Eerst het goede nieuws: De door Palestijnen geleide campagne voor boycot, desinvestering en sancties tegen Israël heeft aanzienlijke vooruitgang geboekt.
Eerder dit jaar kondigde PGGM aan dat het vijf Israëlische banken had uitgesloten
van zijn beleggingsportefeuille omdat zij de joodse nederzettingen in
de bezette Westelijke Jordaanoever financieren. Kort daarna verscheen
het bericht dat Danske Bank in Kopenhagen een zelfde actie had ondernomen tegen de grote Israëlische bank Hapoalim.
Andere overwinningen kregen minder aandacht
Het Zweedse KPA Pension bijvoorbeeld, publiceerde
op zijn website een lijst met uitsluitingen waarop een aantal
Israelische banken en telecommunicatiebedrijven voorkomen,
wapenproducent Elbit en Alstom, een Frans bedrijf dat betrokken is bij
de aanleg van de sneltram die Israëlische nederzettingen in bezet
Oost-Jeruzalem verbindt. KPA beheert de pensioengelden van meer dan een
miljoen mensen die bij lokale overheden werken.
Het Zweedse staatspensienfonds AP7 heeft ondertussen de technologie-gigant Hewlett-Packard uitgesloten
vanwege de levering van bewakingstechnologie aan Israël, en ook het
Mexicaanse Cemex dat in strijd met het internationaal recht grondstoffen
wint in steengroeven op de Westelijke Jordaanoever.
Oorlogsmisdaden
AP7 is echter niet zo schoon als het ons wil doen geloven. Het Stockholmse dagblad Svenska Dagbladet klaagde
in augustus dat AP7 nog steeds aandelen heeft in drie Israëlische
banken. Volgens de krant komt dit niet overeen met de opvatting van de
meeste Zweden die willen dat pensioenfondsen ethische principes
respecteren.
Ook het derde grootste pensioenfonds van de wereld, ABP, heeft €51 miljoen belegd in drie Israëlische banken: Leumi, Hapoalim en Mizrahi-Tefahot. Al deze drie banken financieren nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever.
De bouw van de Israëlische nederzettingen schendt de Vierde Geneefse
Conventie en het overbrengen van de eigen bevolking naar de
nederzettingen is een oorlogsmisdaad. ABP staat onder druk om zicht te
ontdoen van banken die oorlogsmisdaden mogelijk maken. Rond 1,8 miljoen
mensen hebben een petitie die hiertoe oproept getekend.
De Zuid Afrikaanse bisschop emeritus Desmond Tutu schreef
het ABP bestuur dat beleggen in Israëlische intellingen die lenen aan
onderdrukkende en illegale projecten “bijdraagt aan de bestendiging van
de geweldsspiraal”.
“Respecteer de VN”
ABP zou een voorbeeld kunnen nemen aan een ander Nederlands
pensioenfonds, het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw BPL. Op de uitsluitingenlijst
per januari 2013 die BPL publiceerde staan de drie al eerder genoemde
banken, samen met Alstom en Veolia (de belangrijkste speler in de snel
tram door Oost-Jerzalem). Gerard Roest, voorzitter van BPL, vertelde mij
dat de beslissingen om deze bedrijven uit te sluiten waren genomen
omdat het fonds zich laat leiden door internationale standaarden van
mensenrechten. “De VN is een soort van wereldregerering en wij zouden hun besluiten moeten respecteren”, zei hij.
Een VN onderzoeksmissie naar de Israelische bezetting schreef vorig jaar: “Een
aantal banken verstrekt hypotheken aan huizenkopers en speciale
leningen voor bouwprojecten in nederzettingen. Zij verlenen ook
financiële diensten aan bedrijven in nederzettingen en zijn in sommige
gevallen daar ook fysiek aanwezig”.
Richard Falk, voormalig VN gezant voor de Westelijke Jordaanoever en Gaza waarschuwde dat “financiële
instellingen en onroerend goed bedrijven strafrechtelijk ter
verantwoording zouden kunnen worden gehouden voor hun betrokkenheid bij
illegale nederzettingen in bezet Palestina”.
Pensioenfondsen die in Israel blijven investeren kunnen er zeker van
zijn dan zij onder druk komen te staan van gewetensvolle mensen in de
wereld. Steun voor oorlogsmisdaden zal tot reputatieschade leiden.
Dit artikel werd eerder als blog gepubliceerd op The Electronic Intifada.
