Vanaf dit jaar start in Antwerpen binnen het IQRA onderwijsproject van de Federatie van Marokkaanse Verenigingen, een eerste IQRA school. Op de website van IQRA kan men lezen: “IQRA vertrekt vanuit de kracht en de kansen van kinderen en minder vanuit tekorten. (…) Door de sterke kanten van de kinderen meer te benadrukken, wordt er niet enkel gewerkt aan het leren ‘leren’ maar ook aan het zelfbeeld en de faalangst. (…)
Daarnaast streeft het project er ook naar de verantwoordelijkheid en betrokkenheid van ouders in de opvoeding en begeleiding van hun kinderen te versterken.” Als ik juist geïnformeerd ben, start de Federatie van Marokkaanse Verenigingen nu ook met een nieuwe school die volgend jaar drie jaren kleuteronderwijs en een eerste leerjaar L.O. aanbiedt in Antwerpen, een curriculum dat nadien verder uitgebouwd zal worden. De nieuwe school wil geen Marokkaanse noch een islamitische school zijn. Over het gebruik van de thuistaal wordt niet lastig gedaan. Ik vermoed dat later, als het project ooit het S.O. bereikt, ook over het dragen van een hoofddoek, of iets anders in die zin, niet lastig zal gedaan worden.
Zelf ben ik jarenlang voorzitter geweest van de non-discriminatie commissie in de Vlaamse Onderwijsraad, die onrechtstreeks een betere spreiding van de leerlingen over de verschillende scholen beoogde. Dit is de achtergrond waaruit ik schrijf. Die meer evenredige spreiding is niet gelukt, stel ik vandaag vast, m.i. om twee redenen: het middenveld stapte niet mee in het project, en ten tweede, er vond tegelijk een enorme demografische toename plaats van de te plaatsen kinderen… zodat concentratievorming hoe dan ook doorging. Als het regent, regent het… Als de wind uit het Noorden komt, komt hij niet uit het Zuiden. Wat ik bedoel: feiten zijn feiten en men moet zich daarbij voor een deel neerleggen. De beoogde spreiding is er niet gekomen en concentratievorming heeft zich doorgezet. Dit zijn de feiten. Het enigste antwoord dat daar op beleidsvlak echter op gevolgd is, is dat men altijd maar meer enkele potentiële kwaliteiten van de leerlingen van migrantenafkomst als mankementen is gaan behandelen: huistaal, hoofddoek (jawel),…
En ik versta dat wel: die zaken kunnen inderdaad tot falen leiden (zeker als je dit nooit voorwerp van positief ernstig beleid maakt, bijvoorbeeld door het losjesweg via ambassadeleerkrachten aan te pakken), maar ze kunnen ook positieve kwaliteiten zijn. Maar dit regel je niet op één dag noch met enkele bezoekjes van enkele Vlaamse parlementsleden aan een school. Positief beleid in die materie werd dus compleet verwaarloosd.
De nieuwe iconen in de Vlaamse onderwijsemancipatie werden mensen die eens goed de hoofddoek op zijn nummer zouden zetten en de thuistaal van de kinderen uit de speelplaats weg zouden bannen. Och arme, een eenvoudig hoofddoekenprobleem, zoals men er dagelijks kan kennen in Molenbeek als men wil, groeide uit tot Vlaams ‘internationaal nieuws’ en maakte sommige mensen wereldberoemd in Vlaanderen. Maar het kwam een bepaald Vlaams buikgevoel goed uit en was dus lekker meegenomen. Och ja, hoe kon ik het vergeten… “Hope makes vote”: de nieuwe onderwijshervorming in het S.O. zal de grote redder worden!
De gevolgen liegen er ondertussen niet om. Het spijbelen neemt toe. En zoals sommige Vlaams-Turkse ondernemers het met succes geprobeerd hebben, willen nu ook Vlamingen van Marokkaanse herkomst het op hun manier overdoen. Ik heb daar alle begrip voor en ik vind dat die mensen alle mogelijke steun verdienen. Vandaag chagrijnig doen alsof die mensen risico’s zouden nemen met die kindertjes, komt gewoon te laat.
Het Vlaamse onderwijsbeleid heeft 25 jaar de kans gehad om te tonen wat het van plan was en de gemeenschappen hebben het begrepen en nemen nu zelf het heft in handen. Ze hebben gelijk, ook al zullen ze zelfs uit de eigen gemeenschap kritiek krijgen, niet in het minst van diegenen die het geluk gehad hebben om omhoog in plaats van naar beneden te vallen op de sociale ladder.
Enkel zou ik de Federatie van Marokkaanse verenigingen willen waarschuwen – maar dat zullen ze daar zelf ook wel weten, dat ze er goed zouden aan doen om tijdig bij anderen te gaan kijken welke de problemen zijn waar ze de eerste jaren mee zullen geconfronteerd worden, en die zullen niet min zijn. Ik zou hen ook willen adviseren om tijdig ook voldoende kinderen uit niet-Marokkaanse gezinnen aan te trekken. Beeldvorming is een realiteit op de scholenmarkt. En verder: uitstekende leerkrachten aantrekken die bereid zijn ook buitenschools aan huis te gaan en het contact met de ouders nooit te verwaarlozen. En dan komen ze er, ook al zullen er altijd wel andere directies opstaan om ministers en administratie te waarschuwen dat ze het niet goed doen. Maar kom, de conjunctuur zit mee… er is scholentekort.
