Homens da luta, Portugees voor ‘Mannen van de strijd’, is een muzikaal project van twee Portugese stand-upcomedians, Vasco en Nuno Duarte. Op een ludieke manier proberen zij via hun grappen en muziekteksten een gezicht te geven aan de tradities van de Portugese arbeidersbeweging en de klassenstrijd in het land.
Niet toevallig is de titel van het nummer waarmee ze aan het Songfestival zullen deelnemen ‘A luta é alegria’; ‘de strijd is een feest’. De ‘socialistische village people’, zo typeerden buitenlandse socialisten de Portugese inzending.
Hoewel de kledij van de groep vooral zinspeelt op de tradities van de Anjerrevolutie van april 1974, is het thema van de inzending vandaag bijzonder actueel. Portugal werd na de financiële crisis immers slachtoffer van speculatie op de internationale markten, en werd daardoor geconfronteerd met massale besparingen. Sinds kort werd het land bovendien onder curatele van het IMF en de EU geplaatst.
De politieke boodschap die de Homens da Luta brengen, werd niet bepaald geapprecieerd door de politieke elite in het land. Vorig jaar deden de broers mee aan de preselecties van Eurosong.
Toen was dat met het nummer Luta assim nao dá. De vertaling van refrein luidde toen: “Het zwijgend volk zal altijd misleid worden, daarom komt het volk op straat”. Ondanks de populariteit van het nummer, werd het door de autoriteiten misprezen wegens ‘te politiek’.
Ook nu nog is er uit allerhande hoeken misprijzen voor de groep, die de preselecties van de Portugese Eurosong won. Haar socialistische imago zou zogezegd wel eens een ‘slecht beeld’ kunnen geven van Portugal naar de buitenwereld.
Daarnaast namen de Homens da Luta ook alle traditionele politici op de korrel. Zo maakten ze hun eigen interpretatie van het traditionele afscheidslied van de studenten van de univesiteitsstad Coimbra. Daarbij vervingen ze de naam van de stad door die van de ontslagnemende premier van Portugal. De tekst luidt: “José Sócrates, lijkt op zijn mooist, op het moment van het afscheid …”, een regelrechte hit! De laatste weken werd bovendien ook een gelijkaardige versie over het IMF gebruikt.
Ook, de naar alle waarschijnlijkheid toekomstige premier, Pedro Passos Coelho, van de liberaalconservatieve PSD, kon al rekenen op een eigen satirisch lied. Naast op optredens zijn de Homens da Luta ook regelmatig terug te vinden op acties en betogingen.
Zo animeerden ze op 25 april nog de betogingen ter herdenking van de Anjerrevolutie, die in het teken stonden van het verzet tegen het IMF.
Voor hun stijl, laten de stand-upcomedians zich onder andere inspirereren op de traditionele Portugese muziekstijlen: fado en rancho. Wat teksten betreft, zijn er dikwijls verwijzingen naar de legendarische Portugese protestzanger Zeca Afonso.
Dit gaat samen met een kledingstijl en taalgebruik die overdreven ‘travaillistisch’ en ‘traditioneel revolutionair’ genoemd kunnen worden, maar daardoor extra grappig overkomen. Het oeuvre van de broers, tot nu toe, is een perfecte combinatie dus van zelfrelativering, satire en een duidelijke politieke boodschap.
Hoewel de inzending voor Eurosong één van hun muzikaal mindere nummers is, is het zeker het moment om naar uit te kijken wanneer u toevallig het Eurosongfestival zou aanschouwen.
Jonas Van Vossole
Jonas Van Vossole is politicoloog en student Algemene Economie aan de UGent. Hij is ook militant bij de Linkse Socialistische Partij in Gent en in de Westhoek.
