Sumaira
Salamat is een moeder van drie kinderen die dagelijks van half tien
‘s ochtends tot half drie ‘s namiddags als poetsvrouw werkt. Ze
pendelt tussen drie huizen, waar ze afstoft, veegt, poetst en de was
doet. Hiervoor krijgt ze amper 25 euro per maand.

In
Lahore, de provinciehoofdstad van de provincie Punjab, is Salamat een
van de naar schatting 8,5 miljoen werksters die dagelijks in Pakistan
honderden huishoudelijke taken verrichten om huizen en appartementen
van anderen weer netjes te maken.

Mooie
beloftes

Experts
menen dat bijna elk middenklassegezin in Pakistan wel een of andere
huishoudelijke hulp heeft. Minder duidelijk zijn de
arbeidsvoorwaarden van deze werksters. Weinigen hebben vaste uren,
voordelen buiten het salaris, pensioen en een degelijk contract. De
wetgeving hierover blijft vaag en er is dan ook veel misbruik.

Salamat
vertelt aan de telefoon dat ze al vier jaar ijvert voor basisrechten
voor haar en haar collega’s. “We willen erkend worden als
huishoudsters, net als mensen die bijvoorbeeld in fabrieken of
ziekenhuizen werken, maar vooral: we willen betere lonen en degelijke
arbeidsomstandigheden.”

Vele
werksters worden gelokt met mooie beloftes. “In het
sollicitatiegesprek werd een baan rooskleurig voorgesteld.
Geleidelijk voerden werkgevers daarna de druk op en dan is het te laat
om nog te protesteren”, getuigt de 22-jarige Sonam Iqbal.

Minimumloon

Om
hoeveel werksters het precies gaat in Pakistan, kan Tahir Manzoor van
de lokale afdeling van het ministerie van Arbeid van Punjab niet zeggen.
Hij wil zich zelfs niet aan een schatting wagen en houdt het op “een
grotendeels onzichtbare, geïsoleerde groep die verspreid is over
duizenden huizen en appartementen”.

Volgens
het Pakistaanse bureau voor statistiek is 74 procent van de
beroepsbevolking actief in de informele sector, waarbij de
meerderheid werkt als huishoudelijke hulp. Onder hen ook mannen en
kinderen. Maar het zijn toch vooral ongeschoolde vrouwen die van het
platteland naar de stedelijke centra trekken op zoek naar werk als
huishoudster.

“Het zijn vooral ongeschoolde vrouwen die van het platteland naar de stedelijke centra trekken op zoek naar werk als huishoudster.”

Hun
hoop op een betere toekomst verdampt meestal wanneer ze beseffen dat
ze minder verdienen dan het minimumloon. Vorige maand introduceerde
de Pakistaanse minister voor Interprovinciale Coördinatie een
amendement op de wetgeving dat, indien goedgekeurd, het minimumloon
van alle ongeschoolde arbeiders zal verhogen van 86 tot 103 euro per
maand, in alle provincies.

Toch
is er geen garantie dat werksters hiervan zullen profiteren, omdat er
geen mechanismen bestaan om de implementatie te controleren. “Er
is geen specifieke wetgeving om hun rechten te beschermen in
Pakistan”, zegt Zeenat Hisam, onderzoeker bij de ngo Pakistan
Institute of Labour Education and Research.

Eerste
vakbond

Goed
nieuws is dat de Pakistaanse Arbeidersfederatie in december 2014 de
allereerste vakbond voor huishoudsters heeft opgericht. De vereniging
telt nu reeds 235 leden, onder hen 225 werksters en maakt deel uit
van het project ‘Gendergelijkheid voor Degelijk Werk’ van de
Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), gefinancierd door de
Canadese regering. “De ILO werkt samen met Pakistan om
wijzigingen aan te brengen in de wetgeving en het beleid, in
overeenstemming met de Domestic Workers Convention 189
van 2011″, verklaart Razi Mujtaba Haider van de
Arbeidsorganisatie. Zeventien landen hebben deze conventie, die
fundamentele rechten geeft aan huishoudsters, geratificeerd.

Met
deze internationale standaarden gaat het ministerie van arbeid van Punjab
aan de slag, verklaart Manzoor. “We ondersteunen werksters opdat
ze meer onderhandelingsmacht zouden hebben, stellen een modelcontract
op tussen werknemer en werkgever, leggen een uurloon vast om de
uitbuiting te stoppen, verschaffen sociale zekerheid en vooral, we
beperken de tewerkstelling van kinderen – in dit geval voornamelijk
meisjes onder de 14 jaar.”

Hamza
Hasan, een verantwoordelijke bij de onderzoeks- en
communicatieafdeling van de Pakistaanse organisatie Society for the
Protection of the Rights of the Child, stelt dat er tussen 2010 en
2013 over heel Pakistan in totaal 51 foltergevallen bij
kindwerksters zijn gemeld – met de dood van 24 kinderen tot gevolg.

Zowel
experts als werknemers wachten vol ongeduld op verregaande
veranderingen die dergelijke horrorverhalen in de toekomst onmogelijk
moeten maken. Zolang de nodige wetten niet goedgekeurd en getekend
zijn, zullen de werksters in Pakistan echter nog vele uren zwoegen
voor bitter weinig geld.

Bron: Pakistan’s
Domestic Workers Long For Low Pay and Overwork to Be a Thing of the
Past