In verklaring uitgegeven op 5 juli roepen de politici, die zich verenigd hebben onder de noemer The Elders, regeringen op om de getroffen landen te helpen. Hulporganisaties hebben te maken met een tekort van 2,5 miljard dollar. Ze wijzen erop dat Zuidelijk Afrika kampt met de ergste droogte in 35 jaar en dat mensen wereldwijd lijden onder voedsel- en watertekorten.

Tot The Elders (De Oudsten) behoren onder anderen de oud-wereldleiders Kofi Annan, Desmond Tutu en Jimmy Carter. De groep is in 2007 opgericht door Nelson Mandela, met als doel om dialoog over de meest urgente wereldproblemen te bevorderen.

Weinig media-aandacht

Deze oud-politici zijn niet de enigen die zich zorgen maken over het gebrek aan bewustzijn over El Niño. Door het weerverschijnsel warmt de Oostelijke Pacific op, met als gevolg weerveranderingen zoals cyclonen, droogte en hevig neerslag op het zuidelijk halfrond. Omdat het verschijnsel niet-cyclisch is, waren veel landen slecht voorbereid.

Rebecca Sutton, campagnemanager bij Oxfam, zegt dat de coördinatie van fondsen vanaf het begin niet goed verliep. “De eerste waarschuwingen dateren van midden 2015. Toen is niet direct actie ondernomen of geld gereserveerd. In sommige landen heeft de regering dat wel gedaan, maar het gebeurde niet overal. Daardoor was het ook moeilijk voor donoren om te reageren op de noodsituatie in die landen.”

Sutton wijst ook op het gebrek aan media-aandacht in landen die niet getroffen zijn door El Niño. Mede daardoor heeft hulp aan de slachtoffers van El Niño geen prioriteit op de politieke agenda, ook niet in Europese landen.

“Reageren op rampen die zich langzaam ontwikkelen is een kwestie van politieke wil. Het kan niet telkens too little, too late zijn”, zegt ze.

Bosbranden

Drie regio’s lopen gevaar in de nasleep van El Niño: Latijns-Amerika, Zuidelijk Afrika en de Pacifische eilanden. Afgelopen maand publiceerde het VN-Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken (OCHA) een rapport waar in staat dat droogte een groot deel van de oogst in El Salvador, Guatemala en Honduras heeft verwoest. Drie miljoen mensen zijn daardoor niet zeker van voldoende eten.

Zowel droogte als overstromingen leiden tot problemen in Zuidelijk Afrika. Sutton benadrukt dat dit “een regio is waar geen aanzienlijke opbrengsten worden verwacht voor april volgend jaar, en een regio waar al twee jaar droogte heerst.”

In Azië en de Pacific zijn de problemen het grootst op kleine eilanden zoals Vanuatu en in Zuidoost-Aziatische landen zoals Vietnam. Zij kampen met ernstige watertekorten. Daar komt nog bij dat de ongebruikelijk hevige bosbranden vorig jaar bossen hebben verwoest en veel geld hebben gekost, met name in Indonesië.

La Niña

Hoewel de El Niño van het seizoen 2015/2016 officieel voorbij is, worden de gevolgen nog gevoeld. Veel experts, en ook De Oudsten, zijn ervan overtuigd dat de door de mens veroorzaakte klimaatverandering de effecten van El Niño versterkt. Wetenschappers hebben echter nog steeds niet de exacte aard van de relatie tussen El Niño en de klimaatverandering vastgesteld.

El Niño, en het daaraan gerelateerde weerfenomeen La Niña, komen vaker en heviger voor dan in het verleden en de gevolgen daarvan worden versterkt door de wereldwijd stijgende temperaturen. De Oudsten hebben hun hoop momenteel gesteld op het High-Level Political Forum dat volgende week (11-20 juli 2016) begint bij de VN en de volgende VN-klimaatconferentie in november 2016 in Marokko.

Bron: International Organizations Concerned by El Niño Funding Gap