12 maart 2034. Een Amerikaanse flottielje van oorlogsschepen is op weg in de Zuid-Chinese Zee. Het is een routineklus in het kader van wat de Amerikaanse vloot de Freedom of Navigation Mission noemt.

De Chinezen zien dat al lang als een provocatie: ze beschouwen het gebied waar de Amerikaanse schepen zich nu bevinden als hun territoriale wateren. De John Paul Jones, het vlaggenschip van de flottielje wijkt in de buurt van het Mischief Reef van zijn koers af om een Chinese vissersboot in moeilijkheden te helpen.

Het blijkt een val: de vissersboot is volgestouwd met de meest geavanceerde spionageapparatuur. De Amerikanen enteren de Chinese schuit, de Chinezen eisen het vaartuig en de bemanning weer op. De escalatie die daarop volgt eindigt dramatisch: de Chinese marine brengt de John Paul Jones en de twee begeleidende schepen tot zinken. De grote Amerikaans-Chinese oorlog is begonnen.

Chinese strijdkrachten veroveren en bezetten Taiwan. Dat hebben de VS vergeefs geprobeerd te verhinderen door een atoomaanval op de Zuid-Chinese kuststad Zhanjiang, met duizenden doden tot gevolg.

China zet tactische kernwapens in voor een tegenaanval op San Diego aan de de Amerikaanse Westkust. De Amerikanen antwoorden met een kernbom op Shanghai. Meer dan 30 miljoen Chinezen komen om. De nucleaire winter die volgt zal decennia aanhouden.

De ooit boomende miljoenenstad Shanghai is in een radioactieve woestenij herschapen. In de schaduw van de oorlog verovert Rusland honderden vierkante kilometer Pools gebied aansluitend op de enclave Kaliningrad. De oorlog tussen China en de VS is uitgemond in een wereldoorlog, de ultieme catastrofe.

Dit ijzingwekkende scenario staat te lezen in de vorig jaar verschenen roman 2034, geschreven door de Amerikaanse admiraal James Stavridis en generaal Elliot Ackerman. Fictie natuurlijk, maar fictie die gebaseerd is op reële ontwikkelingen in de internationale betrekkingen.

De auteurs weten waarover ze praten, ze hebben allebei de hoogste posten bekleed in het Amerikaanse leger en de NAVO. Stavridis was van 2009 tot 2013 opperbevelhebber van de NAVO-strijdkrachten in Europa.

Het bijzondere van hun toekomstfictie is dat ze niet China maar hun land, de VS verantwoordelijk achten voor de catastrofe. Het zijn de Amerikanen immers die als eerste het kernwapen hebben ingezet. Opvallend ook is dat ze de VS niet als winnaar uit de strijd zien komen.

Er zijn alleen verliezers. India komt als nieuwe wereldmacht uit de strijd. De oorlog eindigt met de New Dehli Peace Accords, het VN-hoofdkwartier verhuist naar Mumbai en India lanceert een grootscheeps economisch hulpprogramma voor de VS.

In hoeverre de fantasie van Ackerman en Stavridis over de afloop van de Chinees-Amerikaanse oorlog werkelijkheid wordt valt nog af te wachten, maar dat die oorlog eraan komt is voor veel militaire experts een zekerheid. Stavridis zelf zegt dat zijn hooggeplaatste militaire collega’s het in grote mate eens zijn met zijn toekomstvisie.

Ze noemen het een zeer goed boek, maar de datum is verkeerd. De oorlog komt veel vroeger, veeleer in 2024 of 2026. De auteur herhaalt dat hij het boek samen met Ackerman als waarschuwing heeft geschreven. We kunnen de catastrofe nog voorkomen maar de tijd die rest is uiterst kort.

De oorlog tegen Oekraïne die Rusland heeft ontketend dreigt in het licht van deze beangstigende toekomstvisie niet meer te worden dan een sideshow, het voorspel van een nog veel gruwelijker conflict dat een groot deel van de planeet onbewoonbaar kan maken. De tekenen aan de wand zijn zichtbaar voor wie ze wil zien.

De ware uitdager voor de Amerikaanse politieke, economische en militaire hegemonie is niet Rusland maar China. Barack Obama, de president die de macht veroverde met de belofte van Change richtte met zijn Pivot to Asia het vizier op China.

Zijn opvolger Trump zette de lijn met meer verbale agressie voort. De regering-Biden voert de spanning op door onder andere een bezoek van Nancy Pelosi, de op twee na machtigste politica van het land, aan Taiwan, een provocatie die de Chinezen beantwoorden met militaire manoeuvres in de buurt van het betwiste eiland.

De NAVO verklaart op een recente conferentie in Madrid China tot systemische rivaal. Rivaal voor wie? Een bedreiging voor de hegemonie van de VS. Het bondgenootschap dat geacht wordt de veiligheid van Europa te garanderen breidt zijn werkterrein niet voor het eerst uit tot de hele wereld.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken liet er geen twijfel over bestaan. “China is het enige land dat niet alleen de intentie heeft om de internationale orde te hervormen maar ook in toenemende mate, de economische, diplomatieke, militaire en technologische macht om dat te doen, zei Blinken eind mei in een toespraak. Biden heeft er alles voor over om net dat te verhinderen.

Daarom wordt er hard gewerkt aan nieuwe bondgenootschappen: politiek, economisch en militair. AUKUS staat voor Australië, UK en de VS, een veiligheidspact dat in 2021 het licht zag of althans in de openbaarheid kwam. De bedoeling is onder andere samen te werken aan de bouw van kernonderzeeërs die de militaire aanwezigheid in de Stille Oceaan moeten versterken.

Tegenzetten van China worden afgeblokt. Toen China een veiligheidsakkoord sloot met de Solomoneilanden – een eilandengroep ten Oosten van Papoea-Nieuw Guinea reageerden Australië en de VS hysterisch. Het vredesakkoord bepaalt dat de regering van de Solomoneilanden een beroep kan doen op militaire en politionele hulp van China. Een Amerikaanse viceminister dreigde zelfs met militaire interventie.

Amerikaanse war games testen scenario’s uit die doen denken aan de fictie van 2034. In april vorig jaar kon de US Air Force na lange tijd eindelijk een succes melden. In een recente war game was het de Amerikanen gelukt een Chinese bezetting van Taiwan terug te dringen. Maar het succes had een bittere bijsmaak: aan beide zijden waren de verliezen ontzettend hoog.

En over het succes zelf konden heel wat vragen gesteld worden. Zo ging het scenario van het spel, dat zich in de jaren ’30 van deze eeuw situeert, ervan uit dat Amerikanen de allermodernste drones zouden inzetten en hoogtechnologische wapensystemen.

US Navy Admiral James Stavridis (r) bij het begin van zijn mandaat als NAVO-opperbevelhebber. Foto: Chad J. McNeeley/Public Domain

Probleem: die bestonden op dat ogenblik nog niet. Daarbij werd evenmin rekening gehouden met het feit dat China in de komende tien jaar ook een technologische sprong zal maken en wellicht over nog modernere wapens en cybertechnologie zal beschikken.

Toen Stavridis en Ackerman hun roman schreven was de oorlog in Oekraïne nog niet op de radar. Dat conflict drijft China en Rusland dichter bij elkaar en dat moet voor de Amerikanen een bijkomende bron van bezorgdheid zijn. Hoe lang die verschrikkelijke oorlog nog duurt weet niemand, maar ooit moet er een einde aan komen.

Elliot Ackerman. Foto: Larry D. Moore/CC BY-SA 4:0

Wat we wél al weten is dat de wereld er daarna helemaal anders zal uitzien. De contouren van de nieuwe blokken tekenen zich af. Het Globale Zuiden is niet langer bereid de dictaten van Washington te ondergaan en mee te doen aan de sancties tegen Rusland.

China, India, Rusland en wellicht Brazilië zullen in de toekomst een tegenwicht vormen voor de Amerikaanse hegemonie. De Europese Unie is een machteloze club onder leiding van een voormalige Duitse minister van Defensie.

Europa gedraagt zich als de 51e staat van de VS, maar zonder stemrecht. Duitsland in de rol van Stellvertreter (hulpsheriff, nvdr) van de Amerikaanse metropool in Europa. De conflictstof stapelt zich op. Voor de shooting war is het wachten op een vonk in het kruitvat.

Maar in werkelijkheid is de oorlog al begonnen – zij het dan voorlopig niet met raketten en slagschepen. De regering-Biden heeft China op 7 oktober de oorlog verklaard met een technologisch offensief.

Amerika verbiedt voortaan de uitvoer naar China niet alleen van geïntegreerde schakelingen (chips), maar ook van de technologie voor het ontwerpen ervan, de machines die worden gebruikt om ze op silicium te ‘schrijven’ en de gereedschappen die deze machines produceren.

Dat is een geweldige klap voor de Chinese ambities in de race naar de hoogtechnologische toekomst. China is namelijk van het buitenland en vooral van de VS en Taiwan afhankelijk voor de nieuwste generatie chips die nodig zijn voor artificiële intelligentie en de meest geavanceerde wapensystemen.

In dat licht moet duidelijk zijn waarom de Chinezen zo hardnekkig Taiwan willen heroveren en waarom de Amerikanen dat even hardnekkig zullen proberen te verhinderen. Taiwan is namelijk met Zuid-Korea één van de twee enige hotspots van de chipproductie in de wereld.

Voor Gregory Allen van het Center for Strategic and International Studies is de beslissing van Biden het begin van een nieuwe Amerikaanse politiek om grote delen van de Chinese technologische industrie te wurgen met de bedoeling te doden.

De realiteit heeft de fictie ingehaald: de oorlog is begonnen. 2034 is vandaag.

Dit artikel werd overgenomen van het Salon van Sisyphus. Een versie van dit artikel verschijnt in het januarinummer van AKTIEF, het ledenblad van het Masereelfonds.

Elliot Ackerman en James Stavridis. 2034 – Een kleine inschattingsfout, zo begint de Derde Wereldoorlog. Xander Uitgevers, Haarlem, 2021, 332 pp. ISBN 978 9401 6156 93

Christophe Callewaert en Ludo De Brabander. Oorlogskoorts, EPO, Antwerpen, 2022, 216 pp. ISBN 978 9462 6738 09