Inval in armenwijk Rio was “meer dan mediaspektakel”
Nieuws, Dossier: RIO20, Dossier:RIO20 -

Inval in armenwijk Rio was “meer dan mediaspektakel”

RIO DE JANEIRO — De recente militaire operatie in Rocinha, de grootste favela (armenwijk) van Rio de Janeiro, was meer dan een mediaspektakel, zeggen experts. Het past in het pacificatiebeleid van de overheid.

vrijdag 18 november 2011 19:11
Spread the love

Zondagochtend in alle vroegte waren tweeduizend soldaten en politieagenten Rocinha binnengetrokken onder begeleiding van tanks en helikopters. Na drie uur kondigde José Mariano Beltrame, regiominister voor Openbare Veiligheid, al aan dat de overheid de wijk weer in handen had, “zonder een kogel af te vuren, en godzijdank zonder een druppel bloed te vergieten.”
In Rocinha, waar honderdduizend mensen op een steile heuvelflank wonen, zwaaiden drugsbendes al dertig jaar de plak.

Spektakel

Heel wat experts, onder wie Beltrames voorganger Luiz Eduardo Soares, deden Operatie Vredesschok af als een “spektakel”. Binnen- en buitenlandse journalisten hadden de operatie op de voet kunnen volgen. Sommigen hadden zelfs in hotels in de buurt geslapen om zeker het begin niet te missen.

Televisiecamera’s brachten de hele operatie in de huiskamer. ” Rocinha is van ons”, kopte de nationale krant O Globo ‘s anderendaags.

Pacificerende Politie-eenheden

“Natuurlijk wordt dit uitgebuit door de media, maar dat is niet het belangrijkste”, zegt academicus Michel Misse, directeur van een studiecentrum rond conflict en geweld van de Federale Universiteit van Rio de Janeiro.”Het past in een bezettingsbeleid dat al een tijd bezig is”, een verwijzing naar de Pacificerende Politie-eenheden (UPP) die sinds 2009 weer voet aan de grond trachten te krijgen in de favela’s.

De UPP-eenheden combineren een permanente politiebezetting met een reeks sociale programma’s. Het is een nieuwe strategie, die afstapt van de traditionele frontale aanval op de drugshandel.

Nog altijd drugshandel

“De drugshandel verdwijnt niet met de pacificatie, wel de gewapende groepen en hun controle over de bevolking”, zegt Ignacio Cano, coördinator van het Laboratorium voor Geweldanalyse van de Staatsuniversiteit van Rio de Janeiro. “De handel zal in minder mate voortduren, net zoals dat in Denemarken of waar dan ook ter wereld gebeurt. Wat gedaan is, is het schieten, het geweld en de macht over een territorium.”

Voor Cano is de operatie van zondag zowel spektakel als pacificatie. “Het is spektakel vanwege de manier waarop het wordt behandeld.” Maar “tegelijk maakt het deel uit van een pacificatiestrategie.”

Hij wijst ook op de “hoge symbolische waarde” die Rocinha altijd heeft gehad voor de controlerende drugsbendes. Door zijn ligging, tussen het zuidelijke en westelijke deel van Rio, was de favela bovendien van strategisch belang voor de distributie van drugs in de rijkere wijken van de stad.

WK voetbal en Spelen

Met de bezetting van Rocinha, waar nu de negentiende UPP-eenheid komt, sluit Rio een veiligheidsgordel rond de zones waar de stadions en andere infrastructuur komt voor het wereldkampioenschap voetbal in 2014 en de Olympische Spelen in 2016.
Sommigen Brazilianen vrezen dat de pacificatie na die evenementen zal verminderen.

Cano zou daarom graag zien dat de regering nu gebieden uitkiest op basis van het geweld in die gebieden en niet omdat ze toeristische waarde hebben of in het meer geprivilegieerde zuidelijke stadsdeel liggen.

Dat men eerst voor de grotere favela’s in de buurt van de nieuwe sportinfrastructuur heeft gekozen, doet voor Michel Misse niets af aan het belang van het pacificatieproces. “Ofwel deed men dit, ofwel deed men niets”, zegt hij. De UPP-eenheden meteen in heel Rio inzetten is moeilijk, zegt Misse, omdat er zoveel manschappen voor nodig zouden zijn dat geen enkele begroting dit aankan.
Rio de Janeiro telt ongeveer 750 favela’s, waar anderhalf miljoen mensen wonen, dat is ongeveer een derde van de bevolking van de stad. Tegen 2014 wil Rio veertig van die wijken pacificeren.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!