Bijna exact een jaar geleden keurde de Europese Unie een uitbreiding van het handelsakkoord met Peru en Colombia goed. Zo trad ook Ecuador toe tot het handelsblok. Tijdens een evaluatie tussen de autoriteiten en middenveldorganisaties bleek niet iedereen op dezelfde lijn te zitten. Is het vrijhandelsakkoord nu goed of slecht?

 Op 23 november vond in Lima voor het vierde jaar op rij een verplicht nummertje plaats tussen middenveldorganisaties en autoriteiten uit de Europese Unie, Colombia, Peru en Ecuador. Tijdens een gesprek ging het over het respect voor arbeids- en milieurechten in het kader van het vrijhandelsakkoord tussen de EU en de Andeslanden. Nieuw was de deelname van Ecuador. Het land sloot zich na veel welles-nietes toch aans bij het akkoord eind 2016.

Tegenspraak

Opmerkelijk was hoe de autoriteiten stuk voor stuk lieten horen hoe positief het vrijhandelsakkoord voor hun economie is en hoe goed de landen vooruitgaan op vlak van arbeids- en milieurechten. Peruaanse en Ecuadoraanse economisten hebben echter aangetoond dat de handelsbalans van Peru en Colombia er helemaal niet op vooruitgegaan is, hoe de landen spelen met hun munt om de invoer te laten toenemen ten koste van de inkomsten van de Peruaanse en Colombiaanse bevolking, en hoe de nationale industrieën onder het akkoord te lijden hebben.

Dat voorspelt niet veel goeds voor nieuwkomer Ecuador. Het land hanteert geen eigen munt meer, maar wel de dollar, en is het minst geïndustrialiseerde van de Andeslanden. Die andere landen proberen bovendien hun competitiviteit te verhogen door de lonen te verlagen en arbeids- en milieuwetten te flexibiliseren. En dat terwijl het akkoord dit duidelijk verbiedt.

De middenveldorganisaties drukten dan ook hun grote bezorgdheid uit over de achteruitgang en vroegen dringend in te grijpen. Let wel, de échte middenveldorganisaties. In het geval van Ecuador nam het zogenaamde “middenveld” deel via videoconferentie vanuit een zaal op het ministerie van Buitenlandse Handel en had helemaal niets in te brengen. Gelukkig hadden 11.11.11. en FOS gezorgd voor de aanwezigheid van vertegenwoordigers van bananenvakbond ASTAC en de organisatie DONUM die strijdt voor het recht op gezondheid. Want ook dat recht wordt geweld aangedaan door het akkoord.

Dovemansoren

Maar de vraag vanuit het middenveld voor aandacht voor de rechten van de bevolking viel in dovemansoren. Hoe dan ervoor zorgen dat handelsbelangen geen negatief effect uitoefenen op mensenrechten? Hoe van het hoofdstuk duurzame ontwikkeling in het vrijhandelsakkoord een instrument maken dat werkelijk bijdraagt tot het respect voor die rechten?

14 Europese organisaties, waaronder ook FOS, legden op 25 oktober voor de eerste keer in de geschiedenis een klacht voor aan de Europese Commissie, met de steun van 27 Peruaanse organisaties waaronder de vakbonden. Hiermee willen we de autoriteiten wakker schudden. Zal dat lukken? Zal er in Ecuador en Colombia ook een klacht geformuleerd worden? Het middenveld zit alleszins niet stil.

Auteur: Jo Vervecken