“Ik vind dat Rouhani het
er erg goed van afbrengt”, zegt Hassan Niroomand, de 62-jarige
directeur van een staalbedrijf in Teheran. “Hij heeft niet alle
macht, maar heeft gebruikgemaakt van wat hij kan controleren, en ik
ben hoopvol.”
Niroomand verwijst onder meer naar de nucleaire
onderhandelingen, Rouhani’s leiderschapsstijl en initiatieven in de
gezondheidszorg. “Hij weet hoe hij met de extremisten moet
omgaan die van Iran een tweede Afghanistan willen maken.”
Niet alle Iraniërs zijn het
eens met die positieve kijk. “Iedereen zegt dat hij beter is dan
zijn voorganger, maar ik zie het verschil niet”, zegt Fariba
Hosseini, een 39-jarige studente die momenteel werkloos is. “De
prijzen zijn nog altijd hoog en meisjes worden lastiggevallen over het al of niet dragen van een hoofddoek. Ik denk niet dat het leven beter
wordt.”
Rouhani beloofde bij zijn
aantreden de economie aan te zwengelen en het conflict over het
Iraanse nucleaire programma op te lossen. Hoewel de economie blijft
hinken door sancties en het beleid van de voorgaande regering,
stemmen kleine verbeteringen de bevolking hoopvol.
Psychologisch effect
“De inspanningen van
Rouhani en zijn team om de sancties te verminderen via nucleaire
onderhandelingen hebben tot nog toe kunnen vermijden dat de export
van ruwe olie verder aan banden wordt gelegd”, zegt Sara
Vakhshouri, energiedeskundige en voormalig adviseur van de National
Iranian Oil Company. “Dat had niet meteen een significant effect
op de economie, maar het heeft wel een positief psychologisch effect
gehad op de bevolking.”
De Iraanse export van olie,
goed voor bijna de helft van de overheidsinkomsten, werd meer dan
gehalveerd in 2012 na strikte Amerikaanse en Europese sancties tegen
de Iraanse olie- en bankensector. De Iraanse munt belandde in een vrije val
en verloor meer dan de helft van zijn waarde.
Sinds in november het
interimakkoord gesloten werd, waarbij Iran zijn nucleaire programma
stopzet in ruil voor enkele versoepelingen van de sancties, heeft de
nationale munt opnieuw aan waarde gewonnen en is de inflatie
teruggedrongen.
Ook de economie doet het iets beter dankzij het
vrijgeven van een aantal Iraanse rekeningen in het buitenland en
maatregelen van Rouhani om internationale investeerders aan te
trekken.
Mensenrechten
Intussen stellen internationale
mensenrechtenorganisaties de toename van het aantal executies aan de
kaak, en het feit dat journalisten en activisten die onder de vorige
president Ahmadinejad zijn opgepakt nog steeds gevangen zitten. De
Iraanse minister van Cultuur Ali Jannati haalde vorig jaar de
krantenkoppen met zijn oproep om Facebook en Twitter toegankelijk te
maken voor Iraniërs.
Hoewel zowel hij als
Rouhani zelf kritiek hebben op de manier waarop de staat het privéleven
van de Iraniërs controleert, blijven de conservatieve krachten
stevig greep houden op de Iraanse maatschappij.
“Er zijn een
aantal groepen binnen het regime die niet blij zijn met de manier
waarop de zaken zich ontwikkelen, en die het voor Rouhani zo moeilijk
mogelijk maken om zijn doelstellingen te bereiken”, zegt Ali
Reza Eshraghi, voormalig hoofdredacteur van verschillende
hervormingsgezinde kranten.
Geduld
Volgens Eshraghi heeft Rouhani
geen controle over de wetgevende en rechterlijke macht, maar heeft
hij getoond dat hij goed is in onderhandelingen achter gesloten
deuren. “Rouhani en zijn team willen moderniseren, maar ze doen
dat niet via radicale verklaringen of harde druk op hun politieke
tegenstanders”, zegt hij. “Rouhani onderhandelt discreet en
smeedt overeenkomsten.”
Bovendien weet de bevolking hoe
moeilijk de situatie voor de president is. “De mensen hebben
gematigde verwachtingen”, zegt Eshraghi. “Ze zijn
realistisch over de kansen van Rouhani om zijn doelstellingen te
bereiken.”
De grote vraag is echter of de bevolking zo geduldig
blijft, zeker als de regering-Rouhani er niet in slaagt om een
nucleaire deal te sluiten die een groot deel van de sancties kan doen
verdwijnen.
