‘Ik zou dolgraag taxichauffeur worden’

IJskoude slaapplaatsen, lange wachtlijsten en vooral veel frustratie. Allemaal dingen waar een jongere in armoede mee worstelt. Zo vertelt de 23-jarige Tom die tot voor kort geen vast dak meer boven zijn hoofd had.

zaterdag 18 april 2020 00:45

Spread the love

Tom moest een tijdje in een auto slapen, omdat hij geen dak boven zijn hoofd had.

‘Ik heb altijd een heel moeilijke jeugd gehad, maar in de zomer van vorig jaar werd het erger en erger’, zegt Tom. ‘Ik had toen constant ruzie met mijn ouders. Ze keken amper naar me om. Van de ene op de andere dag ben ik dan buitengegooid. Ik ben vertrokken met mijn pa zijn auto, en redelijk wat geld op zak. Die auto had ik maar voor een korte tijd in mijn bezit, dus al snel was ik volledig dakloos.’

‘Ik heb eerst hulp gezocht bij het CAW Limburg in Hasselt. Zij verwezen me door naar een thuislozencentrum. Hier was een speciale regeling van kracht. Mensen in nood konden drie weken onderdak krijgen, om daarna weer drie weken op straat gezet te worden. Na de periode op straat kon men dan weer opnieuw aankloppen voor onderdak. Ik had nog het geluk dat ik tijdens mijn ‘dakloze’ periodes in een auto kon slapen. Al was dit vaak heel erg koud.’

De 20-jarige Fran had net zoals Tom een onhoudbare thuissituatie. Haar vader sloeg haar regelmatig. Ze probeerde aan hem te ontkomen door met haar toenmalige vriend te vertrekken: ‘Hij mishandelde mij ook en zo belandde ik terug bij mijn vader. Vervolgens heb ik met mijn nieuwe vriend besloten om op zoek te gaan naar een nieuw onderdak.’

Na een lange zoektocht en veel aankloppen bij het JAC (Jongeren Advies Centrum), belandt ze bij vzw De Tunnel in Kuringen. Het enige opvangcentrum voor thuisloze jongvolwassenen in Limburg. Teambegeleider Karen Claes van De Tunnel vindt alvast dat er te weinig woningen voor mensen zoals Fran op de markt zijn.

(Ontdek haar en Frans verhaal hieronder.)

Harde cijfers

Tom en Fran zijn geen uitzondering in ons land. Armoede is in België nog altijd een groot probleem. Dat werd vorig jaar op Wereldarmoededag (17 oktober) nog maar eens pijnlijk duidelijk. Volgens cijfers van het Europees statistiekbureau Eurostat, loopt 1 op de 5 Belgen nog altijd het risico op armoede of sociale uitsluiting. Dat cijfer is de afgelopen 10 jaar niet gedaald. In Vlaanderen leeft 10,4 procent van de mensen in armoede. Bij kinderen is het nog erger gesteld. Volgens de kinderarmoede-index van Kind en Gezin groeit 1 op de 7 kinderen op in kansarmoede.

Ook in Limburg leven er meer mensen op straat dan u op het eerste gezicht zou denken. Alleen al in Hasselt leven er een honderdtal mensen op straat. Dat blijkt uit cijfers van CAW Limburg. Het merendeel zouden jongeren en ex-gedetineerden zijn. Midden januari stierf er in Hasselt zelfs nog een dakloze 41-jarige man aan een overdosis. Hij was onlangs vrijgelaten uit de gevangenis. In heel Limburg zijn er naar schatting 55 jongeren dak-of thuisloos.

‘Na een aantal maanden ben ik toch wat gefrustreerd naar het OCMW gegaan’, legt Tom verder uit. ‘Ik vond het niet normaal dat ik in de vrieskou moest slapen. Zij hebben me dan in contact gebracht met voorzitter Musti Onlen van VZW Homie.’

VZW Homie is een burgerinitiatief dat dakloze jongvolwassenen zo snel mogelijk aan een veilige verblijfplaats wil helpen. Dit doen ze door de jongeren tijdelijk te laten verblijven in een caravan, waarbij buurtbewoners zich vrijwillig kunnen engageren om de jongeren te begeleiden. VZW Homie wil zo binnen de drie maanden een nieuwe, goede woonsituatie vinden en 18 à 25-jarigen hoop geven op een mooie toekomst.

Vzw Homie helpt jongeren door ze een caravan en enthousiaste vrijwilligers aan te bieden.

Tom is alvast enthousiast over het project: ‘Alles was zo goed geregeld. Na mijn eerste intakegesprek met Musti duurde het niet lang, voordat ik in de caravan belandde. De begeleiding was naar mijn mening veel beter dan die in het thuislozencentrum. Daar moest ik alles zelf uitzoeken, ik moest mezelf op wachtlijsten plaatsen. Bij VZW Homie werd er mij gezegd wat ik kon doen en had ik het gevoel dat ik echt geholpen werd.’

Ook bij de Nieuwe Volksbond in Tongeren proberen ze mensen in armoede zo goed mogelijk te helpen. Jade Budeneers, begeleidster bij de vzw, en een anonieme vrijwilligster vertelden ons over armoede in Tongeren. We ontmoetten elkaar in Poverello, een organisatie die goedkope maaltijden klaarmaakt en regelmatig samenwerkt met De Nieuwe Volksbond.

(De oude vrouw die wordt aangehaald in het audiofragment is Maria. Haar verhaal ontdek je aan het einde van dit artikel)

Tijdens heel deze periode werd Tom gelukkig goed gesteund door vrienden. Hij hield er zelfs een vriendin aan over: ‘We hebben elkaar ontmoet via sociale media. De eerste keer toen we hadden afgesproken, zijn we blijven praten en eigenlijk zijn we nooit meer gestopt. We beleven dan ook de gekste avonturen. Zo waren we ooit blijven slapen bij een vriend en wouden we midden in de nacht sigaretten gaan halen in de nachtwinkel. Toen we terugkwamen, bleek dat die vriend al aan het slapen was en het huis al gesloten had.’

‘Oorspronkelijk was ons plan om naar het politiebureau te gaan en daar te vragen wat we moesten doen. Onderweg kwamen we echter een leegstaande, open caravan tegen. We besloten om daar te overnachten. Het was koud, maar een unieke ervaring’, lacht Tom.

Hoop voor de toekomst

Momenteel is Tom goed op weg om zijn leven weer op de rails te krijgen: ‘Ik woon nu in een studio in Genk dankzij de financiële steun van mijn vriendin en blijf ook regelmatig slapen bij haar. Af en toe spreek ik nog af met mijn zus. Met mijn ouders heb ik geen contact meer. Dit jaar zou ik graag mijn rijbewijs halen. Ik rij zo graag met de auto, ik kan blijven rondrijden als het moet. Mijn droomjob zou dan ook taxichauffeur zijn’, zegt de jongeman glimlachend.

Ten slotte wil Tom graag nog wat vooroordelen uit de wereld helpen: ‘Het is niet omdat iemand op straat is beland, dat dat altijd zijn of haar eigen fout is. Het gebeurt vaker dan je denkt dat ouders kinderen plotseling op straat zetten. Buitenstaanders zien daklozen ook vaak als mensen die stinken, zich niet verzorgen en drank en/of drugsverslaafd zijn. Dat is niet waar. Daklozen proberen dit te vermijden. Ze komen niet in het centrum van de stad en verzamelen zich op plaatsen waar het grote publiek meestal niet langskomt. Er zijn meer mensen in Hasselt zonder een dak boven het hoofd dan je zou denken.’

Dit beaamt ook de 77-jarige Maria die bijna heel haar leven in armoede heeft gezeten: ‘Arme mensen worden vaak over één kam geschoren. Ze zouden stinken en zich niet verzorgen. Dat is niet waar, sommige mensen willen ook gewoon hun trots behouden.’

(Je kunt het volledige, pakkende verhaal van Maria hier lezen of een deel ervan via onderstaand filmpje ontdekken.)

‘Ik zou alle jongeren die momenteel geen thuis hebben, aanraden om niet bij de pakken te blijven zitten’, zegt Tom ten slotte. Hang niet de hele dag rond op straat en zie dat je goed overkomt door fatsoenlijke kleren aan te doen en mooi te praten. Dat is meestal al een stap in de goede richting.’

Bronnen:

Tom en Maria zijn schuilnamen. Zo wordt de privacy van de persoon in kwestie gewaarborgd en eventuele problemen die zouden kunnen voortvloeien uit dit artikel vermeden.

Glenn Haex is student journalistiek aan PXL Hogeschool.