Met het uitbrengen van elk nieuw album bouwt de groep eigenzinning voort aan het creëren van haar muzikale universum. DeWereldMorgen.be sprak met gitarist en bezieler van de groep, Benjamin Weinman.

Wat is het voornaamste verschil tussen 1997 toen jullie begonnen als band en de wereld anno 2012?

Benjamin Weinman: “Tegenwoordig zijn er niet veel bands meer in ons genre, die de opkomst van het internet en de sociale netwerksites meegemaakt hebben. Wij waren er getuige van hoe internet en vooral de sociale netwerksites deel zijn beginnen uitmaken van het leven van vele mensen. Toen wij voor het eerst naar Europa kwamen, konden we nog echt verschillen tussen de Europese landen ervaren. Langzamerhand werden wij getuigen van hoe sociale media zich begonnen te ontwikkelen.”

“Mensen in die verschillende landen begonnen op elkaar te lijken. Tijdens shows in Engeland, Duitsland of Zweden zagen we hoe fans zich hetzelfde begonnen te gedragen. Aan de andere kant is het jammer om vast te stellen dat verschillen tussen culturen verzwakken.”

Jullie laatste worp ‘Option Paralysis’ dateert van 2010. Op de hoes staat een binnenoor afgebeeld omgeven door honderden beelden. Wat is het concept daarachter?

“De titel ‘Option Paralysis’ gaat precies over het verzwakken van de verschillende culturen en meningen door het feit dat er constant prikkels vanuit alle hoeken op je afkomen. Uiteindelijk weet dan niemand nog wat echt belangrijk is! Mensen geraken verlamd door de veelheid aan keuzes. Uiteindelijk kan je gewoon niet meer voor jezelf denken. Het is zoals reclame, die is overal aanwezig, maar je hebt er geen aandacht meer voor.”

“De maatschappij overspoelt ons met keuzes, terwijl we zelf geen keuze meer kunnen maken. Dat wilden we vooral naar voren brengen. Onlangs sprak een vriend me nog over ‘Manufacturing Consent’ van Noam Chomsky dat ook daarover gaat. Een interessant boek, dat ik zelf eigenlijk ook eens zou moeten lezen …”

Jullie eigen label is een ‘creatieve paraplu’, zoals jullie het zelf noemen?

“Momenteel staan we nog maar aan de beginfase van het Party Smasher-label (www.partysmasherinc.com), maar ik ben al enorm enthousiast over de opzet. Ik ben momenteel aan het werken aan de website, die niet enkel focust op het Party Smasher-label, maar een bredere culturele website zal worden.”

“Tijdens de voorbije jaren hebben we het geluk gehad om enorm veel mensen te ontmoeten: collega’s-muzikanten, mensen uit de muziekindustrie, gelijkgestemde artiesten, die allen een interessante boodschap verkondigen. Met het Party Smasher-label proberen we een plaats te scheppen waar je interessante informatie kan vinden vanuit een betrouwbare bron. En die niet beïnvloed is door een commerciële agenda of door sponsors. We willen dingen kunnen posten die wij en vele anderen interessant vinden, of het nu over een boek, een film of een album gaat.”

“Daarnaast willen we ook een soort van DIY-rubriek brengen als hulpmiddel voor opkomende bands met onderwerpen die ikzelf en mijn collega’s genegen zijn. Zo heb ik vaak uit tegenslagen moeten leren, terwijl ik bepaalde informatie liever op voorhand had gekregen. De huidige financieel zwakkere positie van de muziekindustrie en de vele kleine opkomende platenlabels maken het niet gemakkelijk.”

Jullie worden gezien als de belangrijkste vertegenwoordigers van het muziekgenre ’mathcore’ met zijn typische hoogtechnische ritmes en riffs. Hoe gebeurt het muzikale creatieproces bij jullie?

“Over een ding hoeven we ons geen zorgen te maken: dat we zouden worden ondergebracht bij één specifiek genre of specifieke stijl waarvan we het gevoel zouden hebben in opgesloten te zijn.”

“Vanaf het prille begin hebben we immers besloten elementen in onze muziek te stoppen die wij appreciëren en die niet meteen van ons verwacht worden. Bands zoals Slayer bijvoorbeeld – die ik overigens wel geweldig vind – zouden reacties krijgen van hun fans indien zij zo drastisch van stijl zouden veranderen.”

“Vasthouden aan één bepaalde stijl: daar hebben wij als band nooit voor gekozen. In tegenstelling tot andere bands hebben wij van in het begin een scenario willen creëren zowel op artistiek, creatief als expressief vlak, om vrij uit te diepen.”

Fans en journalisten lijken dit moeilijk te begrijpen. Het is alsof ze een label nodig hebben …

“Inderdaad, mensen lijken een label nodig te hebben om het in een hokje te kunnen plaatsen. Wellicht hadden we een groter publiek kunnen bereiken indien we meer pasten bij andere bands. Wij passen eigenlijk overal en nergens in. Voor ons laatste album, bijvoorbeeld, toerden we met Mastodon en nadien met Deftones, toch twee héél uiteenlopende bands. En in de VS deden we de Warp-tour, een traditioneel jonger en meer punkrockgericht publiek.”

Welke bands hebben op menselijk vlak een invloed op jullie gehad?

“We waren altijd al onder de indruk van de grotere bands die de dingen in eigen handen namen. Bands die er tegelijkertijd toch in slagen om autonoom muziek en kunst te maken, zoals Radiohead of Nine Inch Nails. Zij hebben dingen bereikt die wij nog niet hebben kunnen realiseren. Ze hebben miljoenen albums verkocht, maar hebben hun integriteit weten te bewaren.”

En wat betreft jullie muzikale invloed?

“Toen ik pas begon in The Dilinger Escape Plan ging ik er ironisch genoeg vanuit dat we een metalband waren met een grote elektronische invloed. Ik was toen enorm in de ban van elektronische muziek: Aphex Twin en Squarepusher. Later werd ik als gitarist beïnvloed door zware metalbands als Napalm Death, Sepultura en Obituary. Daarna was ik meer fan van fusion en dweepte met bands als King Crimson of nog Mahavishnu Orchestra, die gitaarmuziek vermengen met muziek van over de hele wereld.”

“Een andere invloed kwam vanuit de lokale hardcore en punkscene in New Jersey – waar ik vandaan kom – en andere steden. Zo denk ik aan Bad Brains, Black Flag en The Misfits. Dat was het voordeel om even buiten New York City op te groeien: wanneer we zelf geen muziek speelden in onze garages en kelders, gingen we met de trein naar de grote stad, waar we in aanraking kwamen met geweldige culturen en fantastische muziek.”

“Door de vele optredens en shows lijkt het soms alsof ik niet meer gewoon kan gaan zitten en genieten van muziek. Dat vind ik spijtig. Maar dan zie je plots een groep die je kan overdonderen waardoor je de draad terug kan oppikken. Laatst was ik op een concert van Peter Gabriel, waarvan ik onder de indruk was en dacht: wow, dit is nu iets van een totaal ander niveau.”

Een band die ook de muzikale grenzen van het metalgenre opzoekt, is Russian Circles. Wat vind je van hen?

“Ik hou van Russian Circles en ik ben goed bevriend met Brian (Cook, de bassist, nvdr). Hij speelde vroeger in Botch en samen hebben we veel getoerd. De eerste toer met The Dillinger Escape Plan in Europa hebben trouwens samen gedaan. Het is interessant om te zien bij welke projecten hij allemaal betrokken is. Ik ben zot van alles wat hij doet en van iedere band waarin hij gezeten heeft. Russian Circles is een band die net als wij gewoon hun eigen ding doen.”

Wat mogen we in de toekomst van The Dillinger Escape Plan verwachten?

“We gaan waarschijnlijk even verdwijnen en zien wat dat geeft. We hebben de laatste tijd niet echt de tijd gehad om eens fatsoenlijk met elkaar te praten. De enige communicatie is dan de bespreking van de setlist 5 minuten voor we het podium op moeten. We leven namelijk allemaal in een andere staat. Maar nu is het dus tijd om een pauze te nemen en af te wachten wat dat op creatief vlak gaat teweegbrengen.”

(Foto’s: Dirk Van Elslande)