Irak: opmars van terroristen of volksopstand?
Analyse -

Irak: opmars van terroristen of volksopstand?

Volgens de westerse media dreigt Irak veroverd te worden door ISIS, een losgeslagen jihadibeweging. Maar klopt deze versie wel met de feiten op de grond? Marc Vandepitte geeft tekst en uitleg.

zaterdag 14 juni 2014 19:19
Spread the love

DeWereldMorgen.be

Vanuit het niets verovert een
terreurorganisatie de tweede grootste stad van Irak. Ook andere steden worden
ingenomen en nu rukt deze bijzonder wreedaardige jihadibeweging op naar de
hoofdstad Bagdad. Het lijkt wel een scenario van een Hollywoodfilm, een
scenario dat perfect past in de ‘war on terror’ en de groeiende islamofobie. Het
is praktisch zonder uitzondering de versie van de mainstream media.

Deze versie doorstaat helaas de toets van
de werkelijkheid niet. Er is veel meer aan de hand dan de plotse opmars van woeste
jihadis. Zoals gewoonlijk is de werkelijkheid iets weerbarstiger dan
kinderlijke Hollywoodscenario’s.  

De
werkelijkheid roept direct een aantal vragen op 

Om te beginnen heeft de terreurorganisatie
ISIS niet de mankracht om Mosoel, een stad van bijna twee miljoen inwoners te
veroveren en te bezetten, laat staan om verschillende stedelijke gebieden in te
nemen. Dat zegt o.a. Charles Lister van het Brookings Institute.

Zo’n goed gecoördineerde operatie
veronderstelt ook een perfecte kennis van het (stedelijk) terrein en een
gevorderde logistieke capaciteit, iets wat een terreurbeweging als ISIS
ontbeert. 

Vandaag vliegen helikopters boven de stad.
Dat kan alleen maar door geoefende piloten, waarover ISIS niet beschikt. Veel
aannemelijker is de versie van The
Telegraph
die hiervoor in de richting wijst van soennitische
verzetsstrijders die gevochten hebben tegen de invasie van de VS.

De stad werd bijzonder gedisciplineerd ingenomen zonder
bloedvergieten. Dat is nogal vreemd voor een
losgeslagen terreurorganisatie. Sterker nog, de lokale bevolking verwelkomde de rebellen en deelde zelfs chocolade uit aan de
bezetters.

Maliki, de premier van Irak, wilde de staat
van beleg afkondigen in het land, maar kreeg daarvoor niet eens een meerderheid in het
parlement.  Rafi al-Rifai, de hoogste
soennitische leider van het land, zei dat de rebellen niet als terroristen
moeten omschreven worden, maar dat ze Irak aan het bevrijden zijn van de regering
van Nouri al-Malaki.  

Een
tipje van de sluier

Het is nog veel te vroeg om precies te
weten hoe de vork in de steel zit. Een ding staat wel vast: met de
Hollywoordversie komen we er niet. Hieronder reiken we een aantal stukken aan
van de puzzel.

Eind 2013 verloor het Iraakse leger reeds de
controle over de stad Fallujah. Dat was uitgerekend de stad waar het voormalig leger
van Sadam Hoessein het hardst weerstand had geboden tegen de invasie. Sindsdien
is een ‘Algemene Militaire Raad voor Iraakse Revolutionairen’ opgericht. De
raad bestaat uit lokale stamhoofden, voormalige verzetsleiders (tegen de
VS-invasie) en wordt geleid door hogere officieren uit het vroeger leger van
Saddam Hoessein.

“Vandaag bevinden we ons in het midden van een gewapende
opstand met een centraal commando”, aldus Sheik Mohammad Bashar Faidhi. Hij sprak die woorden uit in de maand
maart 2014. Mensen met terreinkennis wisten anders gezegd wat er te gebeuren stond.  

Volgens de correspondent van Financial
Times
waren bij de
verovering van Mosoel enkele honderden ISIS-strijders betrokken, maar daarnaast
een veel groter aantal gemaskerde mannen, naar alle waarschijnlijkheid lokale
soennitische verzetsstrijders. “Veel mensen waren maar al te blij om de wapens
op te pakken. Dit was het begin van een soennitische revolutie”, aldus een
lokale verkoper. 

Rafie al-Rifai, de grootmoeftie
van Irak denkt er ook zo over. De voorbije dagen zijn volgens hem “een
revolutie van de soennitische stammen”. Ondertussen is er door de rebellen een nieuwe gouverneur aangesteld
voor Mosoel. Het gaat om Hashem al-Jamani. Dat is geen jihadist maar een
officier van het voormalige Saddam-regime.

Zonder goedkeuring van de lokale bevolking
en stamoversten, en zonder de militaire steun van het soennitische verzet, was
de snelle opmars ondenkbaar geweest. De bevolking was het beleid van premier
Maliki meer dan beu en gewapende groepen, voornamelijk afkomstig uit het
voormalige leger van Saddam Hoessein, organiseren ondertussen al meer dan tien
jaar het verzet, eerst tegen de VS, daarna tegen het Iraakse leger.

Volgens de Financial
Times
hebben deze groepen een alliantie gesloten
met ISIS. De recente gebeurtenissen zijn daarvan een gevolg. Waar het zal op
uitdraaien is voorlopig zeer onduidelijk, maar het zou wel het begin kunnen
inluiden van de definitieve opdeling van Irak in drie stukken: een Koerdisch
gebied in het noorden, een soennitisch gebied in het centrum en een sjiitisch
gebeid in het zuiden. Zo’n verdeling zal mogelijks verstrekkende gevolgen hebben
voor de hele regio. 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!