Uit het interview met Eva Vergaelen over ‘Terroriste uit liefde’:

“Het boek is geschreven vanuit een activisme, het is een boodschap die ik wil meegeven in de vorm van een fictief verhaal.”

Kif Kif lanceert de eerste roman van Eva Vergaelen als E-book op haar website. ‘Terroriste uit liefde’ vertelt het verhaal van Sofie, een Belgische reisleidster die verscheurd wordt door de liefde en door de onrechtvaardigheid in de wereld. De context van het verhaal is het Cairo van net voor  het uitbreken van de huidige revolutie. Tinne Kenis  sprak met de auteur, die zichzelf Jihadi met de pen noemt, over haar inspiratie en drijfveer.

Kif Kif: Bij het lezen van dit boek lijkt het alsof je sinds het uitbreken van de demonstraties in Egypte in ‘no time’ een roman uit je mouw hebt geschud. Je schreef het verhaal echter al voor de bevolking in Tunesië op straat kwam. Broeide er al heel lang iets in de straten van Egypte waardoor je inspiratie opdeed voor deze roman?
Eva Vergaelen: “Ik heb het boek een paar maanden geleden geschreven en was betrokken bij de eerste acties van Kifaya (wat ook ‘genoeg’ betekent, net als Ghalas, de oppositiebeweging uit het boek), een belangrijke Egyptische oppositiebeweging ontstaan in 2005.  Ik ken veel mensen uit Kifaya en heb mij door de gesprekken met die mensen natuurlijk laten inspireren.”

Kif Kif: Dus je beschikt niet over visionaire krachten?
Eva Vergaelen: (lacht) “Nee, het tegendeel wordt bewezen door een conversatie – tegen het einde van het verhaal aan –  tussen Sofie en Nadiem. Sofie zegt hier dat wanneer er een revolutie zou uitbreken in Egypte het meest waarschijnlijke scenario een overname van de macht door het Moslimbroederschap zou zijn.  Ik zat bij het schrijven van het boek, voor het uitbreken van de revolutie, blijkbaar zelf in dat denkpatroon. Een denkpatroon dat zich vandaag niet manifesteert in de realiteit. Tijdens het uitbreken van de revolutie stond ik versteld van wat ik zelf geschreven had hieromtrent.”

Kif Kif: Je woont afwisselend in België en in Egypte. Word je als ‘westerlinge’ ook zo kritisch benaderd in realiteit, zoals Sofie overkomt in het boek?
Eva Vergaelen: “Nee, wat Sofie overkomt is echt puur fictief, maar ik heb me wel proberen in te beelden hoe het zou kunnen zijn. Sommige dingen zijn mij zelf overkomen. Wanneer ik bijvoorbeeld verwijs naar een betoging in Brussel waaraan Sofie herinnert te hebben deelgenomen en waar ze zich ergerde aan enkele Arabische demonstranten die portretten van Sharon verbrandden.  Een gelijkaardige betoging maakte ik enkele jaren geleden zelf mee. Ik heb sommige punten van Sofie’s evolutie in het boek ook wel persoonlijk doorgemaakt.”

Kif Kif: Door haar relatie met de revolutionair en activist Salah en haar vriendin Marwa, ook een activiste en de discussies die ze met hen heeft in het boek, toon je mooi aan hoe Sofie haar  denkkader in vraag stelt, terwijl zij van zichzelf nochtans dacht dat ze al een overtuigde activiste was. Ze wordt wel soms hard aangepakt door haar Egyptische vrienden, doe je dit bewust?
Eva Vergaelen: “Die harde aanpak past perfect binnen dit verhaal. Daarom noem ik de organisatie waar Salah en Marwa deel van uitmaken ook niet Kifaya. Net omdat in de realiteit Kifaya nooit zo zou gereageerd hebben. Binnen dit verhaal radicaliseer ik die feiten bewust om naar het einde toe te groeien.”

“Sofie stelt zich enorm veel vragen en worstelt met zichzelf en haar identiteit die door de ontmoeting met deze mensen. Het ‘choque’- effect hier maakt dat de evolutie die ze doormaakt in een stroomversnelling komt. Uiteindelijk wordt het hele proces dat ze doormaakt in iets meer dan 100 pagina’s uiteengezet, wat heel weinig is in lengte.”

Kif Kif: Ben je niet bang dat juist die hardheid als stereotiep kan bestempeld worden door critici?
Eva Vergaelen:”Ik denk dat ik de organisatie Ghalas en zijn leden (Salah, Marwa) op een seculiere manier heb proberen te omschrijven. Van Salah is het niet duidelijk of hij moslim is of niet. Marwa vast elk jaar en Sofie is hier degene die zichzelf betrapt op enige verbaasdheid wat betreft het hippe uiterlijk van de moslima, waardoor ze weer een stap buiten haar vastgeroeste denkkader zet.”

“Het personage van Nadiem, de traditionelere moslim, is de tegenpool van Salah.  Nadiem blijkt erg meegaand te zijn en open te staan voor andere ideeën, wat het bestaand stereotiep beeld van de radicale onwrikbare praktiserende moslim ook verzacht.”

Kif Kif: De jonge strijdlustige kant van Sofie die bij Salah zo erg naar boven komt, dooft uit bij Nadiem.  Misschien gebeurt dit bij veel mensen die ouder worden en hun wilde haren verliezen, die kinderen krijgen en voor veiligheid en stabiliteit kiezen.  Sluiten we teveel onze ogen voor onrechtvaardigheid, en zijn we enkel bekommerd om onze eigen situatie? Wil je mensen wakker schudden met deze roman?
Eva Vergaelen: “Het is sowieso een oproep aan mensen om bewust te zijn van wat er rondom hen gebeurt en ook effectief iets te ondernemen. Het boek is geschreven vanuit een activisme, het is een boodschap die ik wil meegeven in de vorm van een fictief verhaal.”

Kif Kif: Als het kind van Sofie is geboren, en ze helemaal is uitgedoofd, komt er een nieuw personage in haar leven gewandeld, de Palestijnse meid Zahra. De jonge vrouw uit Gaza, die heel sterk haar oorlogstrauma’s met zich meedraagt, doet het vuur in Sofie weer aanwakkeren.  Soms lijkt het alsof Sofie het leed en de strijd van anderen in deze wereld nodig heeft om zelf te kunnen leven.
Eva Vergaelen: “Sofie laat zich hier inderdaad extreem door meesleuren. Dit zet ik zo in de verf omdat ik een kritische houding aanneem ten opzichte van mensen die een gelukkig leventje leiden vol fictieve zorgeloosheid. Sofie heeft die blindheid niet en zoekt de strijd en het leed zelfs bewust op. Ik wil hiermee  – via het personage van Sofie –  mensen wakker maken en aantonen dat de wereld niet ‘in orde’ is. Dat je je niet overal bij kan neerleggen. Je mag niet blind zijn voor het leed van andere mensen, iedereen heeft recht op een goed bestaan.  Sofie neemt hierin een extreme houding aan, zeker aan het einde.”

Kif Kif: Sofie voegt de daad bij het woord. Door het plotse en radicale einde blijf je als lezer met vragen zitten. Is Sofie een terroriste uit liefde? Of eerder een vrouw met liefdesverdriet en een gebrek aan liefde en erkenning van ten eerste haar vader, ten tweede Salah?
Eva Vergaelen: “Sofie heeft de beslissing van het radicale einde op een serene manier genomen  en heeft een lange weg afgelegd om hiertoe uiteindelijk te komen. Het was geen daad van wanhoop, dat doe je zomaar, dit niet… Ze schenkt haar leven als een ultieme daad in de strijd naar rechtvaardigheid.  Ze leeft naar het radicale einde toe en heeft uiteindelijk geen andere keuze en uitweg meer.”

Kif Kif: Bedankt voor dit interview!