Maar de toon in het pleidooi was en bleef gezet. Dat de politici hun eigen betoog ondergroeven, niemand die daar blijkbaar over valt. Loredana Marchi wel.

En in tegenstelling tot Somers en Keulen vindt zij dat integratie en emancipatie wèl hand-in-hand gaan. Het is goed dat het debat over integratie levendig blijft en we weten dat het een debat is dat niemand onverschillig laat en velen raakt in de buik.

Sommigen stellen vast dat 30 jaar integratiebeleid ons nog geen regenten wiskunde of fysica heeft opgeleverd. (cfr: ‘Geen integratie, maar emancipatie‘, De Morgen 15/11, p.6)  Maar ze vergeten wel na te kijken hoeveel decennia het gekost heeft vooraleer de eerste zonen van arbeiders of landbouwers regent of magistraat werden. En daarna hoe lang de dochters van die arbeiders of landbouwers erover hebben gedaan …

We vergeten dat een proces van sociale emancipatie eerst en vooral veel tijd vergt en daarnaast ook de wil van de maatschappij om sociale verantwoordelijkheden op te nemen. Een maatschappij kan alleen vooruitgang maken wanneer ze de héle maatschappij wil promoten en betrekken, bij voorkeur op een coherente en duurzame wijze.

De breuklijn tussen grootstad en platteland is toegenomen, meer dan verwacht, de dualisering binnen de steden zelf ook. Maar de samenleving is zich grondiger aan het hervormen dan verwacht. Zelfs de geruststellende tweedeling ‘autochtoon – allochtoon’ bestaat niet meer …

Er worden culturele splitsingen gevreesd (sedert ‘nine eleven’), er is de blijvende structurele werkloosheid, maar omgekeerd worden ook een pak jobs niet ingevuld … en er moet dus, spijts het gevoel dat de multiculturaliserende samenleving best enige rust zou inbouwen, niettemin al aan nieuwe migraties gedacht worden.

En dan komen nog geregeld een handvol populisten om het hoekje kijken die alles in een handomdraai beloven te zullen regelen. Je zou als verantwoordelijke politicus met nog tien – vijftien jaar te gaan, voor minder de wenkbrauwen fronsen.

Politici bekruipt dan de neiging bezwerende, onheil voorkomende ‘rechtlijnige’ maatregelen voor te stellen … “Als iedereen Nederlands zal spreken, zal het oké zijn.” – “Als iedereen onze basiswaarden aanvaardt, zal het weer fijn samenleven worden.” Ziehier dus mijn nieuw programma! Want ‘hope makes vote’.

De nieuwe sociale cohesie wordt beoogd door een inspanning van integratie die van de nieuwkomer komt. Voor een deel terecht, maar dan vergeten ze erbij te zeggen dat de inspanning ook en in evenredigheid van de ontvangende samenleving moet komen. Dit is een verhaal dat (voor een politicus) moeilijker ‘verkoopbaar’ is.

Nochtans zou ook de ontvangende samenleving moeten begrijpen dat er met het cultureel kapitaal, het humaan en sociaal kapitaal van de nieuwkomers en migranten iets ernstigs moet gebeuren, ook al is dit niet onmiddellijk inpasbaar in het huidige systeem, wil de nieuwe sociale cohesie echt een feit worden.

Het pleidooi van Bart Somers en Marino Keulen veegt, zoals vaak gebeurt, alles op een hoopje. Mensen van allochtone afkomst (die ook wij liever niet als allochtoon zouden bestempelen) zouden niet doorstoten naar de hogere beroepen. Tenzij hun naam Shetty of Di Rupo is. Dus toch …

En er wordt nog meer tegelijkertijd warm en koud geblazen: de leerachterstand van allochtonen in het onderwijs is heel groot, een algemene vaststelling. Dus moeten allochtone kinderen absoluut naar de kleuterklas. Dixit Somers en Keulen. Tachtig procent of meer doet dit al? Wel euh, het is precies naar die hardnekkige kern van 10 of 15 procent dat we ons moeten richten …

Is het nu een algemeen probleem of een probleem van 10 of 15 procent?

Hoedanook, de migraties zullen doorgaan. Omdat onze arbeidsmarkt, ons consumptiepatroon en onze demografie het vragen. En omdat de wereld globaliseert. Ze zal overwegend bestaan uit jonge vrouwen en jonge mannen die talenten hebben die ze willen verzilveren. De samenleving staat daar angstig tegenover of niet.

Angst is echter een slechte raadgever. Laten we veeleer constructief, altijd maar doorgaand, al vallend en opstaand, deze nieuwe, jongere samenleving een kans geven en een halt toeroepen aan het defaitisme en aan de strakke, maar provinciaalse identiteiten van een verouderend West-Europa.

Emancipatie moet de motor van een integratieproces zijn. Daar zijn ook wij van overtuigd. Maar ze staan niet los van elkaar: emancipatie en integratie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Loredana Marchi

Loredana Marchi is directeur van het Regionaal Integratiecentrum Foyer in Molenbeek.

Somers & Keulen beweren dat weinigen allochtonen het maken als pakweg regent of magistraat. Maar is dit wel zo? Lees ook het interview met Jamila Ben Azzouz: “Ooit was ik Nicole Desmedt” op deze nieuwssite.