Is voedsel dat verbouwd werd in de stad veilig om te eten?

Is voedsel dat verbouwd werd in de stad veilig om te eten?

Stedelijke voedselverbouwers telen fruit langs grote wegen, op druk bezochte historische plaatsen, in parken en zelfs op industrieterreinen. Ze bekommeren zich vaak om verwaarloosde of achtergelaten variëteiten en bomen. Moeten we bezorgd zijn om de kwaliteit van deze voeding? Zitten er met andere woorden niet te veel vervuilde stoffen in die afkomstig zijn van fijn stof of van historisch vervuilde gronden?

maandag 14 december 2015 16:24
Spread the love



Urban gardening, Freiburg, foto: Andreas Schwarzkopf [CC BY-SA 3.0 ]

Om hierop een antwoord te vinden ging recent een groep van urbane voedseltelers uit Boston (VS) te rade bij een groep wetenschappers nadat een van de leden van de groep een uitzonderlijk hoog gehalte aan lood in zijn bloed had. De groep van Brabander (Wellesley College, Massachusetts) bestudeerde meer dan tien jaar de relatie tussen gezondheid en leefomgeving en specifiek blootstelling aan toxische stoffen in stedelijke omgeving.

Ze stelden echter vast dat alle stalen van kersen, appelen, perziken en ander fruit en kruiden relatief lage gehalten aan lood en arseen vertoonden, in elk geval significant lager dan de officieel toegelaten maximum waarden voor een kind. Er werden ook hogere waarden voor zware metalen verwacht in ongepeld fruit dan op fruit met schil omwille van stof en luchtverontreiniging. “We stelden vast dat er geen verschil bestond tussen deze variabelen”, zei Ciaran Gallagher van Wellesley op de nieuwssite van Civil Eats.

De manier waarop verschillende planten verschillende contaminanten absorberen wordt momenteel druk bestudeerd, ook in Vlaanderen. Wortels bevatten meestal de hoogste concentraties aan lood en arseen, gevold door groene bladsoorten als spinazie. Fruitsoorten en zaden daarentegen zitten letterlijk aan de andere kant van de plant en vertonen de laagste concentratie. Men moet daarbij wel rekening houden met het feit dat niet elk stuk grond gelijk is. In gronden met lagere pH wordt lood makkelijker opgenomen door fruit en bladgroenten. Er zijn enorm veel variabelen in het spel en net daarom is het te vroeg om veralgemeningen te kunnen maken.

Dat is wat een tijd geleden in Vlaanderen opgemerkt werd en blijkt uit onderzoek waarover wetenschapsmagazine EOS bericht. Professor Gijs Du Laing en onderzoeker Karel Folens (Laboratorium voor Analytische Chemie en Toegepaste Eco-chemie) bestudeerden stalen van snijsla in 35 tuintjes verspreid over de stad Gent. Ook zij toonden aan dat het gehalte aan arseen en cadmium de normwaarden nauwelijks overschreed. De gemeten concentraties aan lood daarentegen waren in de meerderheid van de stalen boven de norm van 0.3 milligram per kilogram. De reden hiervoor is allicht de te dichte nabijheid van spoor- en autowegen die grote hoeveelheden fijn stof produceren. In het geval van loodcontaminatie, zorgt een grondige wasbeurt evenwel voor eetbare groenten zonder risico voor de gezondheid.



Tempelhof, Berlijn; foto: Greet Brauwers

Als de bodemkwaliteit echt te slecht is, kan je maar beter elders tuinieren. Een goede portie gezond verstand kan heel wat problemen voorkomen. Het is aangeraden groenten op een afstand van ten minste 10 meter van autowegen of spoorwegen te telen. De stadstuinier kan ook een bodemanalyse laten uitvoeren. Dat kan je ook makkelijk zelf doen aan de hand van testen voor particulieren aangeboden door tuincentra.

Er is dus goed nieuws voor stadstuiniers. De Boston studie toonde aan dat appelen en perziken meer dan 2,5 keer zo veel calcium bevatten als hun conventionele tegenhangers. Volgens Gallagher en zijn team bevat stadsfruit ook een grotere variatie aan micronutriënten dan het fruit in de meeste winkels. Concentraties van calcium, ijzer, mangaan, zink, magnesium en kalium waren in sommige variëteiten ook hoger. Dit is niet onbelangrijk aangezien individuen die een tekort aan calcium hebben, gevoeliger zijn voor loodintoxicatie.

Zolang fruit en groenten goed gewassen worden bestaat er weinig gevaar. Zelf gefoerageerd stadsfruit en -groeten zijn vers, lokaal en vol vitaminen, en brengen de nodige phyto-chemicaliën (stoffen die van nature in planten voorkomen), micronutriënten en vezels aan die we elke dag nodig hebben.

Het is van belang om dit soort onderzoek verder uit te breiden en erover te communiceren, zodat op termijn de veiligste manier om stadse teelt en plantengroei helder gedefinieerd kan worden.

Bronnen

Civil Eats, by Christina Boyes on November 11, 2015

http://civileats.com/author/cboyes/

EOS Magazine

http://eoswetenschap.eu/artikel/hoe-gezond-eigen-kweek

take down
the paywall
steun ons nu!