Met een presentatie over de aantrekkingskracht van de organisatie IS
leidde gastspreker Yassine Channouf de informatie- en uitwisselingsdag
in. Channouf sprak vanuit zijn kennis als Arabist en
Midden-Oostenkenner. Een groot deel van zijn uiteenzetting ging over
hoe diverse grote staten in het Midden-Oosten religieuze
verschillen uitvergroten voor politieke doelen.

Hij besprak
hiervoor het verschil tussen ‘soennieten’ en ‘sjiieten’. Volgens
Channouf gebruikt een staat als Saoedi-Arabië een eigen interpretatie
van de islamitische religie om de sjiietische minderheid af te
schilderen als de grootste vijand van soennieten.

Succes van IS

Het
succes van IS is complex en de demonisering van sjiieten is maar één van
de factoren die een basis creëerden voor dat succes. Door deze
demonisering kunnen IS-strijders het verzet tegen president Bashar Al
Assad motiveren als een verzet tegen een sjiiettische president, ook al
heeft het beleid van de seculiere Al Assad niets met religie te maken.

Omdat
de huidige politieke en religieuze situatie moeilijk te begrijpen is
zonder voorgeschiedenis, besprak Channouf ook onder meer de
invloed van het Sykes-Picotverdrag. Met dat akkoord verdeelden de
Franse diplomaat François Georges-Picot en de Brit Sir Mark Sykes in
1916 het Midden-Oosten op een manier die vandaag bevolkingsgroepen tegen
mekaar opzet. 

“Wie
heeft hier baat bij?”, vroeg Channouf bij elk conflict dat aan bod kwam
in zijn presentatie. Hij benadrukte dat IS profiteert van de drang naar
eenheid onder jonge moslims. Ze kunnen in IS een eenheid zien over
verschillende etnische en culturele verschillen heen, ook al is er in de
ideologie van IS geen tolerantie voor religieuze verschillen.

Een
van de andere redenen van de aantrekkingskracht van IS is het racisme
in Europa. Channouf vertelde over een jonge moslim die hij kent uit
Borgerhout en die nu in Syrië een belangrijke politiefunctie heeft in
dienst van IS. “In België zag hij geen toekomst. In Borgerhout zou hij
de politie enkel kennen door controles en door achter in een
politiecombi te zitten”, vertelt Channouf.

Identiteitsvorming

Hoe
jongeren uiting geven aan het onrecht dat ze ervaren, kwam breder aan
bod tijdens de presentatie door Ikrame Kastit van Uit De Marge. Ze
benadrukte hoe belangrijk het is om het idealisme van jongeren ernstig
te nemen. Ook besprak ze waarom het nodig is dat jongeren kansen krijgen
om hun verontwaardiging te uiten. Zo kunnen ze
zich engageren tegen het onrecht dat ze ervaren.

Kastit
herinnerde de jeugdwerkers aan hun cruciale rol in de
identiteitsvorming van jongeren. Daarbij legde ze uit waarom een
vertrouwensband nodig is en hoe dat jongeren kan helpen in hun
identiteitsontwikkeling.

Later op de dag deelden jeugdwerkers
hun ervaringen. Daaruit kwam naar voren dat het onderwerp
‘radicalisering’ of ‘IS’ niet vaak een gespreksonderwerp is bij
jongeren. Wel horen jeugdwerkers geregeld hoe jonge moslims zich
geviseerd voelen door de berichtgeving. “Jongeren vragen zich af waarom
IS benoemd wordt als ‘moslimextremisme’ of ‘moslimterrorisme’”, zei een
van de jeugdwerkers. 

Een van de deelnemers was Hilal Tuncyurek.
Zij werkt als straathoekwerker in Leopoldsburg voor het LiSS. “Ik heb
veel aan de praktische adviezen over omgaan met jongeren die extreme
standpunten of houdingen aannemen. Het was ook interessant om te horen
over hoe er verschillende vormen van radicalisering onder allerlei
jongeren mogelijk zijn.”

Ook straathoekwerker Clemens Put die
actief is voor CAD Limburg in Houthalen nam deel aan de bijeenkomst in
Meulenberg. “Al ken ik de leefwereld van de gasten hier in Houthalen
redelijk goed, uit gesprekken blijkt toch vaak dat ik niet goed weet wat
er in het Midden-Oosten gebeurt. En ook niet welke invloed dit hier op
hen heeft. Ik begrijp nu beter de aantrekkingskracht die de
gebeurtenissen in Syrië of Irak op kwetsbare jongeren kunnen hebben.”

Beleid

“Er
werden punten aangehaald die mensen met islamitische achtergrond ook
niet wisten”, zegt Samir Ahmidouche, jeugdwerker bij Gigos in Genk. “Ik
en verschillende andere mensen waren onder de indruk van de vele aspecten die
een rol spelen in het Midden-Oosten en omstreken. Door de constante
interactie met de spreker werden verschillende onderwerpen aangehaald
die iedereen aanspraken.”

Meerdere aanwezigen uitten hun
bezorgdheid en dilemma’s die spelen wanneer beleidsmensen verwachten dat
ze meehelpen om jongeren te ‘deradicaliseren’ of zaken te ‘signaleren’.
Ze hopen dat beleidsmakers altijd rekening houden met hun stem en die
van de jongeren met wie ze werken, in plaats van deze groepen enkel te
benaderen voor zaken als ‘radicalisering’. Investeren in het jeugdwerk
zou ruimte kunnen geven voor een gezonde identiteitsontwikkeling, waarbij
jongeren een plek hebben om te praten over wat hun zorgen baart.