“De banken zijn een te groot probleem voor het land” zei de Ierse eerste-minister Brian Cowen een uur geleden. Zijn regering zal dus beroep doen op het reddingsfonds opgericht ten tijde van de Griekse crisis door de EU en het Internationaal Muntfonds. http://www.bloomberg.com/news/2010-11-22/ireland-seeks-european-union-rescue-as-outsized-crisis-overwhelms-nation.html http://www.bloomberg.com/news/2010-11-22/german-government-bond-yields-near-highest-in-about-four-months-on-ireland.html

De Ierse regering wilde er echter aanvankelijk niet van weten, want aan die steun zijn voorwaarden verbonden, nl. besparingen op de overheidsuitgaven; wat tenkoste gaat van de bevolking, vergelijk met Griekenland. En in Ierland komen er verkiezingen aan. Maar dagenlang werd het onder druk gezet. Het zijn Jean-Claude Trichet van de Europese Centrale Bank, en meerdere Europese regeringen en het Internationaal Muntfonds, die vinden dat de regering in Dublin het bankenprobleem moet oplossen. Ook de Belgische regering Leterme-Reynders werd door de banken ter hulp geroepen, bijvoorbeeld de winstgevende Fortisbank die aan het Franse BNP Paribas verkocht werd (aanvankelijk achter de rug van de aandeelhouders); wat ons nu nog opzadelt met een begrotingstekort.

De ECM heeft al massa’s geld geleend aan Ierse banken, 130 miljard eur tot in oktober. Voor Allied Irish Banks gaat het om 27 miljard. De Ierse regering zal aan het reddingsfonds minder dan 100 miljard eur vragen; 85 volgens een andere bron.

Guy Verhofstadt: sancties moeten automatisch

De visie van oud-premier Guy Verhofstadt, belangrijk liberaal boekbeeld in Europa, kan moeilijk strenger zijn. Hij veegt het duo Merkel-Sarkozy de mantel uit omdat ze automatische sancties hebben verworpen tegen staten die hun begroting niet op orde houden. Die moeten gestraft worden, zonder dat de 27 staatshoofden daar nog in kunnen tussenkomen; een soort guillotine dus die door de computers bediend wordt. Hij wil (DeMorgen 18 nov) de staatsobligaties van stoute landen onderbrengen in een Europees fonds. Daardoor zouden ze steeds minder waard worden zolang het land zich niet herpakt. Er zouden ook hogere intresten moeten betaald worden door deze regering (althans zo begrijp ik het – spitstechnologie zonder veel uitleg).

Maar wat zijn stoute landen? Duidelijk bedoelen Verhofstadt en anderen: regeringen met een begrotingstekort vèr boven de Europese norm van 3%, en/of een hoge schuldenlast, dus veel staatsleningen. Ierland heeft een begrotingstekort van 19 miljard (in feite een peuleschil vergeleken met de schulden van de banken).

Waarom moet daar absoluut en resoluut tegen opgetreden worden? Het artikel van Verhofstadt is zeer duidelijk: om het vertrouwen van “de markten”  te winnen. Het woord “speculanten” is een zwaar woord dat Verhofstadt niet schuwt. Die speculanten, ook genoemd “marktspelers”, moeten we wel terwille zijn. Daarover bestaat blijkbaar geen twijfel, zij zijn de baas. Dat de sanctie automatisch moet ingaan, rechtvaardigt Verhofstadt nog als volgt: “om de verlammende politieke inmenging te beperken”. Zo trekt hij de grenzen van onze geroemde democratie: die eindigt waar het vertrouwen van de speculanten onze toekomst bepaalt.

Alle bronnen lijken akkoord te gaan waar het Ierse drama begonnen is: bij het bijna-failliet van een aantal commerciële banken. En dat leidt tot speculatie op de beurzen met de Ierse staatsobligaties. De hulp opgedrongen door de financiële experten van EU en IMF komt erop neer dat de Ierse levensstandaard omlaag moet. Waar zal het geld naartoe gaan dat uit de bevolking wordt geperst? Uiteindelijk naar de banken en privé-sector. Finaal kunnen die er dan winst mee maken, iets wat de overheid niet doet.

Een verergering van de speculatie zou volgens Verhofstadt en anderen de schuld zijn van Merkel; die had zowaar gezegd dat obligatiehouders (beleggers dus) mee zouden moeten betalen voor de bankenschulden. Zovèr komt het niet; maar het was wel vloeken in de kerk. Wie beleggers bedreigt zal het geweten hebben. Helemaal klopt de kritiek niet, want logischerwijze hadden dan de Duitse staatsobligaties het slachtoffer moeten zijn. 

Fiscaal paradijs Ierland.

Als het geval-Ierland iets bewijst, dan wel dat een paradijs voor de privé-sector helemaal niet veilig is voor speculanten. Ierland heeft de laagste vennootschapsbelasting in de eurolanden, nl. officieel 12,5% (in België: maximum 34%). Volgens de financiële pers heeft dat lage tarief grote ondernemingen aangetrokken, zoals Microsoft en Pfizer. Europees commissaris Olli Rehn zou willen dat het tarief opgetrokken wordt; het is inderdaad concurrentie binnen de Europese Unie. Sarkozy sluit dat ook niet uit, maar wil het niet opleggen aan de Ieren. Ierse ministers hebben al gezegd dat daarover niet onderhandeld kan worden. Zie http://www.bloomberg.com/news/2010-11-20/irish-corporate-tax-rate-increase-isn-t-a-condition-for-aid-sarkozy-says.html

Enkele jaren geleden spoorden beleggersmagazines ons allen aan om aandelen te kopen van Allied Irish Banks; die zouden een geweldige koersstijging tegemoet gaan. In mei 2007 stond het aandeel op 23 eur. Nadien schreven de beleggingsgoeroe’s: snel verkopen, het gaat verkeerd, want ze hebben slechte beleggingen gedaan. Vandaag is de koers 0,46 eur. Zie bijvoorbeeld: http://www.bloomberg.com/news/2010-11-18/ireland-risks-becoming-another-greece-as-europe-s-economic-superstar-fades.html

Gevolg van die goede raad is dat klanten hun spaargelden terugtrekken; en zoals begon met Nothern Rock in Engeland (en naar het schijnt ook de Fortisbank bedreigde): dan heeft de bank plots geen cash meer. Het is immers niet verboden met spaargeld van klanten te speculeren op de beurs – tot 1998 mocht dat niet van de fameuze wet daterend van Franklin Roosevelt (Glass-Steagall Act) maar die werd zowat overal afgeschaft. http://www.nowpublic.com/world/bill-clinton-al-gore-and-glass-seagall-repeal-did-democrats-crash-world-economy     

http://en.wikipedia.org/wiki/Glass%E2%80%93Steagall_Act

Ook de twee jaar soberheid en overheidsbesparingen in Ierland waren niet voldoende om “vertrouwen van de marktspelers” terug te winnen. Misschien hebben die anonieme spelers helemaal geen filosofie of ideologie over de samenleving of economie. Hun ethica is er zoveel mogelijk geld uithalen, het komt er op aan slimmer en rapper te zijn. We moeten ons herinneren dat grote beursoperaties per halve seconde worden beslist, niet na diepgaande afwegingen door verantwoordelijke en aanspreekbare personen, maar door ingewikkelde mathemathische programma’s die duizenden gegevens verwerken in computers. Streven naar hun vertrouwen is zoiets als praten tegen een machine; of steeds blijven geld geven aan een aftroggelaar of blackmailer; in plaats van naar de politie te gaan.

Alleen: er lijkt geen politie te zijn in de Europese financiële wereld. Sancties? Ja tegen regeringen; die vervolgens de factuur doorschuiven naar hun belastingsbetalers, het zijn meestal hun enige bron van inkomsten.

Hebben EC en IMF al eens nagedacht over bescherming van spaargelden tegen risicobeleggingen (‘narrow banks’); controle op schatrijke beleggingsfondsen; aan banden leggen van short selling en speculatie; bescherming van staatsobligaties tegen particuliere belangen…Wie is nu voorzitter van de Raad van ministers van Financiën? Didier Reynders. Wordt vervolgd.

Over Griekenland (3 artikels): https://www.dewereldmorgen.be/blog/froels/2010/06/28/griekenland-crisis-b…
https://www.dewereldmorgen.be/artikels/2010/04/30/griekenland-portugal-en… https://www.dewereldmorgen.be/artikels/2010/04/12/griekse-kredietcrisis-f…