'Io e te' focust op wat er zich afspeelt in de kelder- en opslagruimte van het appartementsgebouw waar Lorenzo zijn intrek heeft genomen, een vrijwillig isolement waarin onverwacht zijn voor hem onbekende oudere stiefzus Olivia binnendringt dan wel -glipt (foto: Filmmagie).
Nieuws, Europa, Cultuur, Recensie, Italië, Cinefiel maandblad Filmmagie, Filmrecensie, Io e te (film), Bernardo Bertolucci, Jacopo Olmo Antinori - Marcel Meeus

‘Io e te’: Bertolucci’s beschermend isolement in Ammaniti’s kelder

Van de zes romans van de Italiaanse schrijver Niccolò Ammaniti tot nu toe werden er al vier verfilmd, plus een kortverhaal. 'Het laatste oudejaar van de mensheid' kreeg als filmtitel 'L’Ultimo capodanno' (Marco Risi, 1998) met de pas ontluikende Monica Bellucci. Nu is er 'Io e te' van regisseur Bertolucci.

vrijdag 7 juni 2013 12:15
Spread the love

Ammaniti’s debuut ‘Kieuwen’ (Branchie, in een regie van Francesco Ranieri Martinotti, 1999) was dan weer een flop in de bioscoop terwijl Gabriele Salvatores’ ook in België uitgebrachte Io non ho paura (2001), naar ‘Ik ben niet bang’, een voltreffer bleek.

Daarentegen werd in de filmadaptatie door dezelfde Salvatores van ‘Zo God het wil’ als Come Dio commanda (2008) wel de plot, maar hoegenaamd niet de sfeer gerespecteerd.

Ammaniti is een veelzijdig auteur, van exuberant (‘Kieuwen’ of ‘Laat het feest beginnen’) tot intimistisch waarin de jongerenproblematiek centraal staat zoals in ‘Ik haal je op, ik neem je mee’. Tot deze categorie behoort eveneens zijn jongste ‘Ik en jij’ die de verhalenbundel ‘Het moment is delicaat’ voorafgaat.

In zijn filmische bewerking, Io e te, blijft de Italiaanse maestro Bernardo Bertolucci trouw aan deze laatste inkadering. Zonder de essentie te verraden, bewaart de filmer in het filmische Kammerspiel het gesloten karakter van het hoofdpersonage, de 14-jarige Lorenzo die al langer dan vandaag er zo goed als niet in slaagt een gewoon contact te hebben met de buitenwereld, niet met zijn schoolgenoten en al evenmin met zijn gescheiden en overbekommerde moeder.

Lorenzo’s referenties zijn zeker niet de psychiater die hem ‘op het juiste pad’ moet brengen, wel z’n sporadisch opduikende en vaag geïdealiseerde vader en vooral zijn grootmoeder, bedlegerig in een rustoord. Bertolucci stipt in de aanzet maar even de externe wereld van Lorenzo aan en ruilt de roman-epiloog in voor een open einde.

Io e te focust op wat er zich afspeelt in de kelder- en opslagruimte van het appartementsgebouw waar Lorenzo zijn intrek heeft genomen, een vrijwillig isolement waarin onverwacht zijn voor hem onbekende oudere stiefzus Olivia binnendringt dan wel -glipt.

Het wordt een confrontatie van twee erg verschillende karakters: de introverte Lorenzo versus de dominerende Olivia die zich volwassen voordoet, maar aan drugs is verslaafd. Allebei adolescenten die bijna willens nillens raakpunten zoeken/hebben, niet in het minst in het onbegrip voor de buitenwereld én in hun eenzaamheid.

De halfduistere kelder in de film is daarom geen claustrofobische, wel een beschermende ruimte. Is Olivia de grote zus dan is het veeleer haar kleinere stiefbroer die zich ten lange laatste om haar bekommert. Uiteindelijk verzoenen ze zich op de noten van David Bowie’s schitterende song Space Oddity – in Bowie’s Italiaanse versie een love song ‘Un ragazzo solo‘, hopelijk ondertiteld, want niet te vergelijken met de Engelse Major Tom-doom-versie.

Waar Lorenzo Olivia aanvankelijk aan de deur wilde zetten, laat hij haar ten slotte op een dag vroeg in de morgen gaan, niet in het minst omdat hij haar belofte gelooft geen drugs meer te gebruiken. De keuze van een zo ingeperkte kelderset was voor Bernardo Bertolucci graag (!) meegenomen, gezien zijn al bijna tien jaar-lange immobiliteit in een rolstoel (de reden trouwens van zijn jarenlange regie-inactiviteit).

Ook dankzij de excellent debuterende hoofdvertolkers Jacopo Olmo Antinori en Tea Falco, vindt Bertolucci zich terug en geeft hij het beste van zichzelf in deze karakteristieke Ammaniti-topics zoals onaangepastheid, eenzaamheid en vijandigheid tegenover de wereld.

Allerminst een nieuw thema voor de cineast. Zij doken immers vroeger al op, in de intimiteit van de adolescenten, bijvoorbeeld in zijn voorlaatste ‘The Dreamers‘, het Brando/Schneider-koppel in ‘Last Tango in Paris‘ of van de evenzeer geïsoleerde volwassenen in ‘The Sheltering Sky‘, maar ook in de protagonisten van eerdere films, de klassiekers ‘The Last Emperor‘ of ‘Novecento‘.

Io e te

Genre: Kroniek
Regie: Bernardo Bertolucci
Scenario: Bernardo Bertolucci, Niccolò Ammaniti, Umberto Contarello & Francesca Marciano naar Ammaniti
Fotografie: Fabio Cianchetti
Muziek: Franco Piersanti
Cast: Jacopo Olmo Antinori (Lorenzo), Tea Falco (Olivia), Sonia Bergamasco (Arianna, moeder), Veronica Lazar (grootmoeder)
Pproductie: Italië – 2012 – 97 min.
Distributie: ABC

Io e te loopt sinds 8 mei in Belgische bioscopen.

Deze filmrecensie verscheen eerder al in het filmtijdschrift ‘Filmmagie‘, #635 van mei-juni 2013.

take down
the paywall
steun ons nu!