrouw roept dat de Afrikaanse buurten nog erger zijn dan Nablus (op de Westelijke Jordaanoever). Vervolgens trekken ze door ‘pili pili stad’ of door de wijk Neve Sha’anan waar ze een Afrikaanse straatverkoper omsingelen. Mensen die de betoging verafschuwen, proberen hem te beschermen. Maar de Afrikaan wil niet weg. Hij wil met de betogers praten en hij vraagt: “Waar is thuis? Waar is thuis?” Hij wordt uitgejouwd. Ze willen hem weg.

Vervolgens gaat hij verder, want hij kent de sociale geschiedenis van de buurt en ook die van het zionisme. Hij begint in het Hebreeuws te roepen dat de zionisten aanvankelijk hun heilstaat in Oeganda wilden oprichten. Het betreft hier het Britse Oeganda-programma uit 1903 dat bestond uit de aanbieding van het Mau Plateau (13.000 km²), dat nu in Kenia ligt. Er werd toen vriendelijk voor bedankt omdat de zionisten van Theodore Herzl schrik hadden van de wilde dieren en inzagen dat de Masaï niet zo westers waren. 

Vervolgens wordt hij furieus en begint te roepen dat: “jullie infiltranten hier de buurt proper hebben gemaakt. Er zijn geen drugsverslaafden meer. Het is hier zoals in New York, kom maar eens kijken, het is hier zoals in New York”. Maar volgens de betogers is hij dronken, een dief, een verkrachter, net zoals alle andere Afrikanen.

Volgens de Israëlische politie liggen de misdaadcijfers bij Afrikanen nochtans 6 keer lager dan bij Israëlische burgers. Maar voor de betogers is er duidelijk een probleem. De Afrikaanse straatverkoper moet samen met alle andere Afrikanen weg uit Israël. Het beloofde land is “geen land van melk en honing” zegt een plaatselijk politicus.

De boodschap van de betoging is eensluidend en meedogenloos: “er zitten in Israël 200.000 infiltranten en illegalen” en die moeten er allemaal uit. Het is zeker niet de eerste en laatste betoging. De betogingen blijven zich opvolgen en van tijd tot tijd wordt geweld gebruikt tegen Afrikanen en worden hun winkels vernield.

Dergelijke gewelddaden vonden nog heel recentelijk plaats, zoals in HaTikva, een wijk in het zuiden van Tel Aviv tijdens de nacht van 23 op 24 mei. De woede richtte zich op de Zuid-Soedanezen. Betogers roepen dat ze terug naar Soedan moeten en dat het land van de Joden enkel voor de Joden is.

Ze vernietigen winkels en auto’s van Afrikanen. Er worden ook Afrikanen aangevallen, waarbij brandbommen worden gebruikt. Sommige Afrikanen voelen er echter ook niet veel voor om een zwarte te zijn in Israël. Verschillende Afrikanen denken dat door de aanwezigheid van Soedanezen hun lonen nog meer naar beneden worden getrokken en dat het ‘wilden’ zijn. Anderen beseffen maar al te goed dat de Joden geen verschil gaan maken: zwart is zwart.

Er worden ook betogingen gehouden door Israëlische mensen die zich verzetten tegen de racistische aanvallen, intimidaties en discriminatie van de vluchtelingen. Volgens de Israëlische president Shimon Peres druist het geweld tegen de vluchtelingen in tegen de leerstellingen van het judaïsme.

Mary don’t you weep

Volgens Israëlische bronnen zouden elke maand ongeveer 1.000 Afrikanen via Egypte de grens met Israël oversteken, na een tocht door de Sinaï-woestijn. De kleine exodus naar Israël, veelal met hulp van mensensmokkelaars is vanaf 2007 beginnen toenemen. De geschiedenis lijkt zich te herhalen. Sommige vluchtelingen komen zelfs helemaal uit Ivoorkust. Hun vlucht doet meteen denken aan het lied Mary don’t you weep, de muzikale interpretatie van de Exodus door Afro-Amerikanen ten tijde van de slavernij. Ze hebben het niet opgegeven.

Maar eens aangekomen in het beloofde land blijkt echter de Israëlische staat ook voor hen in de rol van faraonische onderdrukker te kruipen. Volgens de gegevens van het African Refugee Development Center (ARDC) gaat het om ongeveer 45.000 asielzoekers uit Sub-Sahara Afrika. Volgens de cijfers van de Israëlische regering gaat het om 52.487 illegalen en komen er elk jaar 30.000 bij. Als er volgens premier Benjamin Netanyahu niet dringend iets wordt gedaan aan het probleem van zogenaamde ‘illegale infiltranten’, zullen het er snel 100.000 per jaar worden.

De vluchtelingen komen uit verschillende Afrikaanse landen, maar het gaat vooral om vluchtelingen uit Zuid-Soedan, Eritrea, Nigeria, Ethiopië en Ivoorkust. De meeste Afrikaanse vluchtelingen leven in het zuiden van Tel-Aviv. Foto’s en beelden tonen vooral hoe ze kwetsbaar zijn en in bittere armoede op straat leven en bijvoorbeeld met tientallen de nacht doorbrengen in speeltuinen.

Illegale infiltranten

Principieel gezien heeft Israël zich te schikken naar de VN-conventie van 1951 over de opvang van vluchtelingen. Het land heeft die immers ook ondertekend. Maar volgens het ARDC zou Israël sinds zijn oprichting volgens de vluchtelingenconventie slechts 143 asielzoekers hebben erkend. En toch stelt de Israëlische president Peres op 2 mei 2011 tijdens een toespraak in het Yad Vashem, het nationale Holocaustmuseum, dat “Israël de meest antiracistische staat in de wereld is en moet zijn”.

Maar waarom heeft men het dan voortdurend over ‘infiltranten’? Volgens premier Netanyahu is de Israëlische regering niet verplicht om de Afrikaanse vluchtelingenstroom op te vangen. De Israëlische regering heeft samen met de betogers immers ook de wet achter zich. Zo luidt een nieuwe wet over de ‘preventie van infiltranten’ dat iedereen die Israël illegaal binnenkomt, drie jaar gevangenis boven zijn/haar hoofd hangt.

Diegene die hen helpen, hangt vijf jaar gevangenis boven het hoofd. De militaristische ondertoon van deze wet is onmiskenbaar. De wet druist in tegen artikel 51 van de VN-conventie over vluchtelingen dat stelt dat vluchtelingen, vanwege hun illegale status, niet mogen worden onderworpen aan straffen. Natuurlijk wordt deze wet ook gecontesteerd en staat zij in de Knesset (nvdr: Israëlisch parlement) ter discussie.

Netanyahu zit duidelijk verveeld met het Afrikaanse vraagstuk. Hij zoekt naar een leefbare oplossing. Zo beloofde hij om het al bestaande detentiekamp van Ketziot uit te bouwen met 5.000 bijkomende plaatsen. Er wordt ook gesproken over de bouw van een kamp in de Negev-woestijn waar tienduizend vluchtelingen zouden moeten worden opgevangen. Er zijn ook plannen voor het bouwen van een muur met een lengte van 240 kilometer langs de Egyptische grens. De kostprijs van deze muur bedraagt 130 miljoen euro.

Hij beloofde tevens naar Afrika te reizen om naar oplossingen te zoeken om de Afrikaanse vluchtelingen terug te laten keren naar hun landen van herkomst. In juni 2012 wordt het voorstel gelanceerd om elke volwassen Soedanees die Israël wil verlaten 1.000 euro te geven, een kind zou 500 euro krijgen. Het aanbod is vooral bedoeld voor Zuid-Soedanezen.

Maar dat zijn oorlogsvluchtelingen, waar de VN-conventie over vluchtelingen ook iets over zegt: oorlogsvluchtelingen moeten namelijk opgevangen worden. De kans is vrij klein dat de Israëlische regering met dit financieel gebaar alle Afrikaanse vluchtelingen uit Israël zal krijgen. Er wonen immers in Israël ook vele Afrikanen die er al jarenlang wonen. Ze voelen zich er thuis.

Zijn dit mensen?

Op een heel radicale manier vroeg minister van Binnenlandse Zaken, Eli Yishai, zich al in 2009 af of de honderdduizenden werkende migranten geen bedreiging vormen voor het zionistische project in Israël. Hij denkt daarom ook dat ze moeten gedeporteerd worden. Volgens hem brengen ze een heleboel ziekten met zich mee: hepatitis, mazelen, tuberculose, aids en drugsverslaving.

Yishai is lid van de ultraorthodoxe partij Shas. Enkele weken eerder stond in de krant Haaretz ook te lezen dat Yishai zich wel verzet tegen de deportatie van 1.200 kinderen van ‘buitenlandse werknemers’ omdat dit de Joodse identiteit zou ondermijnen. Zijn woordgebruik is in beide kwesties duidelijk: hij maakt een pijnlijk onderscheid tussen ‘buitenlandse werknemers’ en ‘migranten’. Bij de ene groep gaat het uiteraard om buitenlandse Joden waar volgens Yishai het humanitaire de inzet is. De andere groep betreft buitenlandse niet-Joden en die moeten worden gedeporteerd.

Hij is overigens nog niet teruggekomen op zijn uitspraken van weleer. Hij beweert nog steeds dat er een epidemie van besmettelijke ziekten heerst onder de Afrikaanse vluchtelingen. Dat bedoelt hij letterlijk. Volgens hem worden tientallen vrouwen verkracht door de infiltranten. Maar zijn uitspraken hebben eerder iets weg van het diaboliseren of zeg maar van het dehumaniseren van Afrikaanse vluchtelingen.

Een medewerker van de Hoge Commissaris voor vluchtelingen van Verenigde Naties (UNHCR) in Israël stelt dat de kans heel klein is dat Israëlische burgers kunnen besmet geraken. Als Afrikaanse vluchtelingen aankomen in Israël, worden ze immers meteen onderworpen aan een medisch onderzoek.

Bij de groep van 60.000 onderzochte vluchtelingen en asielzoekers werden slechts 150 gevallen met het hiv-virus vastgesteld. Het zijn stevige argumenten waar Yishai echter geen rekening mee wenst te houden. Helaas zijn er nog vele andere Israëlische politici die net zoals Yishai en de betogers denken.

Volgens Haaretz-columnist, Gideon Levi, is Israël het meest racistische en naïeve land. Het grote bewijs volgens hem is dat Israëlische politici van de heersende partijen in het parlement op openlijke en ongestrafte wijze migranten kunnen vernederen.

Miri Regev, lid van de Likud-partij van eerste minister Netanyahu, zegt ook dat Afrikaanse vluchtelingen ‘infiltranten’ zijn. Het is volgens haar een fenomeen dat zich overal aan het verspreiden is, van het zuiden van Tel Aviv tot in Arad en van Eliat of Orr Akiva tot in Pardes en Hanna. Het ‘infiltrantenfenomeen’ kan volgens haar dan ook vergeleken worden met kankercellen. “Het zijn kankercellen die in ons lichaam zitten”, zegt ze.

Volgens een poll zou de helft van de Joodse Israëli’s haar kunnen volgen en zelfs een klein deel van de Arabische Israëli’s stemt in met haar uitspraak. Tevens verklaart Regev dat ze het niet over mensen heeft, laat staan dat ze de Afrikanen zou willen vergelijken met mensen – dat zijn haar eigen woorden.

Regev heeft zich natuurlijk wel al verontschuldigd voor haar uitspraken. Toch blijft ze het in niet mis te verstane militaire termen hebben over het fenomeen van ‘infiltranten’. Premier Netanyahu wist op 20 mei 2012 ook nog te zeggen dat: “het Afrikaanse fenomeen van illegale infiltratie bijzonder ernstig is en de fundamenten van de Israëlische samenleving, de nationale veiligheid en de nationale identiteit bedreigt”.

Aryed Eldad, die in de Knesset zetelt en lid is van een kleine nationalistische partij, stelt dan weer dat “iedereen die de grens met Israël oversteekt, moet worden neergeschoten – een Zweedse toerist, een Soedanees van Eritrea, Eritreërs van Soedan, Aziaten van de Sinaï. Iedereen die aan de Israëlische grens raakt – neergeschoten.”

Bronnen

YouTube, Tel Aviv is on Fire, http://www.youtube.com/watch?v=8n-y24SzbCY&feature=player_embedded#!

Slate.Fr (20-12-2011), Israël, terre promise des immigrés africains, http://www.slateafrique.com/79427/israel-terre-promise-immigres-africains

Slate.Fr (31-05-2012), Israël n’est plus la Terre promise des Africains, http://www.slateafrique.com/88181/israel-racisme-noirs-africains-xenophobie

Slate.Fr (22-05-2012), Israël – Les Africains subsahariens ne sont pas des violeurs, http://www.slateafrique.com/87673/lettres-ouvertes-africains-au-peuple-israel

Slate.Fr (18-06-2012), Israël s’apprête à expulser 120 immigrés clandestins du Soudan du Sud, http://www.slateafrique.com/89381/israel-sapprete-expulser-120-immigres-clandestins-du-soudan-du-sud

African Refugee Development Center, Racism Report: Africans in Israel (30-01-2012), http://www.youtube.com/watch?v=cUivyO5T_34&feature=relmfu

African Refugee Development Center (20-05-2012), Mounting Tensions between Refugees and Israelis, http://www.ardc-israel.org/en/article/mounting-tensions-between-refugees-and-israelis

+972 (10-01-2012), Knesset passes bill on prolonged detention of refugees without trial, http://972mag.com/knesset-passes-controversial-bill-on-prolonged-detention-of-asylum-seekers/32487/

Al Jazeera (3-05-2012), In Israel, African migrants under attack, http://stream.aljazeera.com/story/israel-african-migrants-under-attack-0022203

Slate.Fr (12-12-2011), Israel veut ériger un mur contre les clandestins africains, http://www.slateafrique.com/79331/israel-declare-la-guerre-aux-clandestins-africains

Slate.Fr (24-05-2012), Israël – Emeute raciste contre des migrants africains à Tel-Aviv, http://www.slateafrique.com/87819/israel-migrants-africains-attaques-tel-aviv

Slate.Fr (20-03-2012), Pourquoi le Soudan du Sud est un allié stratégique d’Israël, http://www.slateafrique.com/82429/soudan-du-sud-israel-strategie-guerre-geopolitique

The Jerusalem Post (12-12-2011), PM to talk illegal worker deportation on Africa trip, http://www.jpost.com/DiplomacyAndPolitics/Article.aspx?id=249027

The Jerusalem Post, UN official (31-05-2012): Yishai wrong, African migrant AIDS rate low, http://www.jpost.com/NationalNews/Article.aspx?id=272175&R=R2

Haaretz (31-10-2009), Yishai: Migrant workers will bring diseases to Israel, http://www.haaretz.com/news/yishai-migrant-workers-will-bring-diseases-to-israel-1.5056

Haaretz (14-10-2009), Yishai: Deporting foreign children preserves Israel’s Jewish identity, http://www.haaretz.com/print-edition/news/yishai-deporting-foreign-children-preserves-israel-s-jewish-identity-1.6163

Haaretz (17-05-2012), Yishai’s double standard over African refugees and the Ultra-Orthodox, http://www.haaretz.com/opinion/yishai-s-double-standard-over-african-refugees-and-the-ultra-orthodox-1.431112

The electronic Intifada, Israeli lawmaker Miri Regev: “Heaven forbid” we compare Africans to human beings,  http://electronicintifada.net/blogs/ali-abunimah/israeli-lawmaker-miri-regev-heaven-forbid-we-compare-africans-human-beings

Haaretz (31-05-2012), Israel is the most naive and racist country in the West, http://www.haaretz.com/opinion/israel-is-the-most-naive-and-racist-country-in-the-west.premium-1.433503

Haaretz (13-06-2012), Hunting South Sudanese on the streets of Eilat, http://www.haaretz.com/news/features/hunting-south-sudanese-on-the-streets-of-eilat.premium-1.436027

Haaretz (15-06-2012), Are we criminals? Did we kill anyone?, http://www.haaretz.com/weekend/twilight-zone/are-we-criminals-did-we-kill-anyone.premium-1.436583

Shiraz socialist (13-06-2012), Racism poisons Israeli society, http://shirazsocialist.wordpress.com/2012/06/13/racism-poisons-israeli-society/