Allen zijn ze op de loop voor oorlog en geweld en vonden ze in deze symbolische locatie even een rustpunt tot hun exodus zich verder zet naar onbekende bestemmingen. Ze hebben allen een eigen gezicht en een persoonlijk verhaal dat je kan lezen op de dossiers die aan de sokkels hangen.

Keramiek

Hun kopjes zijn van keramiek gemaakt terwijl de klei en de stenen waar ze in staan verwijzen naar de huizenbouw. Huizen om in te wonen, waar deze vluchtelingen koortsachtig naar op zoek zijn. Onder het vluchtelingentafereel werd een kleinere installatie opgebouwd die de hallucinante en hachelijke tocht van de bootvluchtelingen uitbeeldt, die trouwens nog dagelijks massaal in onze contreien aanspoelen. Het glas en de spiegels in dit kunstwerk ogen aantrekkelijk maar zijn in werkelijkheid fragiel en gevaarlijk. De hoge dreigende golven van de zee drijven hun wankele bootjes tot wanhoop en de angst is op hun keramieken hoofdjes indringend af te lezen. Ontelbaren overleven de reis niet.

Deze aangrijpende installatie van kunstenares Renate Els Aerts baseert zich op de huidige vluchtelingenstroom maar verwijst ook naar het verleden. Het is een reizende tentoonstelling die eerder al een onderkomen vond in het Liefkenshoekfort, het Arboretum in Kalmthout, de kloostertuin en de kerststal van de Sint-Pauluskerk en de AP Hogeschool in Park Spoor Noord te Antwerpen.

Renate Els Aerts

Het project startte in 2015 naar aanleiding van een ontmoeting die de artieste had met een Syrisch gezin in Park Spoor Noord: “Ik vroeg toen iets onbeduidends aan de kinderen waarvan ik dacht dat het tieners uit de buurt waren. Ze begrepen me echter niet en haalden hun vader erbij. De man verontschuldigde zich dat zijn kinderen geen Nederlands kenden want ze waren hier nog maar twee maanden. Hij vertelde dat hij twee jaar geleden uit Syrië was gevlucht en dat zijn vrouw en kinderen hem twee maanden geleden waren gevolgd. Zelf sprak hij een goed mondje Nederlands en vroeg me meteen of ik geen appartement of huis te huur wist want zij woonden nu met vier mensen in een veel te kleine ruimte. Hij bedankte me verder uitgebreid omdat hij hier mocht zijn. En ik voelde me schuldig omdat hij zo dankbaar was voor mij als Belg wetende dat zoveel landgenoten hen verfoeien. En ook omdat ik niet de hartelijkheid van zijn volk had om hen bijvoorbeeld uit te nodigen voor een kopje thee. En dan waren er nog steeds die schokkende beelden op de televisie en in de pers.”

Paraplu’s

En zodoende besloot de kunstenares een project op te starten om deze vluchtelingen een gezicht te geven maar ook de kans om hun verhaal te vertellen. Want dit kunstwerk is meer dan zomaar een vluchtelingeninstallatie. Hun geboetseerde gezichten zijn waarheidsgetrouw en ze dragen allen een gehavend regenscherm als bescherming. De paraplu’s schuiven de verantwoordelijkheid door naar de collectieve onverschilligheid. Aansluitend op de installatie kan je bovendien op haar website actuele gedetailleerde informatie vinden over elke vluchteling die ze in haar werk heeft uitgebeeld. En er komen er trouwens nog wekelijks nieuwe bij.

Het is de bedoeling dat de installatie op deze mooie symbolische plaats nog één locatie aandoet. In december wil ze alle beeldjes dan uiteindelijk per opbod verkopen waarbij ze 75 procent van de opbrengst aan een betrouwbare vluchtelingenorganisatie zal schenken.

Praktische informatie:

Vluchtelingeninstallatie tot eind september 2017

Sint-Andrieskerk – Waaistraat 2000 Antwerpen
Gratis toegankelijk van maandag tot vrijdag van 9.00 uur tot 12.00 uur en van 14.00 uur tot 17.00 uur – zaterdag enkel van 10.00 uur tot 12.00 uur

Website: www.renate-els-aerts.be