Graag gebruik ik dit forum om even te reageren op het debat zoals het in de media dezer dagen wordt gevoerd rond de gender studie. Thema is dus de mogelijke verschillen tussen mannen en vrouwen, het streven naar even waardigheid, naar rechtvaardige verhoudingen, dito relaties, verloning, taakverdeling, vermijden van nefaste houdingen in de liefde, komen tot gender zelfbewustzijn, voeren van degelijke dialogen enzovoort.
Met levendige belangstelling las ik de boodschap van het achttal wetenschappers actief in het veld van Gender studies “Gender is geen ideologie” (De Standaard 8 okt). Zeven van de acht zijn vrouwelijke mensen. Ze geven beschouwingen bij de fake artikels over en misschien gericht tegen genderstudies die enkele wetenschappers in doorgaans betrouwbare tijdschriften hebben laten opnemen. Wellicht deden die figuren dat met als bedoeling het systeem van peer review te versterken door het te kritiseren, of (ook) wel om de genderstudies belachelijk te maken.
Ik ken de vraagstukken in dit veld een beetje. Mijn eerste opinieartikels in deze krant, in 1997, hadden dat onderwerp als thema, met titels als “Vrouwelijke waarden als maatschappelijk medicijn”.
Voor mij zijn er manifest duidelijke verschillen tussen mannen en vrouwen, op mentaal vlak, en natuurlijk op lichamelijk en hormonaal vlak, en beiden beïnvloeden elkaar.
Het grote, veelzijdige en zeer interessante onderscheid tussen mannen en vrouwen werd mij duidelijk nadat ik de eerste twaalf maanden van mijn bestaan enkel moeder, opa en tante bij me had, en de vaderfiguur pas op dat moment ons wereldje binnen kwam. Ja, ik ben een van de weinige mensen die herinneringen hebben, die tot drie, twee en zelfs een jarige leeftijd terug gaan.
Als student van de stichter van het Instituut voor Seksuologie, prof. Piet Nijs, heb ik voor die opvatting veel positieve evidentie gevonden op wetenschappelijk niveau. Vaak sta ik verstomd hoe volwassen mensen en vrouwelijke wetenschappers in deze kwestie het licht van de zon ontkennen. Zoals de schrijfsters van het stukje nu weer doen door aan te halen dat op de uitspraak van de kernfysicus, dat “de meeste vrouwen van nature meer van mensen houden dan van dingen”, van een aantal vrouwelijke kernfysici boze reacties kwamen.
Ook in andere domeinen van het maatschappelijk debat treft het mij overigens, dat wij vandaag een belangrijke waarheid en spreekwoord schijnen te vergeten: “Dit zijn uitzonderingen die de regel bevestigen”.
Vrouwen zijn (altijd en vrac gesproken) meestal veel beter in empathie, bijvoorbeeld,en zij hebben sneller en dieper aandacht voor “de kleinsten” in al hun verschijningsvormen. Zij luisteren beter. Mannen werken vaker veel monomaner, soms tot de uitputting er op volgt. Waarom het fundamentele onderscheid ontkennen?
Is dat in het voetspoor van de Beauvoir, die heftig streed om de gelijkwaardigheid van beide seksen (en die heel erg nood had aan de waarderende blik van de man, le regard masculin, zoals biografes recent benadrukken)? Of is het omdat vele mensen niet bepaald zindelijk en rustig denken, en menen dat het erkennen en vaststellen van een feitelijke natuur, meteen dwingende normering zou inhouden? Dat plots vrouwen geen vrije beroepskeuze meer zouden krijgen? Dat is toch een onnodige vorm van paniek?
Natuurlijk is het meest belangrijke in mijn omgang met de medemens, hem of haar, blank of zwart of geel, in de ogen te kijken, te beluisteren en als individu ernstig te nemen. En hopelijk met interesse die “ziel” te leren kennen. Maar er zijn wel degelijk natuurlijke verschillen, die voor de meeste vrouwelijke en mannelijke mensen gewoon opgaan. Dat zien ouders vaak heel duidelijk al van voor de babies de wieg verlaten of naar school gaan. (Bepaalde andere culturen hebben daar ook geen of veel minder moeite mee dan de Euro-Angelsaksische.)
Wie dat per se ontkent, doet aan laakbare ideologische framing, toch?
Stef Hublou Solfrian
Creative Commons gelden wat het delen en citeren betreft.
