CAW
Halle-Vilvoorde staat met 6 spelers op een veld

Vorige
week stond het CAW in ‘the picture’. Fijn! Als hulpverlener van
CAW Halle-Vilvoorde vind ik het altijd goed als er iets over onze
sector in de pers verschijnt. Gratis publiciteit, denk ik dan. Hoe
meer mensen het CAW kennen, hoe beter. Hopelijk vinden ze zo sneller
de weg wanneer het troostende woord, een zakdoek of een schouderklop
geen soelaas meer bieden en de stress niet meer afneemt.

Er werd deze keer niet bericht over een leuke of ludieke
preventieactie, over een (nieuw) thema waarvoor je bij het CAW
terecht kan, of over ander goed nieuws… Als oplettende lezer van de
krant, las je ongetwijfeld, net als ik, het artikel over de ongelijke
subsidiëring van de elf CAW’s in Vlaanderen. (Bepaalde CAW’s
zijn namelijk proportioneel veel minder gesubsidieerd (per inwoner)
dan andere, waardoor de hulpverleners de hoeveelheid hulpvragen niet
kunnen verwerken. CAW Halle-Vilvoorde is een van die CAW’s.)
Misschien zag je zelfs de vakkundig ingeblikte reportage op Ring-TV.
In 90 seconden kon je kennismaken met het CAW en met de betekenis van
deze realiteit voor ons CAW. Mijn directeur maakte in het interview
de vergelijking met een voetbalmatch spelen met 6 spelers in plaats
van met elf.

Dankzij
de persaandacht weet je nu dat een CAW een organisatie is waar
iedereen gratis met elke vraag terecht kan. Wil je een luisterend
oor? Heb je schulden opgebouwd en weet je niet meer waar te beginnen
om jouw financiële en administratieve situatie netjes op orde te
krijgen? Heb je problemen met jouw partner, problemen op vlak van
wonen, last van depressieve gevoelens, groot verdriet, last van
pesters, vragen over je ouders, vragen over je kinderen, een
keuzeprobleem, je wilt scheiden, …? Noem maar op! Je begrijpt het
goed, het CAW heeft hulpverleners in dienst die jou met raad en daad
te woord staan. En, je hoeft niet te wachten. Je hoeft niet te
wachten… Dat is althans het voornemen van elk CAW. Een mooi
voornemen, en toch.

Je
hoeft niet te wachten…

Na al
die persaandacht blijf ik toch wat wezenloos achter. Ik vraag me af
of enkele krachtzinnen de lezers en kijkers verontwaardigd genoeg
achterlieten. Misschien lijkt dit nieuwsbericht op een zoveelste
poging van politici om elkaar ‘op het matje te roepen’ en te
kibbelen. Of op een zoveelste vraag naar meer centen. Mag ik zo vrij
zijn om jou op andere ideeën te brengen en je even mee te nemen naar
de realiteit van onze onderbemande voetbalmatch?

Wekelijks
houden wij in ons CAW een instroomoverleg, waar wij de hoeveelheid
vragen die binnenkomen proberen te kanaliseren en in te plannen. Daar
komt een andere werkelijkheid boven dan wat we ons zo mooi voornemen.
Elke week opnieuw botst het team hulpverleners in CAW Halle-Vilvoorde
op te weinig tijd in de agenda om elke vraag naar begeleiding op te
nemen. Niet omdat we nog vele andere taken hebben, wel omdat we over
te weinig mankracht beschikken. Ik zie mijn collega’s en mezelf
elke week opnieuw zoeken naar hoe we al deze mensen kunnen opvangen.
Organiseren we al een aantal gesprekken op onthaal in afwachting van
begeleiding, wetende dat de agenda’s dan nog meer geblokkeerd
raken? Geven we de cliënt al een aantal tips mee om de periode op de
wachtlijst te overbruggen? Verwijzen we door naar de privémarkt,
wetende dat de cliënt al binnen een krap budget leeft? Een
doorverwijzing naar de Centra Geestelijke Gezondheid kunnen we zelfs
niet langer overwegen, want ook daar bestaan te lange wachtlijsten.

Voor
elke vraag, voor iedereen

Iemand
met een vraag naar begeleiding op een wachtlijst plaatsen, is iets
waarvan ik gruwel. Ook al geloof ik erg in de eigen kracht van
mensen, die begeleiding is vaak een noodzaak.

Een
vraag naar begeleiding van een gezond rouwproces kan op de wachtlijst
evolueren naar een vastgelopen rouwproces. Eerstelijnshulpverlening
is dan misschien niet langer afdoende, waardoor de cliënt toch nog
doorverwezen moet worden naar meer gespecialiseerde diensten, zoals
een Centrum Geestelijke Gezondheid. Daar moet je dan opnieuw even,
jawel (tot een jaar lang), wachten.

Een
vraag naar begeleiding van iemand die in mindere mate over de nodige
vaardigheden beschikt om zelf op zoek te gaan naar een betaalbare
woonst, een adreswijziging in orde te brengen, de nodige stappen te
zetten om een leefloon te verkrijgen van het OCMW, … is meestal een
dringende vraag. Wanneer ik zo iemand (met een vaak beperkt netwerk)
moet vertellen dat hij even moet wachten, vraag ik me af waar ik mee
bezig ben. Ik geef hem dan maar mee dat hij misschien toch al zelf
wat dingen kan proberen die op het lijstje staan, dat ik nog snel
even voorbereidde. Dat zint me allerminst. De kans is immers groot
dat iemand die hulp vraagt bij het krijgen van een
vervangingsinkomen, alleen maar schulden opbouwt tijdens de
wachttijd.

Komt er
iemand bij ons aankloppen die te maken krijgt met partnergeweld, dan
kunnen we een aantal gesprekken regelen op onthaal, waarin time-out
en veiligheid prioriteit krijgen. De rest, werken aan een gezondere
partnerrelatie, moet even wachten. Wil je naar het vluchthuis? Dan
wordt het hopen op een beschikbaar plaatsje.

Iemand
die schulden heeft opgebouwd, waarbij een leefbare schuldsanering kan
gebeuren buiten de collectieve schuldenregeling om, kan vaak niet
onmiddellijk begeleid worden. Na lang genoeg op de wachtlijst staan,
wordt de persoon toch failliet verklaard en komt uiteindelijk in de
collectieve schuldenregeling terecht. Ik heb het dan nog niet eens
gehad over de stress die zo iemand ervaart tijdens de wachtperiode.
Telkens opnieuw belanden er brieven van de deurwaarder in de bus.

Doorverwijzen
is bij een schuldenlast vaak geen optie omdat er geen diensten
bestaan die, net als het CAW, een financieel probleem integraal
aanpakken. De schuldenlast is namelijk vaak niet het enige probleem.
Een gezin waar zich op elk levensdomein (financieel, administratief,
wonen, opvoeding, relaties, persoonlijk functioneren,…) minstens
één probleem stelt, wordt in de mate van het mogelijke doorverwezen
naar diensten die specialisaties hebben om het gezin zo goed mogelijk
te begeleiden, liefst in overleg met elkaar. Het CAW neemt naast een
aantal begeleidingstaken vaak ook de coördinerende rol op voor
cliëntoverleg over de diensten en sectoren heen. Nadat het gezin bij
zowat elke dienst even op de wachtlijst heeft gestaan, de problemen
nog wat geëscaleerd zijn en er ondertussen misschien zelfs al geen
sprake meer is van een woonst, wordt er aan de slag gegaan.

Verontwaardigd?

Als het
gezin de woonst verliest, is het kalf pas echt goed verdronken. Onze
regio heeft amper opvangmogelijkheden voor gezinnen. En ja, ook daar
is het wachten. Een oplossing in een andere regio? Gelukkig kan dat
soms, maar ook dat is vaak geen optie. We doen met z’n allen aan
regioafbakening, omdat we met z’n allen met een capaciteitstekort
kampen.

Zo kan
ik nog een eind doorgaan, maar ik vermoed dat ik ondertussen een goed
beeld heb geschetst van de ware betekenis van onderbezetting. Mocht
je bij het lezen gevoelens van ongeloof, misnoegen,
onrechtvaardigheid en verontwaardiging hebben ervaren, weet dan dat
deze gevoelens zeer geplaatst zijn. Blijf er niet mee zitten: je mag
hier, zij het op maatschappelijk verantwoorde wijze, gevolg aan
geven. Wie weet moet je zelf ooit een beroep doen op een CAW. Ik
vermoed dat je dan liever niet even op de wachtlijst staat.

Tinneke Cardon is hulpverlener bij CAW Halle-Vilvoorde