De nieuwe cijfers in Nature zijn afkomstig van elf verschillende satellieten die het volume, bewegingen en het gewicht van de ijskap meten. Een internationaal team van wetenschappers combineerde en vergeleek de drie decennia aan metingen om tot een concrete inschatting van het totale verlies aan ijs te komen.

3,8 triljard ton

De conclusie is alarmerend: de ijskap heeft tussen 1992 en 2018 al 3,8 triljard ton, oftewel 3.800 miljard ton, ijs verloren. Dat is genoeg om het zeepeil wereldwijd met 10,6 millimeter te doen stijgen. Maar vooral zorgwekkend is de versnelling van dat proces: waar de ijskap in 1990 nog 33 miljard ton per jaar verloor, is dat nu gemiddeld 238 miljard ton per jaar.

“De satellietmetingen tonen dat de ijskap op Groenland heel snel heeft gereageerd op de ecologische veranderingen met een snelle afname van de massa”, zegt Marcus Engdahl van de ESA. “Dat is met name zorgwekkend omdat de gemiddelde zeespiegelstijging onomkeerbaar is op de tijdschaal van de mens of de beschaving.”

Zeespiegel

In het laatste grote klimaatrapport voorspelde het VN-klimaatpanel (IPCC) een zeespiegelstijging met 60 centimeter tegen 2100. Daardoor worden 360 miljoen mensen blootgesteld aan het risico van een jaarlijkse overstroming. Het snelle afsmelten van de ijskap op Groenland dat nu gerapporteerd wordt, wijst eerder op een zeespiegelstijging in lijn met het worstcasescenario van het klimaatpanel, en dat betekent een extra stijging met 7 centimeter.

Dat verschil lijkt niet groot, maar de gevolgen zijn dat wel. “Als vuistregel kun je stellen dat voor elke centimeter stijging zes miljoen mensen extra blootgesteld worden aan overstromingen”, zegt Andrew Shepherd van de Universiteit van Leeds. “Als de klimaatverandering in het huidige tempo doorgaat, zullen tegen het einde van deze eeuw honderd miljoen mensen jaarlijks te maken krijgen met overstromingen.”

“De nieuwe bevindingen illustreren het fundamentele belang van satellieten in de monitoring van de ijskappen”, zegt Josef Aschbacher van de ESA. “De uitstoot van broeikasgassen gaat niet naar beneden maar blijft stijgen. Daardoor confronteren we toekomstige generaties met de steeds ergere gevolgen van de klimaatverandering, waaronder de stijgende zeespiegel.”