Op 22 juli 2011
vermoordde Anders Behring Breivik 77 mensen in en rond Oslo. Hij deed dit in
mijn naam. Hij zei het nooit met zoveel woorden, maar toch is het zo. Hij
pleegde zijn aanslagen ter verdediging van de Westerse cultuur en de blanke
leden van de Westerse samenlevingen, waar ik als geboren en getogen Belg tot
behoor. Gelukkig heeft niemand mij dit ooit kwalijk genomen. Niemand heeft mij
hier ooit op aangesproken. Niemand heeft mij ooit gevraagd of ik het met hem
eens was, of ik hem steunde, of ik het niet nodig vond uitdrukkelijk en
openlijk afstand te nemen van zijn gedachtengoed. En dat geldt niet alleen voor
mij. Niemand heeft dit gevraagd van mensen die ik ken, van onze culturele
instellingen, onze sociale verenigingen, onze academische centra. Het werd toen
niet met zoveel woorden gezegd, maar iedereen wist waarom niemand ons dat
vroeg. Breiviks daad was terroristisch, psychopathisch, krankzinnig. En we gaan
er vanuit dat mensen die dergelijke daden aanvaardbaar achten, heel zeldzaam
zijn. Dat is waarom we met een relatief gerust gemoed nu en dan onze veilige
woonst verlaten en de straat op durven gaan. 

Op 18 augustus
laatstleden, las ik in een krant de volgende uitspraak van Bart De Wever: “het (zou) goed zijn dat de moslimgemeenschap zich met een krachtig
signaal openlijk afzet tegen de IS-ideologie.” De Moslimexecutieve heeft
intussen reeds laten weten dat ze niet inziet waarom ze dit zou doen, aangezien
ze niets met IS te maken heeft. Maar de Antwerpse burgervader blijft bij zijn
standpunt. Zoals hij het een dag later zelf bevestigde in Terzake: “als dit in naam van mijn god zou gebeuren, zou ik
me haasten om te zeggen dat ik daar niets mee te maken wil hebben”.
Nochtans schort er wat aan zijn redenering. 

De Wever insinueert namelijk dat
het gebruikelijk is voor een gemeenschap om zich duidelijk en openlijk te
distantiëren van wandaden die gepleegd worden door mensen die aan die
gemeenschap kunnen worden gelinkt. Maar dit is absoluut niet zo
vanzelfsprekend. Ik kan me zelfs niet meteen een andere gemeenschap voor de
geest halen waarvan iemand dit verwacht, behalve van de moslimgemeenschap. Zij
hebben dit overigens in het verleden al meermaals gedaan, zoals die keer toen
we hen om een “krachtig signaal” vroegen in het kader van de hoogst onfortuinlijke
moord op Joe Van Holsbeeck, uiteindelijk gepleegd door twee Poolse jongeren.  

Maar in de regel verwachten we
dit niet. Zo is er geen haar op iemands hoofd dat eraan denkt christenen te
vragen om zich openlijk en duidelijk te distantiëren van de Westboro Baptist
Church wanneer ze nog maar eens een begrafenis verstoren, ook al delen ze
dezelfde god. We gaan er namelijk vanuit dat de meeste christenen niet
knettergek zijn.  

Ook wanneer Israël op grote
schaal misdaden tegen de menselijkheid begaat in Gaza, is het oneerlijk de
joodse gemeenschap te vragen hier openlijk afstand van te nemen. Het jodendom
gelijkstellen met de Israëlische overheid is immers al even kort door de bocht.
Het is trouwens markant dat Bart De Wever hier ten tijde van dat conflict nog
voor waarschuwde en deze vorm van redeneren toen nog omschreef als het
“invoeren van het conflict” in België. Bijzonder pijnlijk om vast te stellen
dat hij daar in dit geval veel minder graten in ziet.