België is eerder een paradijs voor wat betreft belastingen op vermogen. Om dat te zien mogen we niet het aandeel van de belastingen in het bbp nemen, want dat zegt namelijk niets over de werkelijke belastingdruk. Het bruto binnenlands product (bbp) is de totale geldwaarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten gedurende een jaar. Hiermee kan je niet aantonen hoe zwaar het inkomen uit vermogen wordt belast.

Om de belastingdruk te kennen, heb je de werkelijke inkomsten nodig. Je belastingdruk op je loon wordt toch ook berekend door de geïnde belasting te vergelijken met je bruto loon? Aan de hand van de uitspraken van Van Quickenborne en De Wever, ga ik hun uitspraken weerleggen.

Waar halen ze de cijfers

Waar haalt Van Quickenborne die 17 miljard euro die vooral door de rijken worden betaald? In de figuur zie je dat de kapitaalbelastingen of belastingen op vermogen (donker blauw) 4,4% van het bbp bedragen. Als we het bbp van 402 miljard nemen en we vermenigvuldigen dat met 4,4%, dan komen we afgerond aan 17 miljard euro.

Waar haalt De Wever het cijfer van 9 procent belastingen op vermogen? De Wever haalde zijn cijfers uit een studie van de Europese Commissie. Voor elke lidstaat van de EU geeft de studie de verhouding weer tussen de binnengekomen belastingen en het bruto binnenlands product (bbp). De cijfers dateerden van 2011.

En onder inkomsten uit kapitaal of vermogen telde De Wever ook de bedrijfswinsten. Beide heren gebruikten dus de verhouding tussen de belastingen en het bbp. Maar om de werkelijke belastingdruk op inkomsten uit vermogen te weten, mag je dus niet het bbp nemen, maar moet je de verhouding nemen tussen de binnengekomen belastingen uit vermogen en het totale netto vermogen van de Belgische gezinnen. En dan ziet het plaatje er gans anders uit!

Gemiddelde belastingdruk op vermogen: 0,80%

Eind 2014 bezaten de Belgische gezinnen een netto vermogen van 2.134,34 miljard euro. Uit dit vermogen haalde de overheid 17 miljard euro belastingen. Dat is een gemiddelde belastingdruk van 0,80%. En dus geen 9 % zoals Bart De Wever laat overkomen. Er is dus nog ruimte genoeg om meer belastingen te halen uit het vermogen. Maar opgepast! Het vermogen van de Belgische gezinnen is ongelijk verdeeld, waardoor niet iedereen hoeft aangesproken te worden voor een vermogensbelasting.

Het netto vermogen van het gemiddelde Belgische gezin, inclusief waarde van vastgoed en na aftrek van schulden, bedraagt ongeveer 450.000 euro per gezin. Daarmee zijn de Belgen rijker dan de andere gezinnen in de eurozone, waar de gemiddelde waarde per gezin 255.000 euro bedraagt.

Tien rijkste Belgen samen 79 miljard euro 

Om in de lijst van de 500 Rijkste Belgen te geraken, moet je beschikken over een eigen vermogen van minstens 25 miljoen euro. De lijst leert ons dat de familie die nummer 500 staat, gemiddeld 55 keer rijker is dan de doorsnee Belg. Maar ook binnen de Rijkste Belgen bestaan grote ongelijkheden. Alleen al de tien rijkste Belgische families beschikken samen over een vermogen van 79 miljard euro. Als we op hun gezamenlijk vermogen een taks van 3 procent heffen, brengt dat 2,3 miljard euro op.

In 2017 moet de regering 3,6 miljard euro vinden om op schema te blijven voor het begrotingsevenwicht. Met een vermogensbelasting vind de regering al 2,3 miljard euro, alleen al betaald door de 10 rijkste Belgische gezinnen, zonder dat ze daar een boterham minder voor moeten eten. 

Vanwaar komt die 3 procent? Die komt van de berekening van de vermogensbelasting die het Financieel Actie Netwerk (FAN)* voorstelt. Deze vermogensbelasting bestaat uit drie tarieven: 1 procent voor het bedrag boven de 1 miljoen euro, 2 procent voor het bedrag boven de 2 miljoen euro en 3 procent voor het bedrag boven de 3 miljoen euro.

Daarbij komt nog een vrijstelling van 500.000 euro voor de enige en eigen woning. Met deze formule worden enkel de 3 procent rijkste Belgische families belast en deze vermogensbelasting brengt meer dan 8 miljard euro op. Genoeg geld om het niet te gaan zoeken bij de werknemers en bij de mensen met een uitkering.

Wanneer men het bbp niet gebruikt 

Van Quickenborne en De Wever gebruiken graag het bbp om aan te tonen dat inkomsten uit vermogen al meer dan voldoende worden belast. Maar je kan het bbp ook gebruiken om de ongelijkheid aan te tonen. En dat heb ik beide heren en hun partijgenoten nog nooit horen doen. Als we bijvoorbeeld eens gaan kijken naar wie er het meeste bijdraagt aan de overheidsontvangsten, dan kun je alleen maar vaststellen dat inkomsten uit arbeid veel meer bijdragen dan inkomsten uit vermogen. We keren terug naar onze figuur.

In 2014 bedroegen de heffingen op de inkomsten uit arbeid, personenbelasting plus sociale bijdragen, 26,1 procent van het BBP, terwijl het aandeel van de heffingen op de inkomsten uit vermogen 4,4 procent was. Het aandeel van belastingen op arbeid ligt dus 6 maal hoger dan de belasting uit vermogen.

Geen besparingen met vermogensbelasting

 Daarbij komt nog dat het aandeel van de lonen in het bbp al jaren in dalende lijn is. Zo blijkt uit de jaarverslagen van de Nationale Bank van België dat de lonen en wedden in 1981 goed waren voor 59,8 % van het bbp, terwijl dat percentage in 2014 gedaald is tot 52,2 %.

In die periode zijn de loontrekkenden er dus ten belope van 7,6 % van het bbp op achteruit gegaan, wat voor 2014 overeenkomt met ongeveer 30 miljard euro. Als we dit bedrag delen door de 4,5 miljoen werkende mensen van België, komt dit neer op een verlies van afgerond 6000 euro per loontrekkende!

Besluit: met een vermogensbelasting die meer dan 8 miljard euro opbrengt, zijn geen besparingen nodig.

Guido Deckers is communicatiemedewerker bij ACV en lid van het Financieel Actie Netwerk

*De leden van het Financieel Actie Netwerk (FAN) zijn: ABVV, ACLVB, ACV, ATTAC VLAANDEREN, BBL, KWB, LBC-NVK, NETWERK VLAANDEREN, OXFAM SOLIDARITEIT, LEF en 11.11.11.

Website: http://www.hetgrotegeld.be

Bronnen:

http://nieuws.vtm.be/politiek/195158-geen-extra-taks-op-vermogenswinst

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/VK14-formatie/1.1931857

https://www.nbb.be/doc/ts/publications/nbbreport/2015/nl/t1/verslag2015_volledig.pdf

http://www.indicators.be/nl/indicator/economische-activiteit-bruto-binnenlands-product

http://www.dekamer.be/FLWB/PDF/54/1389/54K1389001.pdf

http://derijkstebelgen.be/nieuws/rijkste-belg-55-x-rijker-dan-doorsnee-belg/

http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/arbeid_leven/werk/absoluut/

ACV-brochure, Rechtvaardige fiscaliteit p. 11-12.