Vijf maanden al leven de 305 werknemers in grote onzekerheid. De directie wil het verpakkingsbedrijf in Deurne sluiten, maar de onderhandelingen over een sociaal plan lopen bijzonder moeilijk.

Vorige week probeerde de directie de werknemers buiten te sluiten. Als reactie daarop besloten de vakbonden om het bedrijf te bezetten. Met een solidariteitsactie hoopten de vakbonden de werknemers een hart onder de riem te steken.

Maar vanmorgen kwamen drie deurwaarders op de proppen met een eenzijdig verzoekschrift van het hof van beroep waarin staat dat het terrein onmiddellijk ontruimd moet worden. Iedereen die zich nog op het terrein waagt, riskeert een dwangsom van 2000 euro.

Vakbondsleden en werknemers van Crown zijn niet te spreken over de ontruiming, zeker niet in de aanloop naar het overleg van woensdag. “In de 37 jaar dat ik bij de vakbond werk, heb ik dit nog nooit meegemaakt. Dit is een totale ontkenning van sociaal overleg. Dit is echt Amerikaanse arrogantie”, zegt Eddy De Decker van ACV-Metea. “Ik vrees bovendien dat deze aanpak een precedent zal scheppen voor andere bedrijven die willen snoeien in het personeel.”

Voor de meesten is het gissen naar de echte reden van de sluiting.“We zouden te duur zijn. Maar mij lijkt het eerder dat Crown de trein van enkele belangrijke vernieuwingen in de sector gemist heeft”, zegt Dirk Straetmans, die al 29 jaar bij Crown werkt. Hij doelt daarmee op het feit dat het bedrijf al jaar en dag tin gebruikt als grondstof voor zijn verpakkingen, terwijl de sector steeds meer inzet op aluminium. “Crown is overmoedig geweest om haar koers niet bij te sturen. En daar zie je vandaag de gevolgen van.”

En zoals zo vaak is het bij Crown ook een verhaal van delokalisering naar lageloonlanden. Verwacht wordt dat de multinational wel zal meestappen in het aluminiumverhaal, maar dan elders. En met een goedkopere werkkracht. “De West-Europese melkkoe is leeggemolken”, voegt Straetmans er nog aan toe.

Woensdag staat er nog overleg tussen vakbonden en directie op de agenda. Onder personeelsleden circuleren verhalen over twee bedrijfssoldaten die sporadisch vanuit een of ander hoofdkwartier komen ingevlogen om met een uitgestreken gezicht personeelseisen van tafel te vegen. Een Schot en een Engelsman, naar verluidt. “De ijskoningen”, worden ze genoemd.

“Die onderhandelaars werken volgens het Angelsaksisch model, waarbij toegevingen die het strikt wettelijke overstijgen, not done zijn”, sneert ACV-secretaris Luc De Bruyn.

“Afgeschreven op 40”

De gemiddelde leeftijd van een Crown-werknemer is 48 jaar. Oudere werknemers zijn veelal laaggeschoold. Gevreesd wordt dat de transitie naar ander werk voor velen moeizaam zal verlopen. “Zeker omdat je vandaag op je 40ste al bijna afgeschreven bent”, zegt werknemer Gommaar Abeloos, die er 28 jaar bij Crown heeft opzitten. Hijzelf hoopt op brugpensioen.

Vanuit een tentje recht tegenover de fabriekspoort voorziet Abeloos de actievoerders van pintjes en frisdrank. Als betaalmiddel worden kroonkurkjes gebruikt, die “de stopkesfabriek” – zoals Crown Deurne in de volksmond heet – ook jaren geproduceerd heeft. Aan het actiefront ontspint zich een discussie tussen enerzijds de deurwaarders en politie in burger en anderzijds vakbondslui en werknemers. De poort moet dicht, maar niemand wil wijken.

Heel even is de sfeer gespannen. Een aantal solidaire actievoerders van andere bedrijven – onder wie een afgevaardigde van Bayern Antwerpen – vindt dat de plaatselijke delegués zich te veel laten doen door de politie. “Die staan aan de verkeerde kant. Ze verdedigen het grootkapitaal”, oppert iemand. Uiteindelijk wordt toch een compromis bereikt. De poort blijft open. Even verderop wordt een symbolisch lint gespannen waar niemand voorbij mag, op straffe van 2.000 euro.

Waarom die poort zo belangrijk is? “Omdat ze toegang verschaft tot het enige gewicht dat de arbeiders in de schaal van de onderhandelingen kunnen leggen: de machines in de fabriek”, klinkt het. Die zijn immers heel wat geld waard en mochten de gesprekken van woensdag alsnog op een sisser uitdraaien, hebben personeelsleden tenminste nog iets achter de hand.

Een confrontatie mag dan wel vermeden zijn, de strijd gaat onverminderd verder. Werknemers organiseren zich om de ingang tot de fabriek de klok rond te versperren.